1 Әлеуметтік саланың обьективті қажеттілігі және мәні «Әлеуметтік саланы мемлекеттік реттеу»
Өмір сүру деңгейі түсінігі және экономикалық зерттеу объектісі ретінде
жүктеу/скачать 29.8 Kb.
|
| 3 Өмір сүру деңгейі түсінігі және экономикалық зерттеу объектісі ретінде
Өмір сүру деңгейі— елде тұтынылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің орташа саны мен сапасын сипаттайтын көрсеткіш,Өмір сүру сапасы— өмір сүру деңгейіне қарағандағы аса кең ұғым. Мұнда жағдайларды қамту сипаты мен еңбек шарты, білім деңгейі; тұрғын үймен қамтылу, әлеуметтік қорғау жүйесі және тағы да басқаларда кіреді. Ӛмір сүру деңгейі – күрделі және кӛп қырлы категория. Ол адамдардың ӛмір тіршілігінің нақты әлеуметтік-экономикалық жағдайларының жиынтығымен сипатталынады. Экономикалық әдебиетте ӛмір сүру деңгейінің біркелкі түсінігі жоқ. Кейбір авторлар ӛмір сүру деңгейін адамдардың ӛмір тіршілігін анықтайтын әр түрлі жағдайлардың жиынтығы ретінде кең мағынада түсінеді. Кейбіреулері ӛмір сүру деңгейін осы жиынтықтың бір нешеуін құрайтын маңызды, негізгі және біреу деп түсінеді. «Ӛмір сүру деңгейі» экономикалық зерттеу объектісі ретінде оның басты міндеттері деп келесілерді атауға болады:- адамның ӛмір сүру сапасын сипаттайтын кӛрсеткіштерді бағалау (салауатты ӛмір салтын жүргізу қабілеті, білім алу мүмкіншілігі, лайықты ӛмірге жеткілікті табыс кӛзі және жоғары кәсіби білімі); - атаулы және нақты табыстарды зерттеу; - халықтың баспанамен, ұзақ қолданылатын тұтыну игіліктерімен қамтамасыз етілуі;- әлемнің әр түрлі елдеріндегі ӛмір сапасы мен оның деңгейін бағалау арқылы ел аралық салыстыру жүргізу; - аталмыш сала саясатын қалыптастыру үшін ӛмір сүру деңгейін зерттеу «Ӛмір сүру деңгейі» категориясын ең алғаш рет ғылымға К. Маркс енгізген. Ол бұл ұғымды халықтың, таптардың және әлеуметтік топтардың материалдық, рухани және әлеуметтік қажеттіліктерін қанағаттандыру дәрежесі мен деңгейінің әлеуметтік- экономикалық сипаты ретінде қарастырған. К. Маркс: «бұл деңгей ӛмірдің тек физикалық қажеттіліктерін ғана емес, сонымен қатар адамдар тұрған және тәрбие алған қоғамдық жағдайлармен туындаған қажеттіліктерді қанағаттандыруды ұйғарады» деп жазған [1]. Осы ӛмір сүру деңгейінің бастапқы позициясына қарасты, ол ӛзінің негізінде материалдық ӛндірістің, қызмет саласының және жалпы экономиканың даму деңгейімен анықталады. Халықтың ӛмір сүру деңгейін зерттеу 20 ғасырдың басында басталған және сол уақытта жеткілікті объективті және дәлелді сипат- та болған. Кеңес ӛкіметі кезеңінде халықтың ӛмір сүру деңгейін объективті бағалау туралы ашық кӛзқарас идеологиялық себептер бойынша мүмкін болған жоқ. Жоспарлы тарату және жабық экономиканың жалпы қағидаларына сәйкес ӛнімдерді тарату және жеке тұтыну сияқты кӛрсеткіштерге, әсіресе халықтың ӛмір сүру деңгейі мен әл-ауқатының кӛрсеткіштеріне кӛңіл аударылмаған. «Ӛмір сүру деңгейі» категориясын ең алғаш рет ғылымға К. Маркс енгізген. Ол бұл ұғымды халықтың, таптардың және әлеуметтік топтардың материалдық, рухани және әлеуметтік қажеттіліктерін қанағаттандыру дәрежесі мен деңгейінің әлеуметтік- экономикалық сипаты ретінде қарастырған. К. Маркс: «бұл деңгей ӛмірдің тек физикалық қажеттіліктерін ғана емес, сонымен қатар адамдар тұрған және тәрбие алған қоғамдық жағдайлармен туындаған қажеттіліктерді қанағаттандыруды ұйғарады» деп жазған [1]. Осы ӛмір сүру деңгейінің бастапқы позициясына қарасты, ол ӛзінің негізінде материалдық ӛндірістің, қызмет саласының және жалпы экономиканың даму деңгейімен анықталады. Халықтың ӛмір сүру деңгейін зерттеу 20 ғасырдың басында басталған және сол уақытта жеткілікті объективті және дәлелді сипат- та болған. Кеңес ӛкіметі кезеңінде халықтың ӛмір сүру деңгейін объективті бағалау туралы ашық кӛзқарас идеологиялық себептер бойынша мүмкін болған жоқ. Жоспарлы тарату және жабық экономиканың жалпы қағидаларына сәйкес ӛнімдерді тарату және жеке тұтыну сияқты кӛрсеткіштерге, әсіресе халықтың ӛмір сүру деңгейі мен әл-ауқатының кӛрсеткіштеріне кӛңіл аударылмаған. жүктеу/скачать 29.8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|