72. Протозойлықаурулардымалдыңөлгенненкейінгібалаудыңнегізгіәдістері.
Протозойлық аурулардымалдыңтірікезіндебалаукешендітүрдежүргізіледі:
- Індеттанулық деректер;
- Клиникалық белгілері;
- Зертханалық зерттеулернәтижесі
(микроскопиялық, копрологиялықжәнет.б. зерттеулер);
Протозооздарда мал өлгенненкейінгібалаудапатанатомиялық (өлекседегі) өзгерістердіескереді.
Біз дәл диагноз қоюғамүмкіндікберетінзертханалықзерттеуәдістерінетоқталамыз.
Егер қоздырғышқанэритроцитіішіндеөмірсүрсе, Романовский әдісіменбоялған, жұқақанжағындысынзерттейді (пироплазмидоздар), ал қанплазмасындағыпаразиттерді (трипаносомдар) езілгентамшыәдісімензерттейді.
Көптеген аурулардыдиагностикалаудасерологиялықәдістерқолданылады. Комплементтібайланыстыруреакциясы (КБР) немесекомплементтіұзақбайланыстыруреакциясы (КҰБР) – тейлериоз, нутталлиоз, токсоплазмоз ауруларында, КБР – жылқыныңкиеңкі(қарақаптал) ауруында, іріқара мал жәнемүйіздіұсақмалдыңанаплазмозындақолданылады.
Ішектегі қоздырғыштарды Демидов, Фюллеборн, Калантарян, Дарлинг, Вишняускас, Щербовичжәнет.б. әдістеріменмалдыңқиынзерттепанықтайды, сондай-ақ, олардыңсанынанықтайтынМанжосәдісі (эймерия, токсоплазма, саркоспоридия) немесеезілгентамшыәдісіқолданылады (балантидиялар, гистомонадалар).
Ірі қарамалдыңжынысмүшелеріндеөмірсүретінтрихомонадаларды осы мүшелердіңкілегейқабығыншайыпалып, шайындынықоректікортағаегуарқылы да анықтауғаболады. Кейбіржағдайларда (су-ауру, токсоплазмоз) диагноздыанықтайтүсуүшінзертханалықхайуандарға (ақтышқандарт.б.) биосынамақойылады.
Патологиялық-анатомиялық балау. Өлген мал өлексесіөтеарықкеледі. Кілегейқабықтарыбозарыңқыжәнесарғыштартқан, қанталаған. Клиникалыққыбездеріісініпқабынған, қанталаған, көкірекқуысынақызғылтсұйықзатжиналған. Жүрекұлғайған, оныңішкіжәнеклиникалыққыжағынүктетәрізденіпқанталаған. Жүрекқабысарғыштүстіэкссудатқа толы. Бауырыұлғайған, оныңтүсісарытопырақтәрізді. Талақ 1,5-2 есеұлғайған, пышақпентілгендетіліктіңбетіқызыл-қоңыртүстес, ұлпасыжұмсақ, сіріқабығыастықанталағандығыбайқалады. Ұлтабардыңішіқызарып, қанталайды, кейбіржерлеріойылып, уыттыжарағаайналады. Бұлөзгеріс тек тейлериозғағанатәнқұбылыс. Ащыішектіңішкіқабаты да қабынады, әржерінүктетәрізденіпқанталайды. Тоқішектегіөзгерістер де осындай, бірақащыішектегіденкөмескілеу. Токсиндердіңәсеріненжүйкеторшаларында, жүйкеталшықтарында, соныменбіргемидыңқабықтарында, қантамырларындаморфологиялықөзгерістерпайдаболады – склероз, кариоцитолиз.
Достарыңызбен бөлісу: |
