1. Физика пәні және оның басқа ғылымдармен байланысы. Физикалық шамалардың ӛлшемділігі және ӛлшеу бірліктері
Осыдан үйкеліс коэффициенті - дененің көлбеу жазықтық бойымен
жүктеу/скачать 2.69 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3 лекция Импульстің сақталу заңы
| Осыдан үйкеліс коэффициенті - дененің көлбеу жазықтық бойымен
сырғанауы басталған кездегі бұрышының тангенсіне тең. Жылтыр жазықтықтар жағдайында молекулалар арсындағы тартылыс күші үлкен роль атқарып тұр. Сондықтан Б. В. Дерягин сырғанаудың үйкеліс заңын ұсынды: мұндағы – қосымша қысым, ол қысым бӛлшектердің арақашықтығы алыстаған сайын тез азаятын молекулалар арaсындағы тартылысқа байланысты, S – денелер арасындағы байланыс ауданы, – сырғанаудың шын үйкеліс коэффициенті. Үйкеліс күшін азайту тәсілі, ол сырғанау үйкелісін домалау үйкелісімен алмастыру арқылы жүзеге асады. (шарикті немесе роликті дӛңгелектер және т.б.). Домалау үйкелісінің коэффициенті сырғанау үйкелісінің коэффициентінен он есеге дейін аз. Домалаудың үйкеліс күші Кулон заңымен анықталады: мұндағы r – домалап бара жатқан дененің радиусы, – домалау үйкеліс коэффициенті. Мына формуладан домалаудың үйкеліс күші домалап бара жатқан дененің радиусына кері пропорционал екенін кӛреміз. 3 лекция Импульстің сақталу заңы 3.1.Материялық нүктелер жүйесі. Импульстің сақталу заңы. 3.2. Массалар центрі. Массалар центрінің қозғалыс теңдеуі. 3.3.Массасы айнымалы дене қозғалысы. Мещерский және Циолковский теңдеулері. 3.1.Материялық нүктелер жүйесі. Импульстің сақталу заңы. Тұтас дене деп қарастырылатын, материялық нүктелер мен денелердің қосындысы механикалық жүйе деп аталады. Механикалық жүйедегі материялық нүктелердің ӛзара әсерлесу күштері ішкі күштер деп аталады. Жүйенің материялық нүктелеріне сыртқы денелерің әсер ету күштері сыртқы күштер деп аталады. Сыртқы күштер әсер етпейтін денелердің механикалық жүйесі тұйық жүйе (немесе оқшауланған жүйе) деп аталады. Егер біз кӛп денелерден тұратын механикалық жүйеге ие болсақ, онда Ньютонның үшінші заңына сәйкес осы денелердің ӛзара әсерлесу күштері бір-біріне тең және бағыттары қарама-қарсы, яғни ішкі күштердің геометриялық қосындысы нӛлге тең болады. Тұйық жүйе үшін импульстің (қозғалыс мӛлшерінің) сақталу заңы: ⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ немесе ⃗ ∑ ⃗⃗⃗⃗ жүктеу/скачать 2.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|