1 Көшбасшылық қасиеттерді дамытуға арналған метафоралар
Мұғалім мен көшбасшылық түсініктерін салыстырыңыз
жүктеу/скачать 130.25 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 41.Көшбасшылық теориясының әлемдік тәжірибелеріне мысал келтіріңіз.
| 40.Мұғалім мен көшбасшылық түсініктерін салыстырыңыз.
Педагогикалық дамуды қамтамасыз ету үшін кәсібилікті түсінудің нақты тәсілі талап етіледі. Бізге таза жеке тұлғаға немесе сыныпқа бағытталған тәсілден босауымыз керек.Себебі бұл кезде белгілі бір бекітілген стандартқа сәйкес әрекет етеміз.оның орнына мұғалім оқу қоғамдастығының бір бӛлігі болып табылатын,кәсібилікке бағытталған «ұжымдық» және кешенді тәсіл қажет. Бұл тәсілдің аясында кӛшбасшы- мұғалім ұсынған зерттеулер мен инновацияларға негізделе отырып,мұғалімнің тіжірибесі жетілдіріледі. Мұндай тәсілде кәсіби біліктілік пен білім жай қабылданбайды,мұғалімдер оны ӛз қолымен жасайды. Адамгершілік мақсаттағы мұғалімдер ӛздерінің әріптестері мен айналасындағыларға әсер ету үшін,кӛшбасшылық қасиеттерін кӛрсетеді. 41.Көшбасшылық теориясының әлемдік тәжірибелеріне мысал келтіріңіз. <Мақсаттық әрекет» (path-goal theory- М.Г.Эванс) теориясына сәйкес, көшбасшымен назардың пайда болуы дәрежесі жақтастарымен болашақ марапаттауды түсінуін анықтайды, ол көшбасшамен құрылымның нақтылануының дәрежесі бағыныштытылармен дәл қандай әрекет марапатталатыны жайлы саналаумен анықталады. Бұған жақын «мативациялық теория» (Р.П.Хау, Б.Т.Басс) көшбасшалықты таптың мүшелерінің мотивациясын өзгерту арқылы топ мүшелерін өзгерту деп түсіндірілді. Ф. Е. Фидлердің есептеуінше, «көшбасшылық әрекет» нақты жағдайдын талаптарына байланысты. Мысалы, «жұмысқа бағытталған көшбасшы қиын жағдайларда нәтижелі болады. (тым жеңіл немесе тым ауыр жұмыс). Көшбасшы болса, «өзараәрекеттесуге» бағытталған, әдетте «орташа», жай сөзбен айтқанда «аралық» мәселерді шешуде нәтижелі. Р.Лайкерттің пікірінше, соңғы тәсіл ең тиімді болып табылады.Кӛшбасшының екі мүмкін болатын мінез-құлқы айрықшаланған:1.Адами қатынасқа бағдарланған мінез-құлық (қызметкерлердің қажеттіліктерін құрметтеу, қызметкерлерді дамытуға қамқорлық таныту);2.Қандай бағамен болса да, ӛндірістік міндетті орындауға бағдарланған мінез-құлық (қарамағындағылардың қажеттіліктері мен қызығушылықтарын ескермеу, қызметкерлерді дамытудың қажеттілігіне назар аудармау).Жалпы айтқанда, кӛшбасшылықтың мінез-құлықтық теориясы тиімді мінез-құлық формаларын үйрену сұрақтарына назар аударуды күшейтуге септігін тигізді. Ұйымның міндеті тек қызметкерлерді іріктеуде тиімді кӛшбасшыны тану ғана емес, сонымен бірге адамдарды табысты басқарудың дағдыларына үйрету екені анықталды. Көшбасшылықтың ең танымал идеялары мен теорияларының бірі К.Левиннің (1938ж.) көшбасшылық теориясы болып табылады. Ол көшбасшылықтың үш стилін бөлді: көшбасшылықтың авторитарлық стилі – қатаңдығымен, талапшылдығымен, бір өзі басқаруымен, қатаң бақылауы және тәртібімен, нәтижеге бағытталғандығымен, әлеуметтік-психологиялық факторларды ескермейтіндігімен сипатталады; көшбасшылықтың демократиялық стилі – алқалық сенімге, бағынушылардың хабардарлығына, бастамашылдығына, шығармашылығына, өзіндік тәртіпке, саналылыққа, жауапкершілікке, мадақтауға, жариялылыққа, нәтижеге ғана емес, оған жетудің тәсілдеріне бағдарлануына сүйенеді; көшбасшылықтың либералдық стилі – төмен талапшылдығымен, салғырттығымен, тәртіп пен талаптың жоқтығымен, басшының қарамағындағыларға еркіндік беруімен айрықшаланады. жүктеу/скачать 130.25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|