1. Негізгі құралдар есебіне жалпы түсінік

Сонымен қорыта айтатын болсақ, субъектідегі негізгі құралдар есебі ХҚЕС 16-шы «Негізгі құралдар» стандартына сәйкес ұйымдастырылады. Бұл стандарт меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығымен субъектіге қарайтын негізгі құралдар есебінің әдістемесін айқындайды.

Активті амортизациялау, ол пайдалану үшін қол жететіндей болған кезде, яғни актив орналасқан жер мен оның жай-күйі ұйым басшылығының ниетіне сәйкес оны пайдалануды қамтамасыз ететін кезде басталады. Активті амортизациялау мына екі күннің ертерегі бойынша тоқтатылады: 5 IFRS сәйкес активті сату үшін арналған ретінде жіктеу (немесе оны сату үшін арналған деп жіктелген шығу тобына енгізу) күні және аталған активті тану тоқтатылған күн.

Негізгі құралдар олар ұзақ уақыт жұмыс істейтін материалдық - заттық құндылықтар ғимараттар, өткізгіш тетіктер машиналар, жабдықтар көлік құралдары, құрал - саймандар, өндірістік және шаруашылық мүлкі, жұмысқа пайдаланылатын жөне өнім беретін мал және басқалар. Шаруашылық қызметте пайдалануға арналған негізгі құралдарды. Қайта caтyға немесе ақшаға айналдыруға болмайды. Ақшалай бағаланған негізгі қорлар негізгі құралдар деп аталады. Олар бухгалтерлік есепте осы бағамен көрінеді және субьект балансында көрініс табады. Негізгі құралдар ұзақ уақыт бойы, көптеген өндіріс циклы барысында пайдаланылады, олар бірте - бірте тозады және өзінің қасиеті мен түрін сақтай отырып, өз құнын бірте - бірте жаңадан өндірілген өнімге аударады

Негізгі құралдар көптеген құралдар бойына пайдаланатын қасиетімен нысаның сақтай отырып, жанама түрде тозады. Өзінің жолдан жасалған өнімге біртіндеп көшіреді

Айналым құралдары бір ғана өндірістік процесте тұтынылады. өзінің құның жаңадан жасалған өнімге толықтай көшіріледі. Негізгі құралдар ғылыми негізделген жіктемесі алға қойған мақсатқа жету үшін маңызды шарт болып табылады

1. 
   Радостовец В.В., Ғабдуллин Т.Ғ., Шмидт О.И. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп» - Алматы: Қазақстан – аудит орталығы, 2002ж – 656 бет.
   
2. 
   Қ.К. Кеулімжаев, З.Н. Әжібаев, Н.А. Құдайбергенов, А.Ә. Жантаев. «Қаржылық есеп» оқу құралы – Алматы: Экономика, 2001. – 330 бет.
   
3. 
   Баймұханова С.Б., Балапанова Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп» Оқу құралы – Алматы, Қазақ университеті, 2001ж -279 бет.
   
4. 
   «Аудит және бухгалтерлік есеп» Оқу құралы – Алматы: Қазақ университеті 2000ж – 167 бет
   
5. 
   К.Ш. Дүйсембаев., Баймұханова С.Б. «Бухгалтерлік есеп» Алматы: ИздатМаркет, 2005ж-312 бет,.
   
6. 
   Баймуханова С.Б. «Бухгалтерский учет хозяйствующих субъектов». – Алматы: Ценные бумаги, 2002г.
   
7. 
   Көкенов Ү.Ж., Көкенова Ф.Ү., «Кәсіпорындардың бухгалтерлік есебі» - Алматы, «Демеу», 1992-320 бет
   
8. 
   Е.Т. Төлегенов, В.К. Радостовец, Л.Г. Продан, Қ.К. Кеулімжаев. «Ауылшаруашылық кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп»: Оқулық– Алматы; Қайнар, 1994 – 352 бет
   
9. 
   Қ.К. Кеулімжаев., Н.А. Құдайбергенов «Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері» оқулық Алматы: Экономика, 2006 - 384 бет
   
10. 
    Ф.Г. Назарова «Бухгалтерлік есеп принциптері» - Алматы, 2006 жыл.
    
11. 
    Салық кодексі 2007 жыл § 3. Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
    
12. 
    Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп стандарты №16 2009 жыл– Бюллетень бухгалтерлік баспасы.
    

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрінің 2006 жылдың 31 желтоқсанға қосымша
«КазТрансОйл» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген

2008 жылдың аралығындағы пайда мен залал туралы біріктірілген есеп беруі

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрінің 2006 жылдың 31 желтоқсанға қосымша
«КазТрансОйл» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген

2008 жылға қатысты негізгі кәсіпорын

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрінің 2006 жылдың 31 желтоқсанға қосымша
«КазТрансОйл» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген

2008 жылға қатысты еншілес кәсіпорын