1. Педагогикалық психология пәні, мақсаты, міндеттері

-сұрақ. Сабақ беру, құрылымы, талдаулар жүйесі, қойылатын талаптар

жүктеу/скачать 375.48 Kb. бет 50/57 Дата 07.12.2023 өлшемі 375.48 Kb. #485734

72-сұрақ. Сабақ беру, құрылымы, талдаулар жүйесі, қойылатын талаптар Сабақтың құрылымы - сабақты үйлестірудің әр түрлі нұсқаларында оның негізгі сипаттамаларының сақталуы мен тұтастығын қамтитын сабақ элементтерінің жиынтығы. Бұл элементтерге мыналар жатады: сабақтың басталуын ұйымдастыру, сабақтың мақсаты мен міндеттерін қою, түсіндіру, бекіту, қайталау, үйге тапсырма беру, сабақтың қорытындысын шығару. Сабақтың типі құрылымдық бөліктерінің бар болуымен және олардың дәйектілігімен белгіленеді. Қазіргі сабаққа қандай талаптар қойылады: • жақсы жабдықталған сыныпта жақсы ұйымдастырылған сабақ жақсы басталып, жақсы аяқталуы керек; • мұғалім өз іс-әрекетін және оқушылардың іс-әрекетін жоспарлауы, сабақтың тақырыбын, мақсатын, міндеттерін нақты тұжырымдау керек; • сабақ проблемалық және дамушы болуы керек: мұғалімнің өзі оқушылармен ынтымақтастықты мақсат етеді және оқушыларды мұғаліммен және сыныптастарымен ынтымақтастыққа қалай бағыттау керектігін біледі; • мұғалім проблемалық және ізденіс жағдайларын ұйымдастырады, оқушылардың белсенділігін белсендіреді; • қорытындыны оқушылардың өздері жасайды; • репродукцияның минимумы және шығармашылық пен бірлескен шығармашылықтың максимумы; • уақытты үнемдеу және денсаулықты үнемдеу; • сабақтың назары - балалар; • сынып бейіні, оқушылардың талпынысы, балалардың көңіл-күйі сияқты аспектілерді ескере отырып, оқушылардың деңгейі мен мүмкіндіктерін ескеру; • кері байланысты жоспарлау; • сабақ жақсы болуы керек. Оқу жағдайын құру мыналарды ескере отырып құрылуы керек: • баланың жасы; • пәннің ерекшелігі; • ОУД студенттерін қалыптастыру шаралары. Оқу жағдайын құру үшін келесі әдістерді қолдануға болады: • қарама-қайшы фактілерді, теорияларды ұсыну; • дүниелік идеяны әшкерелеп, ғылыми фактіні ұсыну; • «жарық нүкте», «өзектілік» әдістерін қолдану. Сабақты талдау және өзін – өзі талдау формалары: 1) қысқа (бағалау) талдау; 2) құрылымдық (поэтапный) талдау; 3) жүйелік талдау; 4) толық талдау; 5) құрылымдық-уақыттық талдау; 6) аралас талдау; 7) психологиялық талдау; 9) аспектты талдау; 10) құрама (комплексті) талдау. Қысқа (бағалау) талдау – ол сабақтың білім, біліктік және дағды мақсаттарын шешетін оқу-тәрбие функциясының жалпы бағасы. Құрылымдық (поэтапный) талдау – сабақтың үстем құрымын (элементтерін) табу және бағалау, оқушылардың танырлық қабілеттерін дамытуға қамтамасыз ететін мақсатқа лайықтылығы. Жүйелі талдау – негізгі дидактикалық мақсаттарды шешу және бір мезетте сабақтың даму мақсаттарын шешу көзқарастан сабаққа бірыңғай жүйеге ретінде қарау. Толық талдау – сабақ мақсаттарын жүзеге асыруды бағалау, оқушының оқу қызметі түрлері мен мазмұнының сипаттамасы, ойлау қызметінің тәсілдері мен білімді қабылдау деңгейінің аспектті талдау жүйесі. Құрылымдық-уақыттық талдау – сабақтың әр кезеңінде уақыт қолдануды бағалау. Аралас талдау – бір мезгілде сабақтың негізгі дидактикалық мақсаттары және құрылымдылық элементтерін бағалау. Психологиялық талдау – сабаққа қойылған психологиялық талаптардың орындалуын (даму типті оқушылардың танырлығын қамтамасыз етуі) зерделеу. Дидактикалық талдау – негізгі дидактикалық категорияларды (дидактика принциптерін жүзеге асыру; оқушыларды оқыту және білім беруде қолданатын әдістер мен тәсілдерді сұрыптау, сабаққа қажетті оқу материалдарының дидактикалық ықпал ету, оқушылардың өзіндік танырлық қызметінің педагогикалық басшылығы және т.б.) талдау. Аспектті талдау – сабақты жан-жақты, егжей-тегжейін тәптіштеп талқылау. Сабақтың аспектті талдау түрлері :  педагогикалық талдау;  психологиялық талдау;  әдістемелік талдау;  гигиеналық талдау. Сабақ талдауының педагогикалық аспектерін төмендегі компоненттер арқылы белгілеуге болады :  осы сабақтың басқа сабақтардың жүйесіндегі орны;  сабақ мақсатының дұрыс қойылуы;  сабақты ұйымдастыру;  сабақ мазмұны;  сабақ өткізу әдістері;  сабақ үстіндегі байланыс;  оқушылардың сабақта жұмыс істеуі және тәртіптері. Сабақ талдауының психологиялық аспектерін төмендегі компоненттер арқылы белгілеуге болады:  оқушылардың назарын басқару;  Мнемоникалық ерекшеліктерді дамытуды басқару;  ойлауды дамыту және жүзеге асыру заңдылығын есепке алу. Сабақ талдауының әдістеме аспектерін төмендегі компоненттер арқылы белгілеуге болады:  сабақтың негізгі білім беру мақсаты;  сабақтың әдістеме қисыны;  әр түрлі білім беру тәсілдерін қолдану;  әр түрлі әдістеме жолдарын қолдану;  білім беруді ұйымдастыру формаларының әр түрлерін қолдану. Сабақ талдауының гигиеналық аспектерін төмендегі компоненттер арқылы белгілеуге болады:  сынып оқушыларының мінездемесі;  оқушылардың жас ерекшеліктерін есепке алу;  санитарлық-гигиеналық талаптарды орындау;  оқушылардың шаршауын және қажуын алдын-алу;  кәсіби қызметте мұғалім өзін-өзі басқару жолдарын қолдануы Сабақты талдау мақсаттары:  Білім беру сапасын, оқушылардың білім, біліктік және дағды сапасын бақылау.  Оқу-тәрбие үрдісінің жағдайын бақылау.  Педагогтарға нұсқау өткізу.  Жоғарғы педагогикалық шеберлікті меңгеруге көмек көрсету.  Мұғалімнің жетістіктері мен сәтсіздіктерінің себебін анықтау, жұмыста кемшіліктерді жеңу.  Мұғалімнің жұмыс жүйесін анықтау. жүктеу/скачать 375.48 Kb. Достарыңызбен бөлісу: