Тоқ қабылдағыштар
ТҚ электр жылжымалы құрамның электр тізбектерімен рельс арасындағы электр байланыста қамтамасыз ететін құрылғы.ТҚ құрылысы контактылы сымның немесе локомативке қарағанла рельске орналасауы токтың күштілігі к қ қозғалу жылдамдығы ток қабылдағыш негізгі және контактылы сымның екеуінің арасындағы ара қашықтығы өзгеру ток қабылдағышқа көтеру және түсіру олардың басқару шарттары анықталады.Барлық магистралдың электрлі жқ ток қабылдағыштың понтограф түрі қабылданады.Әр электровозда екә ток қабылдағыш қондырылады да,олардың ішінде біреуі жұмыста болады,2 тқ запаста тұрады.Оның тек қана керекті уақытта контактылы сыммен және сым жүретін жолдың арасында болатын.Искральды азайтуға электровоз қозғалғанда уақытта немесе қатты тайған уақытта қолданады.
Машинист контроллері
МК тепловоздатізбектердің коммутациясын басқару үшін қолданады.К реверсивтің қозғалысын қозғау арқылы тепловоздың өзгерту арқылы дизельдің ішінде валлының аиналу жиелігін ауыстырады,соның арқасында оның дизельдің қуаттылығы өзгереді.
Контроллер негізгі мынадай бөліктен тұрады:реверсивті таяқша.
Реле олардың қызметі және жұмыс істеу шарттары
Тепловозда релелер басқару тізбегінде қорғау аппараттарнда өлшеу приборларында әртүрлі қызмет атқарады.Олардың жұмыс істеу қызметіне байланысты кернеулер жылулық және тоқтық болып бөлінеді.
Сонымен қатар басқару релесі,май қысымының релесі,кезектесу релесі,реледатшиктер,реле келтіргіштер уақыт релесі және тб болып бөлінеді.
Басқару релесі
Тепловозда басқару дизелінде қолданатын Р-45 М сериялы реленің барлық элементтері,тек қана панельмен катушкадан басқа қалғандары өзара алмасады.Тартпалы ЖҚ реллер қорғау қондырғыларында басқару процестерін автомозацияланады.Берілістің бір тізбектен басқа тізбекке басқару жүйесін берілуін қамтамасыз етеді.Коп қолданылатын қолданысқаие болған электрлік реле,ал кейбір арнайы қызметтерді орындауға арналған релелердің түрлері жолдық сымдық болып бөлінеді.Параметрді бақылау түріне байланысты кернеулік реле ,бақылаулық реле уақыттық реле аиналым релесі қысымдық реле болып болінеді.Бақылау шамасының аиырмасынын анықтау үшін қолданатын реленің түрін диференциялық реле деп атаимыз.Жұмыс істеу шарттарына баиланысты контактылығы электр магниттік электродинамикалық жылулық реле түрлері бар.
Еңбекті қорғау және қауіпсіздік ереже сақтау
Арбашада есіктен терезеден тепловоздың төбесінен құрал-саймандық қондырғыларды детальдармен бөлшектерді лақтыруға тиым салынады.Сонмен қатар тепловоздың төбесін баспалдағына жоғарда аталған заттарды қоюға болмайды.Жөндеуші слесар өзінің жұмысында жұмыс істеудің қауіпсіз түрін қолдану керек,құрал сайманның таза болуын және дұрыс жұмыс істейтін қалпында болу керек.Жөндеу жұмыс істеу кезінде слесар құралын мұқиат жауапты тек берілген тапсырманы орындау қажет.Сонмен қатар шеберхананың бригадирдің бұйрығымен аитылумен жұмыс істелу керек.
Жұмысшы слесар тепловодың бөлшектер мен детальдардың белгілі бір технологиялық үдіріске ие отыра жұмыс жасау керек.Жұмысшының істеген жөндеу жұмыстарының нәтижесінде поездың қозғалыс қауіпсіздігін сақтау,жұмысшы слесар бөлшекті жөндеу процесі кезінде барлық қондырғылардың ақаулары,өзгерістері,құрал-саимандардың дұрыс болмау туралы арнаиы киімнің адам өміріне қауіп төндіретін туралы ескертулерді басшылыққа аитып отыру керек.
Жеке қорғау тәсілдерін қолдану және жеке гигиеналық міндеттерді орындау
Жұмысшы слесар жұмыс істеу барысында үстінде арнайы киім және аяқ киім болады.Жеке жұмыстарды істеген уақытта қорғау құрал саимандары болу керек.Басқа киетін каска,көзілдірік ,қолғап жатады.Жұмыс және үй киімдері арнайы шкафтарда сақтайды.Жөндеу депосының аймағынан арнайы киімді алып кетуге болмайды.Лас киімді арнайы жуу машиналарына тапсырады.Жұмысшылар киімнің түріне өзіне ыңғайлы болуын қадағалау керек,уақытында оларды жууға және жөңдеуге тапсыру керек.
Жөндеуші слесар қорғау заттарын алғаннан кейін олардың қолдануын білу керек.оларды қабылдап алғаннан кейін дұрыс жұмыс жасап ,олардың бұзық емес екенін тексеріп алу керек.Барлық жұмысшылар алғашқы дәрігерлік көмек жіберушілерге зақым алған адамға көмектесе білу керек.Сонымен қатар багилак танатын материялдарды және дәрі-дәрмек салынған сумканың қаи жерде тұрғанын білу керек.
Реле боксования
Бір орында айналу релесінің қызметі тепловоздың әр түрлі бір орында айналу кезінде ТЭҚ автоматты түрде қорғау бұл реленің ПҚ қабылданады аса жоғары сезімталдық релесі бір орында тұрыып аиналу кезінде қажеттілік туады.Блоктағы бір реле 1 және 2 тарту қозғалтқышы арасындағы қыылғын жерде реле қосылады,ол 2 реле 3 және 4 ТЭҚ дұрыс жұмыс жасап тұрған кезде,барлық қозғалтқыштар бір орыннан қозғалмай тұрса онда олардың нүктелердің арасындағы айырма 0ге жақын болады катушкамен онының бойымен тоқ өтпелі болады.
Контактылы байланыстың жіктелуі.
Тепловозда электраппараттың негізгі қызметі-электр байланыстын жұмысын қамтамасыз ету сонымен қатар жеке агрегаттың жұмысына бақылау жүргізу. Тепловоздың эл аппаратына мыналар жатады: контролер, ребирсор контактор, реле, реттегіштер және өлшегіш приборлары сақтандырғыш резисторлар поездық контакторлар.
Контокторлар-тоқтың бір сым байланысынан екінші сым байланысына өтетін орнын контакт деп атайды. Осы жердегі электр кедергісін ауыстырғыш кедергі деп атайды. Контакторлы байланыстардың екі түрі: қозғалатын және қозғалмайтын. Қозғалмайтын контакт түріне жұмыс барысында бір бірнен ажыратылмайтын бөлшекті атаймыз формасына байланысты контакторлы беттерді үшке бөлеміз: нүктелі, жалпақ, сызықтық.
Жоспарлы жөндеу кезінде арбашаға көрсетілетін жұмыстын көлемі
Арбаша рамасын қол жететін жерлерін тексереміз сонымен қатар:
Босаған гайкаларды қатайту, резвалық байланысты бекіту
Букса жағынан қарағанда арбашаның рама арасындағы саңылауды, буксаның қатайтылған бөлшектердің босап кетпеуін қарау
Жан жақты опарлармен орта белдік құрығысы болса олардың жұмысын тексеру, ақауларын анықтау
Жолды майлайтын құрылғысы болса онда онын жұмысын тексереміз қапталда орналасқан апордан суларды ағызамыз. Арбаша рамасының өлшемдерін тексереміз кесілген тәртіп бойынша міндеттерге сүйену. Егерде арбашаның жөндеу кезінде дәнекерлеу жұмысы жүргізілсе сонын нәтежесінде онын гиометриялық өзгерістерге ұшыраса арбашаның өлшемдерін жөндеу кітабына жазамыз.
Май қысымынын релесі
Май жүйесінде қысымның төмендеуі нәтижесінде қысымды өз дәрежесінде ұстап тұру үшін май қысымынын релесі қолданылады, егер май қысымы берілеген нормадан жоғарласа онда рычак сағат тіліне қарсы айналады. Қысымның қосылуына байланысты. Егер май қысымы белгіленген нормадан азайса онда рычак пружина әсерінен сағат тілі сияқты айналады. Май қысымы рычак мынадай бөліктен тұрады силфон шток ричок пружина қақпақшалар микор айырғыш. Релені келтіру пружинаның тартылуын өзгенту арқылы іске қосылады. Реле белгілі бір шкаладан қысым ауытқыса онда басқару электр тізбектерінде сүлбаларды релелер қосылады және ажыратылады барлық магистральдық локомотивте екі бірдей МҚР қолданылады.
Реле заземление
Реле заземление қорпусқа берілетін эзолятция кезінде тарту генераторының ауырлықты алу қолданыларды құрлысы бойынша р.з. басқару релесінен айырмашылы ілінетін ілгіші болады сонын арқасында реле қосылғаннан кейін якорды тартып тұру қалпында катушка эзолятциясын күшейтеді. Р.з эзолятция бұзылған жағдайда іске қосылады тізбектегі ашылған сым тепловоздың металдық бөлігіне тиген уақытта қосылады. Реле қосылғаннан кейін онын ілмешегін босатпастан бұрын аппараттын қосылу себебін анықтау керек. Егер күштік тізбектегі тұрақты оң жағы генератормен электр қозғалтқышты бұзбаса ол реленің айырғышын сөндіріп поездың әрі қарай жүру жағдайын жасау керек. Бұл жағдай тек уақытша ғана аралық жағдай болып саналады.
1ші мүмкіндік болса күштік тізбекте жою қажет және реленің айырғышы қайта қосылып. РЗ электромагниттен және блоктік контактордан тұрады. Олар панелде қондырылады. Электормагниттің өзі ярмо, якор, жүректес және катушкадан тұрады.
Уақыт релесі.
Тепловоздың электр тізбектерінде пневматикалық электромагниттік және жартылай өткізгіш уақыт релесі қолданылады. Пневматикалық уақыт релесі ретінде РВП түрі қолданылады. Олар дизельдің май айдағыш насостың жұмысын басқару үшін қолданылады, дизель қосқан кезде валдың айналу уақыттын шектеу үшін сонымен қатар ТЭҚ-ң қоздырғыштың басқару үшін қажет.
Реленің жұмыс істеу принципі ауаның бір алмайтын екінші аймаққа келтіру тесігі арқылы ауаның өту жалын азайтады уақыт арқылы.
Контакты байланыстың жіктелуі.
Тепловозда эл аппараттың негізгі жұмысы электрлі байланыстардың жұмысын қамтамасыз ету, сонымен қатар жеке агрегаттардың жұмысына бақылау жүргізу. Тепловоздың аппаратына мыналар жатады контолер машинист реверсор контактор реле реттегіштер және өлшегіш приборлар. Сақтандырғыштар ревесторлар, поездық контакторлар.
Контакторлар-тоқтың 1сым байланысынан 2сым байланысна өтетін орнын контакты деп атаймыз. Осы жердегі электр кедергісін ауыстырғыш кедергі деп айтаймыз. Контактылы байланыстардың 2 түрлі болады: 1. Қозғалмалы
2. қозғалмайтын.
Қозғалмайтын контакты түріне жұмыс барысында бір- бірінен ажырайтын бөлшектерді айтамыз. Қозғалмалы контакты түріне жұмыс істеу арасында ажыратылатын контактілі аппараттарды айтамыз. Формасына байланысты контактылы беттерді 3түрге бөлеміз.
Нүктесі (точечные)
Жалпақ (плоский)
Сызықтың (линейный)
Контроллер бақылаушысы.
Контроллер машинисті тепловоздың электрлік берілісін дистанциядық басқару қызметін зарядық қозғалыс бағытын өзгерту және дизель генератор қондырғылардың қуаттылығын келтіру позицияларды ауыстыру нәтижесінде іске асады. Контроллердың түрлеріне байланысты барлық контроллер электрпневматикалық және қолдық басқару болып 2-ге бөлінеді.
ТЭМ2 және тартылу 2ТЭ10В тепловозда бір типті контролер қондырылған, олар бір-бірінен тек позитциялардың саны және жұдырықтас элементтердің әр түрлігі арқылы ерекшеленуі. 2ТЭ10М және басқа магистральдың локомотивте басты валмен бірге мосты тәріздес контакт бірге орналасқан. Мысалы жаңағы айтылған локомотивте КВ1552 контролері орналасқан.
Ал маневлік локомотивте қолмен және эл пневматикалық басқару жүйесі қондырылған. Бұл контролердің құрылысын және жұмысын КВП 0845М контролерін қарау арқылы танысымыз. Реверсивтік рукаятка алдыға, артқа, орталық жағдай контролер бағыттары болады. Ол тепловозының қозғалыс бағыт өзгерту үшін қажет. Орталық жағдайда контролердан алға және артқа қозғалу жағдайы реверсивтік маякшаның айналу бұрышы 30 тең.
Реверсивтік таяқша шешілмелі (алынбалы, салынбалы) реверсивтік таяқшаны штрувалдың май жүйесінде ағытып аламыз. Басты барабанның штрувалы бір жағдайда дизельдің май жүрісінде және 15 жұмысын позицияларынан тұрады.
Машинист контролері тепловозының позитйиялары алмастыру арқылы жылдамдықты көбейту және азайтуға көмектеседі КВ1552 контролері мынандай тепловозының мінездемелерден тұрады.
№1
п/п
|
Элементер бойынша жұмыстың мазмұны
|
Техникалық көрсету
|
Құрал саймандар және қондырғылар
|
Мамандық
разрядь
|
Уақыт көрсеткіші
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Раманы қорғау отырғызылған бөлшектерді тексеру бормен белгілеу
|
Бор керосин
|
Болған шгонгенциркуль кілттер қыл қалам
|
4
|
33,0
|
2
|
Арбашаларды тазалау жуу қысылған ауамен тазалау
|
Арбашаның рамасын беткі жағын тегістеу
|
Шаблон егеу болға жуу машиналары
|
4
|
1060минут
|
3
|
Арбашадан қосалқы бөлшектерді ажырату
|
Барлық бөлшектерді резеруарды тексеру
|
Кілттер жинағы
|
5
|
39минут
|
4
|
Арбашадан маторлы блокты ағыту пружиналық таратқыш
|
Арбашаның рамасында жарықтар болмауы тиіс
|
Кескіш болта көтергіш тростар
|
4
|
47минут
|
5
|
Арбашаны құм шашу құбырлары
|
Көмектердің өлшемін келтіру
|
Кілттер жиынтығы тегістеу машинасы
|
5
|
60мин
|
Достарыңызбен бөлісу: |