- Микроорганизмдер тіршілік ететін қоршаған орта обьектілер: су, топырақ, ауа, қоғамдық заттар т.б.
- Микроорганизмдер тіршілік ортасы болатын тірі организмдер: адам, жануарлар, өсімдіктер, микробтар.
- Аутотохтанды микроорганизмдер: тиістң экологиялық саңылауда тұрақты биоценоз құрайтын микробтар.
- Аллахтонды микроорганизмдер: биойеноздың тұрақты мүшесіне жатпайтын (кездейсоқ) микроорганизмдер.
Микроорганизмдердің табиғатта зат айналымындағы рөлі. Микроорганизмдердің табиғатта зат айналымындағы рөлі. Олар тірі жіне өлі табиғаттың өзара байланысына қатысып, тұрақты тепе –теңдікті атқарады: - Ақуыздарға ыдыратуға (анаэроты шіріткіш бактериялар, факультативті – анаэробты және кейбір аэробты бактериялар).
- Азот айналымына қатысады (нитробактериялар, нитрозобактериялар, азотфиксациялайтын бактериялар т.б)
- Көмірсулар айналымына қатысады –ашытқы қоздырғыштары (май қышқылды таяқшалар, сүт қышқылды стрептококк, ашытқы саңырауқұлақтар т.б.)
Микробтарға әсер ететін сыртқы орта факторлары: - Физикалық (температура, кептіру, иондамайтын (УКС, инфрақызыл) және иондаушы (радиация) сәулелер, ультрадыбыс, қысым т.б)
- Химиялық (дезинфектанттар, антисептиктер, химиопрепараттар т.б)
- Биологиялық (антибиотиктер, бактериоциндер, микроциндер, эубиотиктер (пробиотиктер), бактериофагтар).
Олар әсер етеді: қолайлы, зиянды (бактериостатикалық, -цидтік, -литикалық, қасиетін өзгергіштік) жіне индиферентті (зиянсыз) болады. Сыртқы орта факторларының әсер етуі нәтижесіне ықпал жасайтын жағдайлар: - әсер ететін фактордың табиғаты.
- әсер ету мерзімі (экспозиция).
- Фактор күші (дозасы, концентрациясы).
- Микробтың биологиялық қасиеті (спора түзуі, қышқылға төзімділігі).
- Фактор әсер ететін сәттегі микроорганизмнің физиологиялық жағдайы (бөліну, өсу кезеңі, дақыл жасы, спора түзу кезеңі).
- Әртүрлі факторлардың бірлескен әсері (температура, қысым, ылғалдылық).
Достарыңызбен бөлісу: |
