12. Қоғам және мәдениет
жүктеу/скачать 25.24 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Сұрақ. 4. Сұрақ
| 2 сұрақ. Бүгінгі қоғам анықтамасы көп қырлы. Бірнешеуіне тоқталайық: қоғам – бұл барлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы. Қоғам дегеніміз адамдардың алуан түрлі саналы іс-әрекеті мен қызметінің нәтижесінде қалыптасқан адамдар бірлігі. Адамдар қоғамда өмір сүріп әрекет етеді, ол қоғамның ажырамас бір бөлігі және оған тәуелді. Адамзат қоғамы – табиғаттың ерекше бөлігі, ол табиғаттың ұзақ уақыт эволюциялық даму нәтижесінде пайда болады. Адамзат қоғамы әлемдегі барлық тірі жүйенің ең жоғарғы сапалы даму дәрежесінің көрсеткіші. Жалпы алғанда, қоғамның жалпы анықтамасы былай көрінеді: қоғам – бұл адамдар мен оларға тән қоғамдық қатынастардың тарихи қалыптасқан нысандарының жиынтығы.
Қоғамды зерттеу кезінде оның көптеген қарым-қатынастары мен интерпретациясы бар деп санауға тура келеді. Әртүрлі, көбінесе қарама-қайшы және бір-бірімен үйлеспейтін қоғамның теориясы мен модельдері, оның құрылымы, элементтері, ерекшеліктері бар. Қоғамның философиялық ұғымы екі басты белгіні қамтиды: - қоғам табиғаттың оқшауланған бөлігі; - тұтас байланысты бола отырып, бұл бөлік өзінің ерекше заңдары бойынша дамиды. 3. Сұрақ. 4. Сұрақ Қазіргі уақытта философия мен өнердің арақатынасы мәселесі қайта қарастырылуда, өнер постмодерн мәдениетінің қалыптасуы аясында екінші тууды бастан кешіруде. Постмодернизм философия мен өнер арасындағы шектеулерді жояды: өнердің көркемдік-бейнелі құрылымы философтардың абстрактілі-логикалық құрылымдарына енеді. Бұл проблематиканың өзектілігі өнер философиясының диалог кеңістігінің үздіксіз кеңейіп, бірқатар әлеуметтік-мәдени факторлардың әсерін сезініп отыруымен анықталады. Өнер және философия – мәдениеттің өзіндік санасының формалары бола тұра, мәдениеттің аса маңызды салалары да болып табылады. Ойымызды қорытсақ, өнер әлем мен адамды эмоционалдық деңгейде бейнелейді және жасайды, көркем бейнелер жасай отырып, философия – ұғымдар, категориялар деңгейінде ғылымға жақын білімді жасайды. Философия ұғымдар тілінде сөйлейді. Ол өзін артық поэтикалық, бейнелі шайқалудан тазартуға тырысады. Сондықтан философ ойлардың қатаңдығына, оның мағынасының жоғалуына қол жеткізеді. Өнер – көркем мәдениеттің орталық буыны болып табылады және б.з.д 35-10 мың жыл кейінгі палеолит дәуірінде өз бастауын алады. Өнердің анықтамасы философияда үш мағынада түсіндіріледі: - көркем образдарда шындықты көрсететін қоғамдық сананың және адами қызметтің спецификалық түрі; - эстетикалық құндылықтарды игеруге және жасауға бағытталған адамның тәжірибелік қызметі; - жоғары шеберлік дәрежесі. Өнер ұғымын талдай отырып, өнер адамның көркем шығармашылығында көрінетін ерекше қызметі ретінде әрекет ететінін, қоршаған ортаны, қоғамды қабылдаудағы тұлғаның уайымымен және эмоцияларымен және өз мінезін түсінумен байланысты екенін атап өту қажет. Өнер – өнер туындысын жасаған адам бастан кешкен сезімді сезінуге қабілетті адамның эмоционалдық қабылдауына бағытталған шындықты субъективті жаңғырту. Өнердің маңызды құрамдас элементі – эстетикалық көрініс. Өнер, әдетте, белгілі бір эстетикалық заңдар бойынша жасалған және танымдық, эстетикалық және адамгершілік құндылықтарға ие авторлық шығармалар түрінде өзін көрсетеді. Өнер адамның шығармашылық қызметінің түрі ретінде оның дін, мораль, саясат, техника, бұқаралық ақпарат құралдары сияқты басқа көріністерімен тығыз байланысты. Күнделікті өмірде адам өнер қоршауында болады. Адам өмірін өнерсіз елестету қиын. Алғашқы қауым өкілдері жартастарда сурет салуды, еңбек құралдарын жасауды, дыбыстарды шығаруды үйренген кезде, өнер адамзаттың өмірінен орын тепкен. Үздік өнер тұлғаларының шығармалары баға жетпес мұра боп қалды: Бах, Моцарт, Бетховен және т.б. Кез келген өнер түрінде кескіндеме, әдебиет, музыка, театрдасезім салынған. Авторлар өз сезімдерін, ойларын қосады. Жылдар бойы мәдениет, онымен бірге өнер өзгерді. Өнер адамдарға өзін ашуға, өзін жүзеге асыруға, өзінің ішкі әлеміне кетуге көмектеседі, өз ойлары мен арман-армандары әлеміне енуге жетелейді. Ол адамның бар шындықтан алшақтап, қарама-қарсы әлемге енуіне көмектеседі. Сондықтан өнердің рөлі адам өмірінде баға жетпес. жүктеу/скачать 25.24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|