2 – курс педагогикалық мамандықтарға арналғАН
-апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 17.04. – 22.04. 2024ж
жүктеу/скачать 99.25 Kb.
|
| 13-апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 17.04. – 22.04. 2024ж.
Мінез ұғымы, анықтамасы. Әр адамның психикасы мен тұлғасына қайталанбастық тән. Бұл адамныңдаралығын көрсетеді. Мінез – даралықтың негізгі құраушы бөлігі.«Мінез» сөзі өмірде және көркем әдебиетте кеңінен қолданылады. Басқаадамдармен қатынаса отырып әр адам өз мінезі танытады және өзгенікінбағалайды. Күнделікті өмірде қауым мінезді «жақсы», «жаман», «ауыр»,«жеңіл» деп сипаттайды. Ара қатынасымыз бұзылған жағдайда, әдетте:«Мінезіміз келіспеді»,- деп жауап береміз. Түрліше мінез иелері ұқсасжағдайларда әр-түрлі ірекет етеді, күйзеледі. Егер біз келесі адамныңмінезін жетік білетін болсақ, онда бізге оның әрекеттерін түсіну де оңайғасоғады, ендеше, ол адаммен қатынасудың тиімді стильін таңдап, белгіліжағдайлардағы әрекет-қылықтарын болжай аламыз.«Тұлға сипаты» және «мінез сапалары» ұғымдары, көбінекей синонимдерретінде қолданыады, алайда оларды айыра білуіміз керек. Психологиялықтүсінік ретінде тұлға, өзінің бір ғана құраушы бөлігі болып табылатын,мінезге қарағанда әлдеқайда ауқымды. Тұлғаның өзегі - қажеттілікті-мотивациялық аймақ. Жетекші мотивтер, құндылықтар және мақсаттартұлға бағыттылығын анықтайды. Тұлға сипатының құрамына оныңбағыттылығын анықтайтын қасиеттері енеді. Өзінің бастықұндылықтарына қол жеткізу үшін адам түрліше мінез сапаларын танытане оларды өзгерте алады. Сондықтан, тұлға мінезге қарағанда әлдеқайдажоғары инстанция. Мінезді диагностикалауға арналған әдістемелер. . Мінезді диагностикалауға арналған әдістемелер.Психология ғылымында «тұлға» категориясы – және сонымен біргемінездің психологиялық диагностикасының ең маңызды практикалықміндеті - тұлғалық қасиеттерді зерттеу. Тұлға туралы білімді жүйелеупроцесі екі тарихи кезеңнен өтеді: сөздік теориялар мен ұйымдастырылған бақылаулар кезеңі (клиникалық-психологиялық) және өлшеу менэксперименттік растау кезеңі (эксперименттік).Эксперименттік кезең – тұлғаны зерттеудің клиникалықпсихологиялықәдістемесінің сипаттамалық немесе сөздік сипатына жауап.Адам туралы ақпарат алу мақсатында көп нұсқалы зерттеу жүргізу кезіндеүш түрлі әдіснамалық тәсіл қолданылады: өзін-өзі бағалау әдістері жәнеәртүрлі сауалнамалар, бақылау және объективті тесттер. Бұл әдістердіңжағымсыз және жағымды жақтары бар, сондықтан оларды эксперименттікзерттеулер жүргізгенде бірін-бірі толықтырушы, кешенді түрде қолдану керек. Мінездің типологиясы, олардың сипаттамасы. ТипологиясыМінездің бір-бірімен тәуелді байланыстағы көрсеткіштерінің ішінде біреуідоминанта болып, барлық басқа көрсеткіштеріне әсерін тигізіп тұрады.Доминантасының ерекшелігі: мінездің құрамды бөліктерінің ішінен біреуіжетекші және барлығына бағыт беріп тұратын болады, ал қалғандарықосалқы болып негізгінің көрінісін тереңдетіп, құлпыртып тұрады.ДоминантаМінездің бір-бірімен тәуелді байланыстағы көрсеткіштерінің ішінде біреуідоминанта болып, барлық басқа көрсеткіштеріне әсерін тигізіп тұрады.Доминантасының ерекшелігі: мінездің құрамды бөліктерінің ішінен біреуіжетекші және барлығына бағыт беріп тұратын болады, ал қалғандарықосалқы болып негізгінің көрінісін тереңдетіп, құлпыртып тұрады.Оны келесі мысалдармен дәлелдеуге болады:Кең пейілділік доминанта, жетекші көрініс берген адамның басқа мінезсипаттарының барлығы жалпы ол адамды «жақсы адам» деп қабылдатады.Ол тірлікті асығыс, шала, үстіртін істейтін, кейде сөзінде тұрмайтын болсакеңпейілділігі бұл осалдылығын жұмсартып көрсетеді. Мінез акцентуациясы, оны зерттеуге арналған әдістемелер. Мінездің акцентуациясы - мінездің шектен тыс күшеюі. Олар норманыңшекті нұсқаларын көрсетеді. Оларға ортаның және тәрбиенің әсерінебайланысты әлеуметтік оң және әлеуметтік теріс тенденциялары тән.Термин авторы - неміс психологі және психиатрі К.Леонгард.Әдістемелері: a) Шмишек тесті; b) Әлеуметтік - ситуациялы мазасыздану шкаласы; c) Ситуативті мазасыздану шкаласы; d) Жекелік мазасыздану шкаласы; e) Бағалау тесті жүктеу/скачать 99.25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|