3-апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 06.02. – 11.02.2024ж.
1.Танымдық процестерге сипаттама беру (зейін, ес, қабылдау, түйсік, ойлау, қиял, елестету).
Зейін — адамның психикалық әрекетінің белгілі бір нәрсеге бағытталыпшоғырлануы. Адам өмірінде зейіннің алатын орны зор. Әсіресе, танымпроцесінде, білім алу ісінде маңызы ерекше. Шәкірттің сабақты түсіне қоймауы, есінде дұрыс сақтай алмауы, тапсырманы орындауда қате жіберуі оған дұрыстап зейін қоймаудан болады. Ес - бұл бейнелеудің интегралды іздік формасы. Ол кез-келген психикалық процестің негізінде жатыр. Ес психикалық өмірді ұйымдастырудың негізгі формасының бірі болып табылады. Есті танымдық процестердің ядросы деп атайды. Қабылдау – бұл заттар мен құбылыстардың өздеріне тән белгілерінің мәнін түсінуден оларды тікелей тұтас күйінде сезімдік бейнеге түсіру. Ойлау – объективті шындықты белсенді бейнелеудің жоғарғы формасы, дүниені тану мен игерудің жоғарғы сатысы, тұлғаның танымдық әрекеті. Түйсік (ағылш. Сенсе) – адамның және басқа жан иелерінің жан қуатынан туындаған танымдық сезімі. Түйсік айналадағы нәрселердің сезім мүшелеріне тікелей әсер етіп, олардың жеке қасиеттерінің санада таңбалануы. Қиял — сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының субъективтік образдарын қайтадан жаңартып, өндеп, бейнелеуде көрінетін, тек адамға ғана тән психикалық процесс. Елестету (елес) — бұрыннан бар тәжірибе негізінде жаңа түсініктер, ойлар мен бейнелер жасауға саятын психикалық процесс.
2. Психологиядағы негізгі зерттеу әдістері.
Әдістер:
Бақылау әдісі;
Сауалнамалық әдіс;
Бақылау әдісі. Бұл — педагогикалық мәселелерді зерттеуде жиі қолданылатынәдістердің бірі. Бақылау деп әдеттегі жағдайда педагогикалық құбылыстардықабылдау арқылы тануды айтады. Ғылыми бақылау арнайы жоспар бойыншажүргізіледі. Жоспарда баңылаудың мақсаты мен міндеттері, объектісі (сабақ,экскуреия, зертханадағы, шеберханадағы, оқу-тәжірибе учаскесіндегі оқушылардыңжұмыстары), жүргізілу әдістері мен техникасы дұрыс көрсетілуі тиіс. Ғылыми негіздешеберлікпен жасалған жоспар зерттеу жұмысының нәтижелі болуына игі әсер етеді.Ғылыми бақылау зерттелетін педагогикалық құбылысты дұрыс және шын дәлдікпенжазып алуды талап етеді. Сондықтан бақылаудың нәтижесі зерттеушініңпедагогикалық іскерлігіне, қабілетіне және оның жоғары дәрежелі сауаттылығынабайланысты. Педагогикалық бақылау — бұл белгілі бір құбылысты ұзақ жәнежоспарлы түрде зерттеудің танымдық әдісі. Зерттелетін тақырыптың мақсаты менмазмұнына қарап, бақылауды жаппай және ішінара жүргізуге болады. Оқу-тәрбиепроцесінде жалпы мәселелерді зерттеу үшін (сабақ үстіндегі оқушылардың таным іс-әрекеті, оқушылар зейінін белсендіру, балалар ұжымының іс-әрекеті, т.б.) жаппайбақылау әдісі пайдаланылады. Жеке мәселелерді (кейбір оқушылардың кітаппен,картамен істейтін жұмыстарын, жеке оқушының мінез-құлқын бақылау) зерттеу үшін ішінара бақылау әдісі қолданылады. Бақылау нәтижелері дұрыс шығу үшін зерттеушітүрлі формулаларды, кестелерді, фотосуреттерді, сызбаларды, әсіресе техникалыққұралдарды, киноға түсіру, бейнемагнитофонға жазу, т.б. кеңінен пайдаланылады.Бақылау материалдары арнайы күнделікке немесе хаттамаға жазылады. Бақылау әдісіарқылы педагогикалық құбылыстың ішкі процесі жайлы толық сенімді мәліметтердіалуға болмайды. Бақылау әдісіне сүйеніп, оқушылардың сырттай мінез-құлқын, түрлііс-әрекеттерін, сұрақтарға берген жауаптарын зерттеп жазып алуға болады. Осыжағдайлар ескеріліп, бақылау басқа әдістермен ұштастырыла жүргізіледі.
3. Бақылау әдісі, оның негізгі түрлері.
1. Қосылған/ қосылмаған
2. Таңдамалы
3. Тұтас
Педагогика саласындағы зерттеудегі бақылау екі қызмет атқарады:
а)теориялың зерттеуді эмпириялық ақпаратпен қамтамасыз ету;
б)теорияның тәжірибедегі тепе-теңділігі мен шын-шылдығын тексеру.
4. Сауалнама әдісі, оның түрлері мен сипаттамасы.
Сауалнама әдісі, оның түрлері мен сипаттамасы. Сауалнама әдісі - көптеген адамдар тобынан ақпарат алудың ең ыңғайлы және арзан әдісі. Сауалнама кезінде адам анонимділікті сақтайды, сондықтан ол сұрақтарға ашық жауап береді. Сонымен қатар, ол өз жауаптарын мұқият ойластырып, тұжырымдай алады. Респонденттердің қасиеттері мен қасиеттерін өзін-өзі бағалауына негізделген сауалнамалар. Жауап нысаны – сол немесе басқа жеке мүліктің ауырлық дәрежесінің, мінез-құлық қасиеттерінің (бастамалық, көпшілдік, алаңдаушылық, тәуелсіздік және т.б.) дәрежесі бойынша бағалау. Бұл әдісті қолдану кезінде оның елеулі кемшілігін ескеру қажет; адамның өзін жақсы жағынан көрсетуге және кемшіліктерді жасыруға ұмтылуына байланысты жауаптардың жоғары субъективтілігі. Жауапты бірнеше таңдауы бар жабық сұрақтарды пайдалана отырып (мысалы, келісу дәрежесіне қарай орналасады: «Жоқ, бұл мүлде дұрыс емес» , «Мүмкін солай» , «Шын» , «Мүлдем дұрыс») жауаптардың ақпараттық мәні.
Достарыңызбен бөлісу: |