2-билет Абайдың бірінші қара сөзі



бет10/25
Дата19.09.2022
өлшемі92.62 Kb.
#460926
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   25
ӘДЕБИЕТ-билет-1

5 билет і сурак
3. Оразақын Асқар «Шетте жүрген бауырларға» өлеңі
2 билет 3 сурак
11-билет
1. М. Әуезов. «Абай жолы» роман-эпопеясы
Абай жолы 1 кітап
Абай жолы 1 кітап
359231
М.Әуезовтің әлемге әйгілі роман-эпопеясы. «Абай жолы» – қазақтың көркем прозасын жоғары деңгейге көтеріп, әлем әдебиетіне биік эстетикалық талғам, көркемдік қуат әкелген үздік туынды. Әуезов өзінің роман-эпопеясында қазақ халқының, оның ұлттық дәстүрін барлық қырынан жан-жақты ашып көрсеткен. Қазақтың дана ұлы Абай образын, шығармалық және қайраткерлік тұлғасын сөз өнерінде өзгеше даралықпен сомдаған. «Абай жолы» роман-эпопеясына шетелдік қаламгерлер Луи Арагон, Н.Тихонов, Б.Матип т.б.жоғары баға береді.

Әуезов алғашқыда романға «Телғара» деген ат бермек болды. Автордың алғашқы мөлшерлеуінде роман үш кітаптан құралмақшы болатын. Алайда жұмыс барысында оның шеңбері кеңейе түсті. Әуезов алғашқыда екі кітаптан тұратын «Абай», онан кейін мұның жалғасы болып табылатын «Абай жолы» (бұл да екі кітаптан тұратын) романын жазды. 1-кітабы 1942 жылы, 2-сі 1947 жылы, 3-сі 1952 жылы, 4-томы 1956 жылы жарыққа шықты. Алғашқы екі кітаптан тұратын «Абай» романы үшін жазушыға КСРО мемлекеттік сыйлығы (1949) беріліп, төрт томдық «Абай жолы» роман-эпопеясы жарық көргеннен кейін, ол Лениндік сыйлықтың лауреаты (1959) атанды.


Жазушы ойшыл, ақын Абайды басты кейіпкер етіп ала отырып, оның бейнесін айналасына топтасқан көптеген қаһармандармен тығыз қарым-қатынас үстінде жан-жақты ашады. «Абай жолы» роман-эпопеясында қазақ халқының этнография, діни, жалпы мәдени-танымдық дәстүрлері: жаз жайлауға көшу, құдалыққа бару мен той жасау, кісі өлімі мен аза тұту, ас беру, жұрт, болыс сайлауы, дауға билік айту т.б. бәрі бар. Оқиғалар мен фактілерді баяндау үстінде жазушы өмірлік тартысты барынша ашып көрсетуге, оның әлеуметтік мәнін күшейтуге тырысады. Белгілі фактілердің шеңберімен шектелмей, қажет жағдайда бүкіл баяндаудың барлық желісін бір түйінге келтіру үшін, басты мәселелерді бір арнаға түсіріп, түйістіру үшін болған оқиға барысын өзгертіп, өзінше қиыстырып, жаңғыртады.


2. «Біріңді, қазақ, бірің дос Көрмесең, істің бәрі бос...»
«Біріңді қазақ бірің дос көрмесең істің бәрі бос» –деп хакім Абай айтып кеткен осы ғақлия бүгін маңызы күшеймесе, кеміген жоқ. Адам баласы туғанынан бірдей болып өмірге келмейді – біреу артық, біреу кем дегендей. Ол туралы қазақ атам қысқа қайырған – «бес саусақ бірдей емес» деп. Сондықтан да болар бабаларымыз да, бұрынғы, бүгінгі қоғам да сол бес саусақтың нәзіктеу, осалдауларын, яғни қоғамның әлжуаз топтарын ерекше қамқорлыққа алып, қорғап, қолдап отырған.
3. О.Бөкей. «Атау кере» повесі
4 билет 3 сурак


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   25




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет