9. Жаңа сабақты түсіндіру: 27 мин (30 %)
Анатомиялық терминологияда дене бөліктері, мүшелері латын сөздерімен белгіленеді, ал клиникалық терминдер – грек сөз бөліктерімен. Сондай бір мағынасы бар екі (латын және грек) тілдегі атаулары грек-латын дублеттері деп аталады. Мысалы: жүрек – лат. cor, грек. cardi(o); бүйрек – лат. ren, грек. nephr(o).
Мүшелердің, дене бөліктерінің грек-латын дублеттік мағынасы
Грек ТЭ
|
Латын тілі сөзі
|
Мағынасы
|
А
kephalo-, cephalo-,
-cephalia (kephale)
somato-, -soma
(soma, atos)
osteo- (osteon)
acro-, acria (akron)
stetho- (stethos)
spondylo- (spondylos)
cardio-, -cardium
(kardia)
arthro- (arthron)
stomato- (stoma, stomatos)
glosso-, -glossla
(glossa)
rhino- (rhis, rhinos)
odonto-, -odontia
(odus, odontos)
Б
cheiro-, chiro-,
-cheiria, -chiria
(cheir)
podo-, -podia (pus podos)
gon- (gony)
r (h)achi-(rhachis)
С
cheilo-, cheilia (cheilos)
urano- (uranos)
ul-, ulo- (ulon)
melo- (melon)
gratho-, -grathia
(gnathos)
-genia (genys, genyos)
-genta (geneion)
|
caput, itis, n
corpus, oris n
os, ossis n
membrum, i n
pectus, oris n
thorax, acis m
vertebra, ae f
cor, cordis n
ostium cardiacum (PNA)
articulatio, onis f
os, oris n
lingua, ae f
nasus, i m
dens, dentis m
manus, us f
pes, pedis m
genu, us n
columna vertebralis
labium, i n
palatum, i n
gingiva, ае f
bucca, ае f
maxilla, ае f
mandibula, ае f
mentum, i n
|
бас
дене
сүйек
аяқ-қол
төс
көкірек жасушасы
омыртқа
жүрек
кардия, кардиалді тесік
буын
ауыз
тіл
мұрын
тіс
қол
аяқ басы
тізе
омыртқалық бұғана
ерін
таңдай (қатты)
қызылиек
ұрт
жоғарғы жақ
төменгі жақ
иек
|
10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 31 мин (35 %)
1. Сабақ тақырыбының мазмұнымен танысу
2. Терминоэлементтермен (§36, §37, §83) танысу (оқу,жазу)
3. Терминоэлементтерді анықтап, олардың мағынасын түсіндіру, орыс транскрипциясын беру;
3)Haematologia. 2)Pathololiga. 3)Hyperthermia 4) Dystonia 5)Hypotonia 6)Hypertonia 7) Analginum. 8) Haematogenum (грек-genes – тудырушы) 9) Anaesthesinum 10) Dyspepsia. 11) Hypoglycaemia (грек-glycтәтті) 12) Cholecystopathia.
4. Терминдердің құрамындағы терминоэлементтерді анықтау, мағынасын түсіндіру;
1)Урология 2) Рентгенография 3) Тонометрия 4) Атония 5) Уремия 6) Гематурия 7) Анемия 8) Типотермия 9) Эндокард 10) Флебография 11) Гиперемия 12) Геморрагия
11. Жаңа тақырыпты бекіту. 9 мин (10 %)
Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмыс нәтижелерін талқылау:
1. Сөз құрамындағы терминоэлементтерді талдау, орындалған тапсырмаларды тексеру
2. Қиындық туғызған терминдерді талқылау, талдау
3. Сабақ тақырыбы бойынша түйіндеме жасау
12. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2 %)
а) Сұрақтарға жауап беру:
1. Клиникалық терминология дегеніміз не?
2. Сөз құрамында қандай бөліктері ажыратылады? Олардың орыны қандай?
3) Сөздің негізі болып не табылады?
4) Жалғау қандай қызмет атқарады?
5) Терминоэлементтер (терминбөлшектері) дегеніміз не?
6) Терминді талдау не үшін қажет?
б) тестілеу, жеке тапсырмаларды орындау
13. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2 %)
Н-1 §38, § 43 жаттау §84 жаттығуларды орындау
Достарыңызбен бөлісу: |