Жұмыстың мазмұны
Электр тізбегінде:
1) тармақтардағы тоқты өлшеу;
2) берілген контурдың нүктелерінің потенциалын өлшеу;
3) тэжірибелік берілгендер бойынша Кирхгофтың бірінші және екінші заңымен тексеру;
4) потенциалдық диаграмма құру.
Жұмысты орындауға нұсқау
Берілген схеманы жинау керек (2.3-сурет). Кедергі жэне кернеу көздерінің мэндерін белгілеу қажет. ¥сынылатын интервал: кернеу -100. ..1000 В, реостаттың кедергісі — 50. ..500 Ом.
2.3 –сурет Зертханалық жұмысты орындау схемасы
Потенциалдарды өлшегенде вольтметрдің бір соңын а нүктесіне қосады,-ал екінші соңын кезектеп қалған нүктелерге жалғайды -b,c,d,x. Өлшеу нәтижелерін 2.1 кестесіне енгізеді. Содан кейін токтарды және потенциалдардың таралуын жанама әдіспен есептейді.
Таблица 2.1 – Результаты измерений и расчетов
Бекітілген
|
Әдіс
|
Тәжірибе нәтижесі
|
E1
|
E2
|
R1
|
R2
|
R3
|
I1
|
I2
|
I3
|
φb
|
φc
|
φd
|
φe
|
|
|
|
|
|
тура
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жанама
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тура
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жанама
|
|
|
|
|
|
|
|
Кирхгофтың бірінші жэне екінші заңдарының тексеруінің нәтижесін кесте түрінде көрсетеді (2.2 кесте), ондағы, мысалы, с түйіні үшін: - жалпы тоқтың есептелген мәні;
- Кирхгофтың бірінші заңын тексергендегі салыстырмалы қателік;
- қоректендіру көзінің кернеуі.
Мысалы, контур үшін - - реостаттағы түсу кернеулерінің алгебралық қосындысы;
- Кирхгофтың екінші заңын тексергендегі салыстырмалы қателік;
2.2 – кесте- Өлшеулер мен есептеулер нәтижесі
EWB программасының жұмыс барысы
1) Basic пиктограммасынан резистор таңдаймыз (№ 1 зерт.жұм. қара). Маустың сол жақ кнопкасын басу арқылы EWB жұмыс терезесінеалып шығарамыз.
2) Жұмыс тсрезесіне кезекпен екі резистор алып шығамыз (2.4 сурет).
2.4-сурет
3) Ортаңғы резистордың үстінен маустың оң жақ кнопкасын басамыз. Пайда болған менюдегі Rotate (ауытку) пунктінің сол жақ кнопкасын басамыз.
4 Sources пиктограмма қатарынан тұрақты кернеу көзін таңдаймыз (№ 1-зерт.жұм қара). Маустық сол жақ кнопкасын басу арқылы жұмыс терезесіне алып шығамыз.
5) Жұмыс терезесіне тағы да бір тұрақты кернеу көзін алып шығамыз(2.5-сурет).
2.5-сурет
6 Тапсырмаға сәйкес элементтерді бір-бірімен жалғаймыз (2.6 сурет).
2.6 сурет
7) Керек элементтің маусты екі рет басу арқылы номиналын өзгертеміз (2.7-сурет).
- Тапсырмаға сәйкес резисторлар номиналын 50...500 Ом өзгертеміз.
2.7-сурет
7.2. Тапсырмаға сәйкес түрақты кернеу көздерінің номиналын 100.. 1000 В өзгертеміз (2.8-сурет).
2.8-сурет
Алынган тізбек келесідей болады (2.9-сурет):
2.9-сурет
8) Тармақтағы тоқты елшеу үшін Indicators пиктограмма қатарынан амперметр таңдаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын үстінен басып EWB жүмыс терезесіне алып шығамыз. Rotate пайдаланып айналдырып қоямыз. Тармақтың ажыратылған жеріне тізбектей жалғаймыз.
9) Жұмыс терезесіне кезекпен тағы екі амперметр алып шығып 8 пунктіне сәйкес тізбекке жалғаймыз (2.10-сурет).
2.10-сурет
10) Потенциалды елшеу үшін нүктенің біреуін жерлестіреміз, мысалы,а нүктесін. Ол үшін Sources пиктограммасынан жерлестіруді таңдаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын басып EWB жүмыс терезесіне алып шыгып, а нүктесімен жалғаймыз (2.11-сурет).
..
2.11-сурет
11 ) Потенциалдарды өлшеу үшін Indicators пиктограммасынанвольтметр тандаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын басып EWBжұмыс терезесіне алып шығамыз. Вольтметрдің бір жақ соңын а нүктесіне жалгап, басқа соңын b,c,d,e нүктелерінің біреуіне жалғаймыз. Мәселен, с нүктесімен d (2.12-сурет).
2.12-сурет
12) Тізбекті қосу үшін кнопкасын басамыз, ол экранның оң жақ үстінде орналасқан. Басқа нүктелердің потенциалын есептеу үшін вольтметрдің екінші соңын кезек-кезек басқа нүктелерге жалғап шығамыз. Өлшеулерді кестеге енгіземіз.
Достарыңызбен бөлісу: |