4 тапсырма ас қорыту мүшелерінің анатомиясы, физиологиясы. Зат жəне энергия алмасу. Тамақтану гигиенасы Тағам гигиенасы
Балалардың өсіп жетілуіндегі белок, май, көмірсулардың маңызы
жүктеу/скачать 41.9 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақуыздың негізгі функциялары
| 5.Балалардың өсіп жетілуіндегі белок, май, көмірсулардың маңызы
Ағзаның дұрыс жұмыс істеуі үшін 3 қоректік зат қажет, олар: ақуыз, май және көмірсу. Ағзадағы зат алмасу процессі баяуламас үшін, осы 3 қоректік заттың мөлшері бірдей болуы қажет. Ақуыз – амин қышқылдарынан тұратын күрделі зат. Жалпы адам бұлшық еті мен тіндерінің өсуі бұл затсыз мүмкін емес. Балалар ағзасына ақуыздың маңызы Белоктар балалардың қалыпты өсуі мен дамуын қамтамасыз ету үшін аса маңызды. Белоктар тəуліктік рацион калориялылығының 10-15 пайызын қамтамасыз етуі керек. Əрбір негізгі тамақтану кезінде (таңертеңгі ас, түскі ас, кешкі ас) жануар тектес белоктар көзінің тым болмаса біреуін қабылдау қажет (балықтық, сүт жəне еттік тағамдық өнімдерді). Аптасына бірнеше рет жақсы амин қышқылдарынан құралған белоктар көзі ретінде бұршақ тектес тағамдарды қабылдау керек. Ақуыздың негізгі функциялары: Зат алмасуға қатысады және тағамды молекулаларға бөлуге көмектеседі. Жасушаларға пішін береді, жасушааралық зат пен тіндердің негізі ретінде әрекет етеді. Дененің қорғаныс қызметін арттырады, атап айтқанда вирустардың қабынуы мен шабуылына тосқауыл жасайды. Жасушалардағы және қандағы заттардың мөлшеріне, олардың көбейіп, өсуіне әсер етеді. Мысалы үшін, глюкозаны реттейтін инсулинге ықпалы бар. Көмірқышқыл газын тіндерден өкпеге өткізеді, сонымен қатар оттегін өкпеден басқа да тіндерге тасымалдайды. Бұлшықеттің жиырылуын қамтамасыз етеді. МАЙЛАР Майлар – тірі жасушалардың негізгі компонентерінің бірі. Олар қуат тепе-теңдігін сақтау сияқты, дәрумендер мен минералдардың кейбір топтарын сіңіру үшін де ағзаға соншалықты қажет. Майлар тіндерді құрушы, қоректік заттарды тасымалдаушы және қуат қоры болып табылады. Майлар да екі үлкен топқа бөлінеді: Жануарлар майы – жануар өнімдерінен алынатын зат. Олардың құрамында холестериннің пайызы жоғары болады, әрі баяу сіңеді. Өсімдіктер майы – тек өсімдіктерден келетін зат. Оның көптеген түрлері бар: дәнді дақылдар мен тұқымдар, авокадо және зәйтүн майлары. Мұндай майлар жануарлар майына қарағанда оңай сіңеді, бірақ оларды толығымен алмастыра алмайды. Майлардың негізгі функциялары: Майлар тек көмірсулармен ақуыздардың көмегімен қол жеткізе алмайтын, үлкен қуат қорын береді. Ал қуаттың жетіспеушілігі жоғары болса, бұлшықеттер мен тіндердің өсуі мен қызметі баяулайды. Дәрумендерді майсыз сіңіру мүмкін емес. А, С, Е және К сияқты органикалық заттардың сіңуі тек майдың арқасында жүзеге асады. Майлар тәбетті төмендетуге көмектеседі, сондықтан кез-келген диета ұстаған уақытта тәбетті бақылап, ішкі ағза мүшелерінің жұмыс істеуіне көмек көрсету үшін аз мөлшерде май болу керек. Май – бұл қатып қалмауға көмектесетін оқшауланудың жеке жүйесі. Ол сүйектерді соққылардан қорғайды. Май тағамның құрылымы мен дәмін қамтамасыз етеді, сондықтан қуырылған және майлы тағам әрқашан дәмді болып келеді. Жануарлар мен өсімдіктерден келетін заттар талшықтардың оқшаулануын қамтамасыз етеді және мидан келетін жүйке импульстарының өтуіне ықпал жасайды. Сонымен қатар, олар ағзаның қозғалыс функциясын ынталандыра түседі. Майлар ағзадағы қоректік компоненттерді тасымалдауын қамтамасыз етеді, сондай-ақ, ағзадағы қажетті элементтердің құрылысына қатысады. Олардың көмегімен қорғаныс функциялары да сақталады. жүктеу/скачать 41.9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|