Әсер ету механизмі бойынша - Цитотоксиндер – субжасушалық деңгейде ақуыздардың синтезделуін тежейді (дифтериялық токсин)
- Мембранотоксиндер – беткейлік мембраналардың өткізгіштігін күшейтеді, нәтижесінде жасушаның өзінше реттелуін бұзады (лейкоцидин, гемолизин т.б.)
- Функционалдық тежегіштер (блокаторлар) – энтеротоксиндер (ішек инфекциялары), нейротоксиндер (ботулизм, сіреспе)
- Эксфолиатиндер (нәрестелердің күлдіреуік ауруын қоздырады) және эритрогендер (скарлатина кезінде бөртпе шығуға әсер етеді).
Инфекция көздері (источник): - Инфекция көздері (источник):
- Ауру адам немесе жануарлар
- Бактериятасымалдаушылар
- Берілу факторлары:
- Тағамдар, топырақ, ауа, су, шаң, нәжіс, тұрмыстық заттар, жеміс-жидек, көкөніс, жәндіктер, медициналық саймандар т.б.
- Жұғу жолдары:
- Трансплацентарлы (вертикальды) – қызамық
- Контактылы (жанасу) – тікелей жанасу – жыныстық жолмен жанама жол – тұрмыстық заттар арқылы
- Трансмиссивті – жәндіктер шаққанда (безгек)
- Фекальды-оральды (алиментарлы, тағамдық) – ауыз арқылы жұғу (іш сүзегі, гепатит А, полиомиелит)
- Ауалы-тамшылы (респираторлы) – тыныс алу жолдары арқылы жұғу (қызылша, тұмау)
- Парэнтеральды (ятрогенді) - әр түрлі инъекциялар кезінде жұғу (гепатит В, ЖИТС)
Инфекциялық процесстің даму кезеңдері - Жасырын кезең (инкубациялық) – микроб жұққан кезден алғашқы ауру белгілері пайда болғанға дейінгі уақыт. Ол микробтан өсу жылдамдығына, улы заттар бөлінуіне, макроорганизмнің реактивтілігіне байланысты бірнеше сағаттан (сальмонеллез), апталар (іш сүзегі, мерез), айлар (құтыру, гепатит) және жылдарға (аллапес) созылуы мүмкін.
- Мазасыздану кезең – барлық жұқпалы ауруларға ортақ жалпы мазасыздану белгілері байқалады (тәбеті жоқ, шамалы дене өызбасы, бас ауыру) және орта есеппен 4-5 күнге созылады.
- Аурудың қозу кезеңдері - әрбәр ауруға тән клиникалық симптомдардың айқындалуы болады, бұл кезде алғашқа диагноз қою мүмкіндігі туындайды.
- Айығу кезеңі- реконвалесценттік кезең. Бұл кезде негізгі симптомдары басылады, температурасы жылдам төмендепөалпына келе бастайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
