5 в 020500 «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі» мамандығына арналған

Педагогикалық әдіснама – педагогикалық білім және оны меңгеру үрдісі туралы ілім. Олар: бастапқы, өзекті, іргелі, философиялық теориялар, тұжырымдамалар, болжамдар сияқты әдіснамалық мәні бар ілімдер.

Парадигма – ғылымның белгілі бір даму кезеңінде ғылыми қауымда қабылданған теориялық және әдіснамалық қағидалар жиынтығы, олар ғылыми таным барысында пайда болатын болжамдар мен мәселелерді шешуші ғылым тұрғысында түйсіну үшін үлгі, нұсқа, стандарт ретінде қолданылады.

Педагогика пәні – тұлға тәрбиесі, оқуы, білімденуі, дамуы, қалыптасуы.

Педагогикалық үдеріс – оқу мен тәрбие бірлігі арқасында орындалатын білімдену мақсатынан оның нәтижесіне қарай болған іс-әрекет, ілгері қозғалыс.

Субъект – сыртқы ортаны нысанды танып білетін және өзінің мүдделеріне бағындыру мақсатында ықпал жасаушы. Оқу ісіндегі субъектілер – оқытушы мен оқушының тұлғалық бағытталған өзара әрекеті болып табылады.

Технология – қандай да қызмет, іс-әрекеттерді (үдерістерді) жүзеге келтірудің жолдары мен шаралары (средства) жөніндегі білімдер жиынтығы.

Түйін – сөз мәнінің қысқа баянды, сөздің қорытынды түйіні, міндеттердің, әрекет аясының, өкілеттік қызметтің ықшам айтылуы.

Экстернат - білім алушы сабаққа үнемі қатыспай-ақ білім беру бағдарламасының оқу пәндерін өз бетімен оқитын оқыту нысандарының бірі.

Эксперименттік алаң – жаңа педагогтік технологиялар мен білім беретін оқу бағдарламаларын мақұлдаудан өткізуге арналған эксперимент режимінде білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы.

Элиталық білім – дарынды адамдарға арналған мамандандырылған білім беру ұйымдарында іске асырылатын арнайы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша алынатын білім.

№1 модуль Қазақ тілін оқыту әдістемесі.

2.Қазақ тілін оқытудың мақсаттары мен міндеттері.

3.Қазақ тілін оқытуға қойылатын ғылыми - әдістемелік талаптар.

«Қазақ тілін оқыту әдістемесі» пәнінің міндеті – студенттерге теориялық және тәжірибелік тұрғыда білім беру, яғни, сөз және ұғым, мағына, сөз мағынасы, оның даму жолдары, құрылымдық түрлері, сөздік құрамның толығу жолдары, кірме сөздер, олрадың алатын орны, шығу тегі, семантикалық сипаты, жалпы тіл білімінде тілдік категориялардың зерттелуіндегі әлі толық ашылмаған жайттарға студенттердің назарын аудару. студенттердің қазақ тілі пәнінен алған білімін қайталап еске түсіре отырып, бір ізге салу жолдарын меңгерту. Қазақ тілінің сөз байлығын терең игерте отырып, оның ішкі құрылыс жүйесін, өзгерістерін талдауға жетілдіру. Лексиканың актив және пассив қоры туралы түсініктерін молайтып, қазақ тілінің сөздіктерімен жұмыс жасатудың ең оңай әдіс-тәсілдерін меңгерту.

Сөз мағынасының өзгеру себептерін, лексикалық мағыналардың түрлерін, шығу, пайда болу тарихын, қазақ тілінің сөздік қорының жалпы сипатын, басты белгілерін меңгертудің жолдарын үйрету болып табылады.

«Қазақ тілін оқыту әдістемесі» пәні бойынша мынадай мәселелер қамтылады:

студенттердің қазақ тілін оқыту жайлы білімдерін анықтау;

лингвистикалық және әдістемелік еңбектерге, бағдарламалар мен мектеп оқулықтарындағы қазақ тілінің берілу жолдарына талдау жасату;

дидактикалық материалдар арқылы қазақ тілін оқытудың ұтымды әдіс-тәсілдерін меңгерту;

қазақ тілінің салалары бойынша алған теориялық білімдерін тест жүйесі арқылы тексеру;

қазақ тілін оқытуда болашақ мұғалім ретінде оқушылардың іскерлік дағдыларын қалыптастыру, оны жүзеге асыру жолдарын үйрету;

сабақ жоспарын жасату, өзіндік пікірлерін қалыптастыру.

Метод – бір нәрсені теориялық зерттеудің немесе соны практика жүзінде іске асырудың жолы, тәсілі деген тұрғыда анықтама берілген./под ред. проф. Д.Н.Ушаков. «Толковый словарь русского языка» том 2,стр 199./ Метод грек. «зерттеу жолы» деген мағынаны береді.Метод – халықаралық термин болып орныққан сөз.Метод – сөзбе-сөз алғанда жол, прием т.б.

Қазақ тілін оқыту әдістемесі ғылымның бір саласы ретінде педагогика ғылымының құрамына енеді. Ол ең алдымен оқушыға тілдік категорияларды қандай әдіс – тәсілдер арқылы оқытсақ нәтижелі болады деген мәселелерді қарастырады және ана тілінен білім берудің жолдарын үйретеді. Қазақ тілін оқыту теориясы мен технологиясы лингвистика, логика, педагогика, психология пәндерімен тығыз байланысты. Негізінен Қазақ тілін оқытудың әдістемесі пәнінің ғылыми-теориялық бағдарламасы 4 саладан тұрады: 1 – педагогика-дидактиканың ғылыми теориялық негіздері, 2 – қазақ тілінің ғылыми саласы, 3 – тіл дамыту, тіл ұстарту, 4 – педагогикалық практика бөлігі болып келеді. Қазақ тілін оқытудың әдістемесі пәні мынадай тараулардан тұрады: 1 – қазақ тілінің әдістемесі дербес ғылым екендігі; 2 – мектепте қазақ тілін оқытудың жалпы мәселелері: қазақ тілін оқытудың міндеттері, мазмұны, принциптері, әдістері, тәсілдері мен құралдары, сабақ оның түрлерін топтастыру; 3 – фонетика,орфоэпияның, лексиканың, сөзжасам мен грамматиканың, орфография мен пунктуацияның, стилистика мен тіл ұстартудың әдістемесі; 4 – сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың әдістемесі.

1. 
   Қазақ тілі әдістемесінің тілі білімімен, педагогика, психология ғылымымен байланысы.
   
2. 
   Қазақ тілін оқыту әдістемесі пәні, мақсаты мен міндеті.
   
3. 
   Әдістеменің ғылым ретінде дамуы, зерттелу жайы.
   
4. 
   Методика дегеніміз не?
   
5. 
   Қазақ тілі методикасы нені зерттейтін ғылым?
   
6. 
   Қазақ тілінің мектепте оқушыларға білім, тәрбие берудегі және оларды дамытудағы маңызы қандай?
   
7. 
   Қазақ тілін оқыту әдістемесінің мазмұны қалай анықталады?