5В050900 «Қаржы» мамандығы үшін «Корпоративтік қаржы» пәнінің оқу-әдістемелік жинағы

В=Р*Ц

Р- сәйкестірілген өткізумен тауардың көлемі

Ц- өткізілген өнім бірлігінің бағасы.
2. Шығыс және кіріс қалдықтарының түзетілетін өткізілетін өнім көлемі негізі болып табылатын есептік әдіс.
В=Он+Т-Ок
Мұндағы, Он Ок жоспарлы кезеңнің басындағы және аяғындағы өткізілмеген дайын өнімнің қалдығы.

Т-жоспарлы кезеңде шығаруға арналған тауарлық өнім.

Табысты жоспарлау - қаржылық жоспарлаудың құрамдас бөлігі. Ол кәсіпорын қызметінің барлық түрлері бойынша жеке жүргізіледі.

Жоспарлау көлемі - бұл баланстық пайданың элементі.

Жоспарлау әдістеріне келесілер жатады:

1. Excel, Acsecc бағдарламалары негізінде қаржылық жоспарлаудың бақылау-жоспарлылық әдісі.

2. Тура есептеу әдісі-оның негізінде өнімді өткізуден және шығарудан түскен пайданың ассортиментінің есебі жатыр.

3. Пайданы жоспарлаудың аналитикалық әдісі, баға инфляциясымен өзіндік құны жоқ кезде қолданылады.

4. Табысты жоспарлауда кеңінен қолданылатын операциялық тетікке әсер ету әдісі.

Пайда өсімінің келесі фактарлары бар:

1. Шығындарды төмендету, бюджеттендіру принципі негізінде жауапкершілік орталығымен басқарушылық есепті пайдаланады.

2. Шығарылатын өнімнің ассортиментін және құрамын жаңарту.
6. Баланстық пайда, оның мәні және құрамы.

Тәжірибеде келесі анықтамалар қолданылады: Жалпы табыс, баланстық табыс, таза табыс, кәсіпорын қолында қалатын табыс және т.б.

Балансық табыс-бұл өнімді өткізуден түскен, қаржылық қызметтен және жүзеге асырылмаған операциялар бойынша шығындар сомасына азайтылған операциялардан түскен жиынтық табыс.

Бухгалтерлік балансық валютасының жылдық есеп берушілігіне келесілер жатады:

Жабылмаған шығын немесе есептік жылдағы бөлінбеген пайда.

Жиынтық табыс-бүл өнімді негізгі қорларды және кәсіпорынның басқа да мүліктерін өткізуден түскен табысқа жүзеге асырылмаған операциялардан түскен табыс қосылғандағы сома.

Өнімді өткізуден түскен табыс сату бағасы бойынша жанама салықтарсыз тауарды өткізуден түскен түсіммен өнімнің өзіндік құнына қосылатын өндіріске және өткізуге кеткен шығындар арасындағы айырма ретінде анықталады.
7. Пайданың қалыптасуымен есебі: пайданың бөлінуімен пайдаланылуы.

Кәсіпорынның таза табысы балансық пайдамен салық сомасы арасындағы айырма ретінде анықталады.

Ірілету әдісі бойынша өнімді өткізуден табысты есептеу үшін универсалды форманы пайдаланылады.

Ркр=Он+Тпр-Ок

Мұндағы, Ркр – екі бағамен есептелген, өткізілген тауардың көлемі: толық өзіндік құн және сату бағасы бойынша. ОнОк- екі бағамен есептелген жоспарланған кезең басындағы және алған заемдағы дайын өнім қалдықтары. Тпр-екі бағамен есептелген тауарлық өнімнің шығарылу көлемі.

Пайданы тарту мен тарату қатынастарының жалпы сомасын негізгі құрамдас бөлігі болып табылады.

Пайданы тарату мәні бойынша 3 бағытта қарастыруға болады (2 суретте көрсетілген)

Баланстық пайда
Бюджет	Кәсіпорын			Меншік иелері
Салық салу	Қорлар			Дивиденттер төлеу
	Жинақтау	Қорлану	Тұтыну

Студенттерді тексеруге арналған сұрақтар.

1. Өнімді өткізуден түскен түсім кәсіпорындағы ақша қаражаттарының негізгі қайнар көзі ретінде.

2. Өнімді өткізуден түскен түсім: оның құрамы, құрылымы, қалыптасу факторлары және есептеу әдістемесі.

3. Пайданың қалыптасуы мен есептелуі.

4. Пайданың таратылуы және пайдалануы.

5. Пайдаға әсер ететін экономикалық факторлары.

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Компанияның меншікті капиталы-корпорацияның сыртқы міндеттемелерінің сомасымен актив сомасы арасындағы айырма.

Меншікті капитал келесілерге бөлінеді:

1. Тұрақты

2. Ауыспалы.

Компанияның меншікті капиталының тұрақты бөлігі жарғылық капиталдан тұрады.

Меншікті капиталының ауыспалы бөлігі комапияның қызметінің қаржылық нәтижесіне байланысты. Оның есебінен резервтік капитал, қосымша капитал, бөлінбеген пайда.
Жарғылық қор компанияның меншікті қаражатының алғашқы қайнар көзі ретінде.

Кәсіпорынның жарғылық капиталы- алғашқы қызметті қамтамасыз ету үшін қайта құрылған кәсіпорынның құралдарының сомасы; Қайта құрылған кәсіпорынның алғашқы жарғылық базасы.

Жарғылық қор акцияны орналастыру немесе сату, капиталдың меншікті салымдар, мемлекеттік қаражаттар есебінен құрылады.

Халықтық АҚ жарғылық капиталының минималды мөлшері 1млн. Айлық есептің көрсеткішін құрайды.

АҚ жарғылық қорының минималды мөлшері 50мың айлық есептік көрсеткішті құрайды.
Компанияның жинақтау қоры, тұтыну қоры, резервтік қоры.

Экономикалық жағынан резервтер мен бөлінбеген пайда сомасын жинақталған таза табыстың саласы ретінде қарастыруға болады.

Жинақтау қоры-компанияның өндірістік дамуына арналған ақша қаражаттарының жиынтығы.

Тұтыну қоры әлеуметтік шараларды өткізуге арналады.

1. 
   Корпорацияның меншікті капиталының мәні және ролі.
   
2. 
   Корпорацияның меншікті капиталы, оның құрамымен құрылымы.
   

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Ұзақ мерзімді қаржылық салымдар-басқа кәсіпорындардың жарғылық капиталындағы үлестік қатысу шығындары.

Ұзақ мерзімді қаржылық салымдарды тарту мен пайдаланудың негізгі мақсаты құралдармен материалдық емес активтердің жай және кеңейтілген өндірісін жүзеге асыру болып табылады.
Қаржыландырудың ұзақ мерзімді қарыздық қайнар көздерінің түрлері.

Ұзақ мерзімді қарыздық құралдарға коммерциялық банктердің ұзақ мерзімді ссудалары, қаржылық лизинг негізінде алынған негізгі құралдар, ипотекалық несиелер, инвестициялық салықтық несие.

Ұзақ мерзімді банктік ссудалар-ұзартылған мерзіміне көптеген соманы талап ететін, ұзақ мерзімді пайдалануға күрделі қымбат құралға тапсырыс.
Компанияны қаржыландырудың қысқа мерзімді қайнар көздері.

Компанияны қаржыландырудың қысқа мерзімді қайнар көздеріне 1 жылдан 12 ай мерзімінде алынған ақша қаражаттары.

1. 
   Қосымша капитал компанияның эмисиялық қызметінің, негізі құралдарды қайта бағалау нәтижесі ретінде.
   
2. 
   Корпорацияның қаржылық қорлары, қалыптасу қайнар көздері және оларды пайдалану бағыттары.
   
3. 
   Корпорациялардың ұзақ мерзімді қарыздық қаражаттарды таратудың және пайдаланудың мақсаты.
   

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Қаржылық қайнар көздердің құрылымы-бұл әртүрлі қысқа және ұзақ мерзімді қайнар көздердің қатынасы.

Капитал құрылымы В суретте көрсетілген.
S/S+D корпорацияның жалпы . капиталындағы меншікті

. капиталының үлесі

D/S+D корпорация капиталындағы

. қарыздық капитал үлесі.

5 сурет- Компания капиталының құрылымы.

Капитал құны = 1 жылға капиталды иесіне төлем

осы иесінен компаниямен тартылған капитал
2. Капитал қүнының концепциясы капитал құрылымның теориясы.

Капитал құрылымының теориясы меншікті және қарыз капиталын тарту бойынша шығындар салыстыруына негізделеді.

Капиталдың тиімді құрылымын негізделу үшін әртүрлі үлгілер пайдаланылады.

Әлемдік тәжірибеде көбінесе капитал құрылымының статистикалық үлгісі көп қолданылады .

Капиталдың бұл құрылымы корпорация үшін мақсатты болып табылады.

Статистикалық үлгіде екі альтернативті теория қолданылады

1.дәстүрлі теория

2.Миллер-Модильяни теориясы.

Қазіргі таңда капитал құрылымының компромистік теориясы кеңінен қолданылады.Ол корпорацияға меншікті және қарыздық капиталдың сәйкес келуін жақсы көрсетеді.
3. Капитал құрылымын анықтаушы факторлары.

Капитал құрылымын анықтайтын негізгі факторлар

1.өндірілген өнімге сұраныс сипаты және табыс алу тұрақтылығы

2.активтер құрылымы

3.шығындар құрылымы

4.ақпараттың ассиметрикалығы

5.қызметтің рентабельділігі

6.корпорация капиталының мөлшері

7.табыс салықтары

8.мемлекеттік меншік үлесі

1. 
   Капитал құрылымын және бағасын анықтау
   
2. 
   Капиталдың ішкі нарықтық,баланстың құны
   
3. 
   Компания капиталының шекті өнімділік;инвестициялық құны
   
4. 
   Компания капиталының құрылымы мен құнының байланысы.
   
5. 
   Левиридж және капиталдың оптималды құрылымын анықтау
   
6. 
   Қазақстанның АҚ үшін капитал құрылымы теориясының мәні.
   

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Қаржылық жоспарлау – кәсіпорынның қаржылық жұмысының бағыттарының бірі, өндірістік жоспарлаудың ақырғы стадиясы.

Кәсіпорындағы қаржылық жоспарлаудың негізгі мақсаты кәсіпорынның дамуының қамтамасыз ету үшін оның барлық ақша қаражаттарының пайдалану бағыттарын және оның табыстарын жоспарлау болып табылады.

Қаржылық жоспардың міндеттері келесілер:

1. Кәсіпорын табыстарын көбейту резервтерін және олардың құрамын мобилизациялауды анықтау.

2. Қаржылық ресурстарды тиімді пайдалану, инвестицияны тиімді пайдалану.

3. Өндірістік жобаның көрсеткіштерінің қаржылық ресурстармен байланыстырылуы.

4. Бюджетпен, банктермен, сонымен қатар басқа да кредиторлармен тиімді қарым-қатынастарға негізделу.

5. Оперативтік және кассалық жоспарлардың, несиелік өтініштердің, табыс пен өнімді өткізуден табыстарды қысқа мерзімді жоспарлауды өңдеу.

6. Алдағы қаржылық жоспарлаудың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.

7. Негізгі қызметтің күрделі шығындарымен күрделі жұмыстарына айналым капиталының таратылмауы.
2. Қаржылық жоспарлаудағы негізгі көрсеткіштер және оларды есептеу әдістері.

Қаржылық жоспардың құрамында табыстар жоспары, шығыстар жоспары, компания активтері мен пассивтерінің балансы.

Қаржылық жоспардың мазмұнын келесі кәсіпорынның кірістері мен шығыстарының негізгі көрсеткіштерімен сипаттауға болады.

1. Қаражаттың табыстары мен түсімдеріне келесі көрсеткіштер жатады:

а) өнімді өткізуден түскен түсім

в) басқа да өткізуден түскен түсім

с) жоспарланған өткізілмеген шығындар

д) амортизациялық аударымдар

е) басқа кәсіпорындардан түскен қаражаттары

ж) бюджеттен тыс қорлардан түсімдер

2. Шығындар мен ақша аударымдары келесі көрсеткіштерден тұрады:

а) таза табыстан төленетін салықтар

в) таза пайданы бөлу

с) ұзақ мерзімді инвестициялар

д) басқа да шығындар

Қаржылық жоспарлаудың әдістері:

1. Экононмикалық талдау әдісі

2. Нормативтік әдіс

3. Баланстық есеп әдісі

4. Ақша ағымдарының әдісі

5. Есептеудің көп варианттылығының әдісі

6. Эконономикалық математикалық әдістер

Қаржылық жоспарлау – бұл өзіне бірнеше этаптардан тұратын күрделі процесс (3 суретте көрсетілген).

Қаржылық жоспарлау процесі.

1. Қаржылық жағдайын талдау.

2. Компанияның қаржылық стратегиясын дайындау.

5. Жылдам қаржылық жоспарларды дайындау.

Қазіргі кезде көптеген кәсіпорындар, құрылымдық бөлімшелер және барлық компаниялардың қызметі сметалық жоспарлау әдістерін қолданады. Ол қаржылық ресурстарды үнемдеу, өндірістік емес шығындарды азайту, басқарудың икемділігі мен өнімнің өзіндік құнын қадағалау әр жоспарлы көрсеткіштердің тура көрсету мақсатында енгізіледі.

Қаржылық жоспарлау барысындағы құрастырылатын сметалардың жіктелуі 4 суретте көрсетілген.
Сметаның негізгі түрлері:

1. Номенклатуралық шығындар кеңдігі бойынша:

функционалды шығындар сметасы

кешенді шығындар сметасы

2. Дайындау әдісі бойынша:

тұрақты бюджет

икемді бюджет

4 сурет. Сметаның негізгі түрлері.

Жедел қаржылық жоспарлау – бұл корпорацияның қаржылық жетістіктерін қамтамасыз ету үшін қажетті қаржылық жоспарлаудың жүйесі.

Жедел қаржылық жоспарлауға келесілер жатады:

1. төлем күнтізбесін құрастыру және орындау

2. кассалық жоспар

3. қысқа мерзімді несиенің қажеттілік есебі

Қаржылық жоспарлау процесінде қаржыландыру қайнар көзінің және салымның немесе аударымның әрбір түрі бойынша нақты баланс жүргізіледі.

Бұл үшін қаржылық жоспарға тексерілген шахматтық баланс құрылады. Онда тігінен қаржылық ресурстарды пайдалану бағыттары жүргізіледі, ал көлденеңнен қаржыландыру қайнар көздері.

Бұндай баланс қаржылық ресурстарды пайдаланудың мақсаттық сипатын анықтауға, баптар бойынша табыстар мен шығыстарды баланстауға, ақша қаражаттарының қорын қалыптасу резервтерін анықтауға мүмкіндік береді.

1. 
   Қаржылық жоспарлаудың мақсаттары мен міндеттері.
   
2. 
   Қаржылық жоспардағы негізгі көрсеткіштер және оны есептеу әдістері.
   
3. 
   Пайда мен түсімнің жоспарлау көлемін есептеу.
   
4. 
   Өнімнің өзіндіқ құнының көрсеткштерін есептеу және бағалау
   
5. 
   Айналым құралдарындағы туынды есеп
   
6. 
   Кәсіпорынның қаржылық жоспарын құру, қарастыру және бекіту тәртібі.
   
7. 
   Сметалық жоспарлау және сметаның орындалуын бақылау
   
8. 
   Бизнес - жоспардың мазмұны.
   

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Қаржылық талдау экономикалық процестер мен құбылыстарды танудың әдісі ретінде кәсіпорынды басқару жүйесінде маңызды орынға ие.

Өндіріс, инвестиция, басшылыққа жаңалықтап енгізу мен қаржылар саласындағы басқару бойынша шешім қабылдау ішкі ақпаратты бағалық талдау, таңдаудың нәтижесі болып табылатын, сәйкес сұрақтар бойынша тұрақты қызметтік түсінушілік ұшін қажет.

Кәсіпорынның қаржылық есептілігі қаржылық талдаудың ақпараттық базасы.

ҚР Президентінің нұсқауына сәйкес заң күші бар «Бухгалтерлік есеп туралы» 1995.12.26. қаржылық есептілігі 1998 жылдан бастап келесілерден тұрады.

1. бухгалтерлік баланс

2. қаржылық – шаруашылық қызметтің нәтижсі туралы есеп.

3.ақша қаражаттары қозғалысының есебі
Қаржылық талдаудың түрлері мен әдістері.

Басқару процесінің мазмұнына байланысты талдаудың келесі түрлері бар.

1. перспективалық (алдын-ала)

2. шұғыл

3. ағымдағы.

Қаржылық талдау процесінде әдістері мен тәсілдері қолдалынады. Тәсілдерді келесілерге бөлуге болады:

1. дәстүрлі

2. математикалық

Дәстүрлі тәсілге келесілер жатады:

1. абсолютті, салыстырмалы және орташа шамаларда қолдану

2. салыстыру әдісі

3. топтастыру әдістері

4. ауызша келтірулер әдісі

Тәжірибеде қаржылық есеп берудің талдаудың негізгі әдістері қолданылады:

1. көлденең талдау әдісі

2. тігінен (құрылымдық) талдау

3. трендік талдау әдісі

4. салыстырмалы көрсеткіштерін талдау

5.салыстырмалы анализ

6. факторлы анализ

Математикалық әдістерге келесілер жатады:

1. корреляциялық талдау

2. регрессивті талдау

3. экономикалық кибернетика әдістері

4. экономикалық әдістері

5. шешім қабылдау теориясы мен операцияларды зерттеу әдістері.

Пайда көрсеткіштерін талдау кезінде келесі көрсеткіштер пайдаланылады:

1. баланстық пайда

2. өнім, жұмыс, қызмет көрсетулерді өткізуден түсім

3. басқа да өткізулерден түсім

4. жүзеге асырылмаған операциялардың қаржылық ресурстары

5. салық салынатын табыс

6. таза табыс

Тауарлық өнімді өткізуден түскен пайда келесі факторлардың әсерінен болады.

1. өнімнің өткізу құнының өзгеруі

2. материалдарға, электроэнергияның тарифтерінің өзгерісі

3. шаруашылық тәртіптің бұзылуы

4. базистік өзіндік құн бойынша бағадағы өткізілген өнімнің көлемінің өсуі

5. өткізілген өнім көлемінің өнім құрамындағы құрылымдық қозғалыстар есебінен көбеюі

6. шығындардың азаюы

7. өзіндік құнның өнім құрамындағы құрылымдық қозғалыстар есебінен өзгеруі.
Рентабелділік көрсеткіштерінің факторлық талдауы.

Рентабелділік көрсеткіштерінің деңгейі мен динамикасына өндірістік – шаруашылық факторлар жиынтығы әсер етеді:

1. өндіріс және басқаруды ұйымдастыру деңгейі

2. капитал құрылымы және оның қайнар көздері

3. өнім көлемі, сапасы және құрылымы

4. басқалар.

Барлық пайдаланылатын үлгілер негізінде келесілер жатады:

1. еңбекақы сыйымдылығы

2. материал сыйымдылығы

3. негізгі өндірістік қорлардың қор сыйымдылығы

4. амортизация сыйымдылығы

5. негізгі қорлар бойынша қор сыйымдылығы

6. баланстық пайда

7. кезеңдегі негізгі қорлардың орташа құны

8. айналым құралдарының орташа қалдығы

9. өнім рентабельділігі

10. өнімге кеткен шығындар.
Өнімнің өзіндік құнының көрсеткіштерін есептеу мен бағалау және факторлық талдау.

Өзіндік құн – бұл ресурстардың барлық түрлерінің ақшалай формадағы шығындары.

Өнімнің өзіндік құнының міндеттері:

1. өнімнің өзіндік құны туралы жоспардың негізділігі мен қуаттылығын бағалау

2. жоспардың орындалу динамикасы мен дәрежесін белгілеу

3. көрсеткіштер динамикасына әсер ететін факторларды анықтау

4. өнімнің жеке түрлерінің өзіндік құнын анықтау

5. өнімнің өзіндік құнының әрі қарай төмендеу резервтерін анықтау.

Қаржылық жағдай – бұл кәсіпорынның экономикалық қызметінің маңызды сипаты. Ол бәсеке қабілеттілікті, қызметтік бірлесудің қарқынын анықтайды, кәсіпорынның, оның серіктестіктерінің қаржылық шаруашылық қатынасындағы экономикалық көзқарасы қандай дәрежеде кепілденгенін бағалайды.

Қаржылық жағдай – бұл қаржылық ресурстардың бар болуы, орналасу және пайдалануының көрсеткіштерінің жиынтығы.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қызметтік ақырғы нәтижелерін көрсетеді. Осының барлығы қаржылық жағдайды талдауды өткізудің маңыздылығын анықтайды және бұндай талдауды экономикалық қатынаста жүргізуін жоғарлатады.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау кәсіпорындағы қаржы менеджментінің маңызды элементі болып табылады.
Қаржылық жағдайды сараптайтын көрсеткіштер жүйесі.

Компанияның қаржылық жағдайын бағалау үшін оның өзгерісін сипаттайтын көрсеткіштер жүйесі қолданылады:

1. Капиталдың орналасуы мен қалыптасу қайнар көздері бойынша кәсіпорынның капиталының құрылымы.

2. Кәсіпорын капиталын пайдаланудың тиімділігі және қарқындылығы.

3. Кәсіпорынның төлемақы қабілеттілігі және несие қабілеттілігі.

4. Кәсіпорын өтімділігінің көрсеткіштері.

5. Кәсіпорын рентабелділігінің көрсеткіштері.

6. Компаниялық қорының қаржылық тұрақтылығының көрсеткіштері.

ТМҚ-ды қалыптастырудың қайнар көздерінің сипаттамасы үшін 3 негізгі көрсеткішті пайдаланады:

1. меншікті айналым капиталының бар болуы

2. ТМҚ қалыптастырудың меншікті қайнар көздерінің бар болуы

3. ТМҚ қалыптастырудың ұзақ мерзімді қарыздың қайнар көздердің бар болуы.

ТМҚ қайнар көздерін қамтамасыз етудің 3 көрсеткішін есептеу кәсіпорындық қаржылық жағдайын оның тұрақтылық дәрежесіне байланысты 4 түрге бөлуі керек.

1. абсолютті тұрақты қаржылық жағдай

2. бірқалыпты тұрақты қаржылық жағдай

3. тұрақсыз қаржылық жағдай

4. дағдарысты қаржылық жағдай.

Төлем қабілеттілік - кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштерінің бірі. Бұл уақытында төлем міндеттемелерін төлеу мүмкіндігі, оның қаржылық тұрақтылығының негізгі критерийлері.

Төлем қабілеттілікті бағалау ағымдағы активтердің өтімділік сипаты негізінде жүзеге асырылады.

Баланстың өтімділік дәрежесіне төлемқабілеттілігіне байланысты. Кәсіпорынның төлем міндеттілігі 3 топқа бөлінеді:

1. мерзімі келген төлем мерзімінің қарыздығы

2. жақын мерзімде төлеуге қажетті қарыз

3. ұзақ мерзімді қарыз.
Кәсіпорын өтімділігі, оның көрсеткіштері, факторлары және есептік негізде анықтау әдістері.

Өтімділік – активтер мен міндеттемелер арасындағы теңдікте болатын кәсіпорынның төлемқабілеттілігі.

1.Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалаудың экономикалық мәні

2. Өнімнің, жұмыстар мен қызмет көрсетулердің рентабелділігінің ұғымы мен түрлері

3. Кәсіпорын өтімділігінің негізгі көрсеткіштері

4. Компанияның төлемқабілеттілігін талдау.
Компанияның қаржылық стратегясының мәні .

Қаржылық стратегия – компанияның қаржылық қызметінің ұзақ мерзімді мақсаттарын анықтау және оларға жетудің тиімді әдістері мен жолдарын таңдау.

Қаржылық стратегияның қалыптасу процесі келесі негізгі этаптардан тұрады:

1. стратегияның жүзеге асырылу уақытын анықтау

2. фирманың сыртқы қаржылық ортасының факторларына талдау

3. қаржылық қызметтің стратегиялық мақсаттарының қалыптасуы

4. фирманың қаржылық саясатын өңдеу

5. қаржылық стратегияны жүзеге асыруды қамтамасыз ету бойынша шаралар жүйесін өңдеу

6. өңделген қаржылық стратегияны бағалау
Болжамдау негізінде қаржылық стратегияны өңдеу.

Перспективалық болжамдау негізіне нарықтағы кәсіпкерлік қызметінің стратегиясын орындалу шарты болып табылатын болжамдау жатады.

Болжамдау фирманың қаржылық жағдайын ұзақ мерзімде білу үшін қажет.

Болжамдау даму мен қаржылық көрсеткіштердің мүмкін болатын варианттарын үлгілеу ақпараттық талдауына негізделеді.

Болжамдаудың негізі болып қолда бар ақпаратты талдау болып табылады.

Болжамдау әдістері мен тәсілдері болған өзгертулерді уақытында есепке алу үшін тиімді болу керек.

Перспективалық қаржылық жоспарлаудың нәтижесі болып 3 негізгі қаржылық құжатты өңдеу болып табылады:

1. пайда мен шығындар туралы есептің болжамы

2. ақша қаражаттарының қозғалысының болжамы

3. бухгалтерлік баланстың болжамы

Қаржылық нығаю стратегиясын қалыптастыру 8 кезеңнен тұрады:

1. Компанияның қаржылық – шаруашылық қызметін талдау жағдайының нығаюына әкелетін мәселелерді көрсетуге әсер етеді.

2. Компанияның дамуының бұрынғы даму тенденциялары сақтанғандағы қаржылық жағдайды болжау

3. Қайта қалпына келтіретін шараларсыз компанияның арықарай жұмыс істеуінің мүмкіндігін анықтау

4. Компанияның қаржылық нығаюының талаптарын өңдеу, яғни тиімді варианттардың перспективалық әрекетін анықтау, қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету

5. Қаржылық нығайту стратегиясын қалыптастыру, оның мақсаттарын анықтау

6. Стратегияның ақырғы жағдайын қалыптастыру мен жағдайды қалыптастыру бойынша қызметтің бағытын өңдеу

7. Қаржылық стратегияның мақсаттары мен міндеттерін анықтау

8. Күтілген нәтижені анықтау және тиімділік критериилеріне жетуі.

Қаржыландыру-бұл компанияның капитал нарығымен әрекет сферасы.

Қаржыландыру шешімі бұл бизнеске қаржылық ресурстарды талап ету құқына айырбастау арқылы тарту.

Кез келген стратегияны талдау оның мақсаттары талап етеді. Корпоративтік қаржының қазіргі теориясының негізгі жағдайларына сәйкес капитал концепцияның негізгі екі принципі табылады.

1. компанияның нарықтық құнының максималды негізделуі.

2. компания құны ақша ағымымен, анықталады.

1. 
   Қаржылық талдау басқару шешімдерін қабылдау негізі ретінде.
   
2. 
   Басқарушылық талдаудың сипаттамасы
   
3. 
   Қаржылық – экономикалық талдаудың сандық әдісі
   
4. 
   Пайданың көрсеткіштерінің деңгейімен динамикасын талдау және бағалау
   
5. 
   Шығындарды талдау және пайда мен өзіндік құнының ,өнім көлемімен өзара байланысы
   
6. 
   Корпорацияның қаржылық стратегиясын анықтау.
   
7. 
   Компания қызметіндегі қаржылық стратегияның негізгі принциптер және міндеттері.
   
8. 
   Корпорацияның қаржылық тұрақтылығына жету жолдары.
   

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

Кәсіпорын банкроттығы-міндетті төлемдерді төлеу бойынша міндеттемені орындауға және ақша міндеттемелері бойынша кредитордың талаптарын борышкерің толық көлемде өтей алмаушылығы.

Тұрақсыздықтың белгілері:

1. Ақша міндеттемелері немесе міндетті төлемдерді төлеу бойынша міндеттеменің 3 ай ішінде төленбеуі.

2. Ақша міндеттемесінің немесе міндетті төлемдердің минималды мөлшері ҚР үкіметімен бекітілген минималды айлық еңбек ақы мөлшері 500-ден кем болса.
Кәсіпорын қызметінің дағдарыс факторлары.

Кәсіпорын қызметіне көптеген факторлар әсер етеді олардың мазмұны бойынша факторлар:

Сыртқы:

1. Экономикалық

3. Құқықтық

4. Ауа райы-климаттық.

Ішкі:

2. Ұйымдастырушылық факторлар

3. Әлеуметтік-экономикалық факторлар.
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қалпына келтіру.

Қаржылық қалпына келтірудің 2 тактикасы бар:

1. қорғаныс тактикасы.

2. шабуыл тактикасы.

Кәсіпорын қызметінің дағдарыстың басқаруы-бұл белгілі қарыздық кәсіпорынға дағдарысқа қарсы процедураларды жүзеге асыру формалары мен әдістерінің жиынтығы.

1. ҚР «Банкроттық туралы» заңындағы компанияның банкроттық процедурасын негізгі сәттерін анықтау.

2. Фирманың дағдарыстық жағдайының пайда болу механизмі.

3. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қалпына келтірудің нақты мүмкіндіктерін талдау мен бағалау.

1. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
2. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
3. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
4. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   
5. 
   Моляков ДС, Шохин ЕИ, Теория «финансы предприятий» М-2000
   

1. 
   Ауызша сүрау.
   
2. 
   Есептерді шығару.
   

1. 
   Корпоративтік қаржы түсінігі және мазмұны ,олардың қызметтері
   
2. 
   АҚ қаржыларын ұйымдастыру принциптері
   
3. 
   Коммерциялық ұйымның қаржылық механизмі
   
4. 
   Нарықтық экономика жағдайындағы ұйым формалары.
   
5. 
   Компанияның акционерлік формасының негізі
   
6. 
   Шаруашылық серіктестіктер және қоғамдардың ұйымдардың – құқықтық формаларының ұқсастығы және айырмашылығы
   
7. 
   Корпорация қаржыларын басқаруды ұйымдастыру
   
8. 
   Кәсіпорынның қаржылық қызметтерінің тапсырмалары
   
9. 
   Акционерлер АҚ-ң құрылтайшылары ретінде
   
10. 
    Корпорацияның құрылуында қажетті жағдайлар және құжаттар
    
11. 
    АҚ-ды қайта қалыптастыру формалары
    
12. 
    Корпорацияның таратылуының қаржылық аспектілері.
    
13. 
    
    

1. 
   Корпорация қаржыларының анықтамасы
   
2. 
   Корпорация қаржыларын ұйымдастырудың негізгі қағидалары
   
3. 
   Қаржылық механизм элементтері, қаржылық тетіктер, қаржылық әдістер, қаржылық қатынастар
   
4. 
   Компаниялардың қаржылық ресурстары
   
5. 
   Корпорация қаржыларының қызметтерінің пайда болуының негізгі тұжырымдамалары
   
6. 
   Корпорациялар қаржылары: мазмұны, қызметтері, ұйымдастыру қағидалары және басқару
   
7. 
   АҚ басқару құрылымы
   
8. 
   АҚ атқарушы органының қызметтік міндеттері
   
9. 
   Кәсіпкерліктің акционерлік нысанының даму тарихы
   
10. 
    Компанияның акционерлік нысанының кемшіліктері мен артықшылықтары
    
11. 
    ҚР және шетелдегі корпорациялардың қызмет етуіне салыстырмалы талдау
    
12. 
    Әр түрлі меншік және шаруашылық нысандары кәсіпорындарының қаржыларын ұйымдастыру ерекшеліктері
    
13. 
    Корпорациялар қаржыларының қызметінің жалпы ережелері
    
14. 
    Корпорацияларды құрудың қаржылық шешімдері
    
15. 
    АҚ-ды қайта ұйымдастырумен байланысты қаржылық ерекшеліктер
    
16. 
    АҚ – ды қайта ұйымдастыру және жоюдың қаржылық мәселелері.
    
17. 
    АҚ- ң қаржылық жұмысын ұйымдастыру ерекшеліктері
    
18. 
    ҚР – ғы корпорация қаржыларының дамуы
    

- осы курс бойынша базалық әдебиетті қолдану керек, сабақ сұрақтары ауызша сұрауға арналған, бақылау жұмысының сұрақтарын жазбаша түрде практикалық сабаққа арналған дәптерге жазу керек

- міндетті түрде заңды-нормативті базаны жаттау және осы курс бойынша базалық әдебиетті қолдану керек, сабақ сұрақтары ауызша сұрауға арналған, бақылау жұмысының сұрақтарын жазбаша түрде практикалық сабаққа арналған дәптерге жазу керек.

- міндетті түрде заңды-нормативті базаны жаттау және осы курс бойынша базалық әдебиетті қолдану керек, сабақ сұрақтары ауызша сұрауға арналған, бақылау жұмысының сұрақтарын жазбаша түрде практикалық сабаққа арналған дәптерге жазу керек.

1. 
   Корпоративті қаржы анықтамасы
   
2. 
   Корпоративтік қаржыны ұйымдастыру принциптері
   
3. 
   Қаржылық механизм элементтері қаржылық тетіктер, қаржылық әдістер, қаржылық қатынастар
   
4. 
   Коммерциялық ұйымның мақсаты.
   
5. 
   Корпорацияға АҚ ретінде анықтама беру
   
6. 
   Шаруашылық серіктестіктер және қоғамдардың түрлерін алу
   
7. 
   «АҚ» туралы жаңа заңға сәйкес АҚ түрлерін мінездеу
   
8. 
   АҚ-ды басқарудың құрылымы
   
9. 
   АҚ-ның атқарушылық органының функционалдық міндеттері.
   
10. 
    Корпарацияның қаржылық қызметінің жалпы жағдайы
    
11. 
    Корпорацияны құрудың қаржылық шешімдері
    
12. 
    АҚ-ң қайта қалыптасуымен байланысты қаржылық ерекшеліктер
    
13. 
    АҚ туралы жаңа заңда қандай өзгерістер көрсетілген.
    

1. 
   ҚР Азаматтық кодексі
   
2. 
   13.05.2003жылғы ҚР «Акционерлік қоғамдары туралы» заңы.
   
3. 
   Әсербайұлы Ә. Корпоративтік қаржы Алматы 2006 ж.
   
4. 
   Кадерова Н.Н. Корпоративные финансы Алматы: Экономика, 2008г.
   
5. 
   Жуйриков К. К, Раимов СР, Корпоративные финансы Алматы. 2004-512с
   
6. 
   Есенова ГЖ, Ибраева АК, Корпоративные финансы Учебное пособие. Семипалатинск 2005-96
   

1. 
   Ауызша сүрау.
   
2. 
   Есептерді шығару.
   

1. Әр турлі типтегі пайыздық ставкаларының эквиваленттілігі

2. Қаржылық шешімдерді қабылдауға инфляция есебі

3. Бағалы қағаздар бойынша пайыздар және дивиденттер

4. Дисконттау және компаундау.

Бақылау жұмысының сұрақтары:

1. Ақшаның уақытша құндылығының түсінігі

2. Компания капиталының қазіргі және болашақ құны

3. Ссудалық пайыздардың жай және күрделі ставкалары

4. Жай және күрделі есептік ставкалар

5. Аннуитеттер.
Студенттердің өздік жұмыстарына арналған сұрақтары

1. 
   Жай және күрделі есептік мөлшерлемелер
   
2. 
   Аннуитеттер
   
3. 
   Жай пайыздар сызбасы бойынша операциялардың даму үлгісі
   
4. 
   Күрделі пайыздар сызбасы бойынша операциялар даму үлгісі
   
5. 
   Қаржылық ағымдар модельдері (үлгілері)
   
6. 
   Операциялардағы инфляция үлгілері
   

1 Егер банк клиенттерімен жылдың 15 % қарапайым ставка бойынша есептеу жүргізсе, алғашқы капитал 200 000теңгеден 600 000теңгеге өскендігі, қарапайым пайыздық ставканы анықтаңыз

2. Клиент банкке 5 жыл мерзіміне 10 % жылдық ставка бойынша 1000 доллар көлемінде депозит салды. 5 жылдан кейін клиент өзінің счетында өскен ақша көлемін есепте.

3. Тұран Әлем Банкі жылдың 2 % ставка бойынша талап етілгенге дейінгі депозиттерді қабылдайды. 3,6 және 12 айға салынған 300 000теңге салымға пайыздар көлемін анықтаңыз.

4. 5 жылдан кейін 600 000 теңге мөлшеріндегі қорды құру үшін жылдық 120 % күрделі ставка бойынша әр жылдық төлемнің мөлшерін анықтаңыз.

Әдебиеттер:

1. Жуйриков К.К. Раймов С.Р. Корпоративные финансы. А., 2004 -512с.

2. Есенова Г.Ж, Ибраева А.К. Корпоративные финансы. Учебное пособие – Семипалатинск, 2005 – 96с.

3. Моляков Д.С., Шохин Е.И., теория "Финансы предприятий" М. 2000.

1. 
   Ауызша сүрау.
   
2. 
   Есептерді шығару.
   

1. Коммерциялық ұйымның негізгі капиталын басқару: мақсаттары және тапсырмалары

2. Негізгі капиталдың құрамы және құрылымы негізгі қорлардың спецификасы. Негізгі капиталдың қозғалысы

3. Негізгі қорлар қозғалысының көрсеткіштерінің есебі және бағасы

4. Амортизациялық бөлулер есебі

5. Амортизация нормаларын құру негізі

6. Негізгі қорлардың активті бөлігінің жедел амортизациясы

7. Материалдық емес активтер: алу қайнар көзі, амортизация

8. Корпорацияның инвестициялық қызметінің қаржылық аспектілері

9. Негізгі қорларға капиталды салудың тиімділігі

10. Негізгі қорлардың өндірісін қаржыландыру қайнар көздері.
Студенттердің өздік жұмыстарына арналған сұрақтары

1. 
   Инвестициялар түрлері
   
2. 
   Корпорациялардың негізгі капиталы, айналыстан тыс активтері. Олардың ұдайы өндірісінің көздері
   
3. 
   Корпорациялардың негізгі капиталы мен айналыстан тыс активтеріне инвестициялар
   
4. 
   Корпорациялардың инвестициялық қызметінің қаржылық аспектілері
   
5. 
   Корпорациялардың инвестициялық саясаты және оның негізгі капиталды жаңартудағы мәні
   
6. 
   Корпорациялардың амортизациялық саясаты және оның негізгі капиталды жаңартудағы рөлі
   
7. 
   Негізгі қорлар амортизациясын (тозуын) анықтау әдістері мен олардың корпорациялардың негізгі капиталын жаңартудағы мәні
   
8. 
   Қазақстандағы инвестициялық процесстің құрылуы мен орнығуы және оны қаржыландырудың қазіргі кезеңіндегі көздері
   
9. 
   Нарықтық жағдайлардағы корпорацияның негізгі қорларын бағалау және қайта бағалау
   
10. 
    Корпорациялардың капитал салымдарын қолдану тиімділігі