6-тарау. Егіс айналымындағы топырақ өңдеу жүйесінің негіздемесі



бет21/48
Дата15.10.2023
өлшемі286.21 Kb.
#480834
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   48
Зональная система земледелия перевод 04(2) 22

Бу өрісін өңдеу. Бу өрісін дайындау кезінде арамшөптердің барлық түрлері глифосаты бар препараттармен олардың белсенді өсу фазасына мынадай мөлшерде жойылады: біржылдық астық тұқымдастар және қосжарнақты – 2-3 л/га, көпжылдық тамыр-бүріккіштер-3-5 л / га.
Құрамында глифосат бар гербицидтерді себуге 2-3 л/га дейін 8-10 күнге енгізу механикалық себу алдындағы өңдеулерді алмастыруы мүмкін. Егістіктегі дала шырмауына қарсы гербицидтердің Бак қоспасы тиімді: Дезормон, 72% ш.б. 0.5 л/га + Гранстар, 75% С. Т. с. 0.008 кг / га + ПБЗ "Тренд" 0.080 л / га
Бу өрісінде арамшөптермен күрес жүзеге асырылады, жазықтық ең аз бу технологиясында ылғал жиналады. Буды дайындаудың жалпақ кесу технологиясы кезінде 3-4 ұсақ өңдеу жүргізіледі: қопсытқыштармен немесе жазықтықпен 8-10 см тереңдікке бірінші өңдеу, кейінгі өңдеу 20-25 күн аралығымен өңдеу тереңдігін 2-3 см ұлғайта отырып жүргізіледі.
Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестерімен күресте ауыспалы егісте дақылдардың кезектесуін сақталуы және жоғары агротехниканың маңызы зор. Көптеген жәндіктер үшін топырақ ортасындағы күрт өзгерістер олардың көбеюіне, өміршеңдігіне және зақымдануына немесе өсімдіктерге шешуші әсер етеді. Мысалы, бидай трипс таяз жырту кезінде айтарлықтай мөлшерде өледі (16-18 см). Бидай трипсін, сұр астық көбелегі санын реттеуде будың маңызы зор – топырақты 7-8 см – ге өңдеу сұр астық көбелегі қуыршағының 80% - ның өлуіне алып келеді, ал трипс личинкалары-70% - ға және одан да көп жойлуға дейін жетеді. Тұқым себу нормасын сақтау Швед шыбындарының, сабақ бүргілерінің және зиянды бақашық санын реттеуге әсер етеді. Вегетация кезеңінде қосымша қоректену көзі болып табылатын арамшөптермен және көптеген зиянкестерді қор жасаған орындарымен күрес жүргізу қажет.
Егу мерзімдері зиянкестердің санына үлкен әсер етеді. Мәселен, бидай егудің ерте мерзімінде бидай трипсінің жоғары саны байқалады – масаққа 25 дана, бүрге –бақашық және олардың дернәсілдері масақтану кезеңінде.
Зиянкестермен күрес жүйесін құрайтын агротехникалық және ұйымдастырушылық іс-шаралар кешендерінің ұсынысы:
- топырақты дұрыс сүдіре өңдеу;
- тұқым себудің оңтайлы нормалары;
- алқаптар мен жиектерді арамшөптерден және өсімдік қалдықтарынан тазарту.
Заманауи химиялық заттармен дала дақылдарын жаппай зиянкестер кешенінің зақымдануынан қорғауға мүмкіндік береді.
Дәнді дақылдарға арналған нан ала бүргесімен күресу үшін келесі препараттар қолданылады: л / га:
- БИ – 58.40% к.э. (1.0-1.5);
- Децис 2.5% к.э. (0.2);
- Каратэ 050 к.э (0.2;
- Конфидор, 20% в.к. (0.06);
- Суми-альфа, 5% к.э. (0.2)
Сабақтың бүргесімен күресу үшін л / га:
- БИ- 58 жаңа, 40% к.э. (0.1-1.5);
- Каратэ 050 к.э. (0.2);
- Суми-альфа, 5% к.э. (0.2), 20% к.э. (0.05-0.075);
- Фастак, 10% к.э. (0.1, 10% мв.с.к. (0.12) т.б.
Жаздық бидайдағы сұр астық көбелегімен күресу үшін л / га:
- Конфидор, 20% (0.05-0.07);
- Каратэ – 050 к.э. (0.2);
- Децис, 2.5 к.э. (0.3);
- Конфидор, 20% в.к. (0.06);
- Каратэ 050 к.э. (0.2);
- Фастак, 10; к.э. (0.1);
- Шерпа, 25% к.э. (0.2) және т. б.
Бидай трипсімен және әр түрлі зиян шөппен күресу үшін л / га:
- Арриво, 25% к.э. (0.2);
- Би – 58.40% к.э. (1.5);
- Децис,2.5% к.э. (0.25)
- Конфидор, 20% в.к. (0.06);
- Каратэ 050 к.э. (0.2);
- Фастак, 10% к.э. (0.1);
- Шерпа, 25% к.э. (0.2) және т. б.
Вегетация кезеңінде дәнді-бұршақты дақылдарда бұршақ күйесімен күресу үшін,л / га:
- Актеллик500,к.э.;
- Каратэ 050 к.э. (0.1);
- Суми-альфа, 5% к.э. (0.3);
Өсу кезеңінде шаршыгүлдер зиянкестерімен күресу үшін л / га:
- Актеллик 500 к.э. (1.0);
- Децис, 2.5% к.э. (0.3);
- Каратэ0.50 к.э. (0.1);
- Кинмикс, 5% к.э.(0.2-0.3);
- Суми-альфа 5% к.э. (0.3);
- Фастак, 10% к.э. ()0.1-0.15.
Зиянкестерге қарсы химиялық өңдеу, егер олардың саны зияндылық шегінен асып кетсе, үш мерзімде жүргізіледі:
– бірінші мерзім-жасырын-сабақ зиянкестеріне (гессен шыбыны, Швед шыбыны және сабақ бүргілеріне) қарсы бидайдың үш жапырағы кезеңінде);
– екінші мерзім-имаго бидай трипсіне қарсы түтіктеу шетінің фазасы;
- үшінші мерзім – химиялық өңдеу-бидай трипс дернәсілдеріне және сұр астық көбелегіне қарсы сүт және сүт-балауыз пісу фазасында.
Бидайдың септориозға, тат түрлеріне, ұн шығына және септориозды-гельминтоспориозды дақтарға қарсы ауруларымен күрес аурулар дәрежесін – зиян келтірудің экономикалық шектерін ескере отырып жүргізіледі (кесте.7.2.3)

7.2.3 Кесте Жаздық бидай ауруларының зияндылығының экономикалық табалдырықтары



Ауру

Өсімдіктің өсу фазасы

Зиянкестіктің экономикалық табалдырығы

Қаракүйе

Толық піскен

0.3-0.5% масақтың бүлінуі

Сабақ таты

Өскіннің басталуы бидай басының масақтануы



3-5% өсімдіктің бүлінуі

10% аурудың дамуы



Қоңыр тат

Майлылықтың сіңірілуі
Масақтануы

5% аурудың дамуы
40% аурудың дамуы

Сары тат

Гүлді масақтау

5-10% аурудың дамуы
30% аурудың дамуы

Септориоз

Өскіндердің басталуы
Түтікке шығу
Ту парағы- гүлдеу

3-5% өсімдіктің бүлінуі

10% аурудың дамуы


15-20% аурудың дамуы (орташа бір бет) немесе 30% аурудың дамуы 3-м листе

Гельминтоспориоз

Вегетацияның басталуы
Түтікке шығу
Масақ шашудың басталуы
Жалау парағы-Гүлдену

5% аурудың дамуы
10% аурудың дамуы
5-10% аурудың дамуы
15-20% аурудың дамуы

Гельминто-спориозно-тамыр шірік

Егіс материалы
Вегетацияның басталуы
Топырақтың қоныстануы

Тұқымдардың патогенді кешенмен 10-15% жұқтыру
Тұқымдардың зақымдануы 5%, 5% аурудың дамуы
1 г ауа-құрғақ топырақта 15-20% конидий

Ак ұнтақ

Вегетацияның басталуы
Колошение

305% ақаулы өсімдіктер

15-20% аурудың дамуы



Саңырауқұлақжойғыны қолдану патогендердіңтөзімді нәсілінің пайда болуын ескертеді, препараттардың әсер ету спектрін кеңейтеді, жоғары техникалық тиімділікті қамтамасыз етеді (75-95% және одан да көп)


Кесте 7.2.4-жаздық бидай егістерін аурулардан қорғауға және олардың дозалануына арналған неғұрлым тиімді химиялық препараттар (л/га, кг / га)

Ауру түрлері



Дәрі дәрмектер (фунгициды)

Альто 400SC, 40 %, с.к.

Бампер, 25% к.э.

Рекс 49.7% к.э.

Тилт-премум 37.5% с.п.

Фоликур ВТ, 22.5% к.д.

Сабақ таты

0.1

0.5

0.4-0.6




1.0-1.25

Қоңыр тат

0.1

0.5

0.4-0.6

0.33

1.0-1.25

Сары тат

0.1

0.5

0.4-0.6

0.33

1.0-1.25

Септориоз

0.15-0.2

0.5

0.4-0.6

0.33

1.0-1.25

Гельминтоспориоз

0.15-0.2

0.5

0.4-0.6







Тамыр шірік
















Ақ ұнтақ

0.15-0.2

0.5

0.4-0.6

0.33

1.0-1.25

Тұқымдар мен топырақтағы аурулардың қоздырғыштарын басу үшін астықты егу алдында дәрілеу үшін химиялық препараттар қолданылады. 1 т тұқымға 8-10 л ылғалдандырумен дәрілеу кезіндегі су шығыны. Тұқымдардағы препараттардың жоғары ұсталымдылығына 0.2 кг/т карбоксиметилцеллюлоза натрийлі тұзын (NAKMЦ) қосқан кезде қол жеткізіледі.


Кесте 7.2.5-тұқымды дәрілеуге арналған негізгі препараттар

Препарат

Ауру

Шығын мөлшері, л/т, кг/т

Винцит, 5% к.с.

Шаңды және қатты басты
түбірлік шірік

2.0

Витавакс 200, 65% с.п.

Шаңды және қатты бас
гельминтоспориозды және фузариозды тамыр шіріктері

3.0

Премис, к.с. (25 г/л)

Шаңды қатты бас
гельминтоспориозды және фузариозды тамыр шіріктері
Септориоз

1.2-1.6

Раксил, 2% с.п.

Шаңды қатты бас
септориоз

1.5

Фенорам, 70% с.п.

Шаңды қатты бас
Гельминтоспориозды және фузариозды тамыр шіріктері

2.0-3.0

Ең төменгі және нөлдік технологиялардың негізгі элементтері мен талаптары:
- жел және су эрозиясы мен топырақтың шөлейттенуіне жол бермейтін топырақ бетінде шөп және өсімдік қалдықтарын мүлтіксіз сақтау және жинау;
- Топырақты өңдеудің санын қысқарту және тереңдігін азайту, топырақты өңдеуден толық бас тартуға дейін, бұл ауыр машиналардың өтуінен тығыздыққа төзімді берік топырақ құрылымының пайда болуына ықпал етеді;
- топырақтың пайдалықұнарлылығын жақсартатын дақылдармен әртараптандырылған ауыспалы егістерді пайдалану;
- арамшөптермен, зиянкестермен және аурулармен күреске жүйелі көзқарас;
- сапалы тұқымдарды пайдалану;
- ауыл шаруашылығы өндірісі процесіне ақпараттық технологияларды енгізу және дәл егіншілік элементтерін енгізу;
ең аз бумен өңдеу және бумен себуді жүргізу:
химиялық өңдеу
Механикалық өңдеу, 10-14 см
Механикалық өңдеу, 10-14 см
Азот-фосфор тыңайтқыштарын енгізе отырып себу
Шопжойғыш бак қоспаларын жерге енгізу
Ластанудың бидай-шалғын түрі кезінде бірінші өңдеуді арамшөптермен 12-15 см биіктікке жеткен кезде 4-5 л/га шығын нормасымен тұтас әсер ететін шөпжойғышпен жүргізеді, мамыр айының аяғында – маусым басында күнтізбелік түрде. 30-40 күннен кейін арамшөптерді таратудың алдын алу мақсатындакесу және қопсытқыштармен механикалық өңдеу жүргізіледі. Егер ауыр қопсытқыштармен механикалық өңдеуден кейін де арамшөп өсімдіктері пайда болса, одан кейінқайта өңдеу 10-14 см жүргізіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   48




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет