7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
жүктеу/скачать 0.72 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Қазақ хандығының басқару жүйесі жеті тармақтан тұрды. 1.Ауыл-туыстас жақын адамдардың бірнеше отбасынан құралады. Ауылды басқаратын адамды ауылнай немесе ауылбасы деп атаған. 2.Ата-аймақ.... бір атадан тараған ,жеті атаға дейінгі бірнеше ауылдан құралды. Ақсақал басқарды. 3.Рулық басқару. Ру 10 немесе 15 аймақтан құралатын болған. Руды басқаратын басшыны ру биі немесе рубасы деп атады. 4.Ұлыстық билік Ұлыс бірнеше рудан құралды. Ұлыстың бас билігі –ұлыс сұлтанының немесе ханның қолында болды. 5. Жүздік билік.. Жүз бірнеше ұлыстардан құралды. Сондықтан жүздің басшысы , Қызметі би атағының ең биік деңгейі. Жүздің биін ордаби деп атаған. 6.Хандық билік. Хандық үш жүзден құралды. Қазақ хандығының билігі Ұлы ханның қолында болды. 7.Құрылтай. Бүкіл қазақтың бас қосқан кеңесі. Ханның құқықтары мен міндеттері: 1.Хан өзінің жерінде билік жүргізуге құқылы.Ол елін,жерін сыртқы жаудан қорғауға міндетті. 2.соғыс жариялау, не бітім жасауға құқылы. 3.өзге мемлекеттермен келіссөздер жүргізді....... 4.қылмыскерді жазалау құқығы болды... 5.елдің ішкі-сыртқы өмірін реттейтін заңдар мен бұйрықтар шығаруға құқы болды. Сабақты бекіту: Қазақ қоғамында ұлттық басқару жүйесінің қандай тармақтары бар? Қазақ ханы қалай сайланды? Қарапайым халықты қандай атаулармен атады? Қазақ қоғамында құл мен күңдер болды ма? Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік құрамы қандай? Бағалау: Үйге тапсырма: §42. 7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы шаруашылығы Сабақтың мақсаты: ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы шаруашылықтың түрлері мен маусымдық көшу туралы, қолөнердің дамуы мен қалалардың тоқырау себептері туралы оқушыларды жан-жақты таныстыру; Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту; Оқушыларды өз елінің тарихын, тілін, дінін, ұлттық құндылықтарын құрметтеуге, туған жерінің тарихын,мәдениетін құрметтей білуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас Әдісі: интерактивті Көрнекілік:карта, суреттер. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі Оқу құралын тексеріп түгендеу оқушылар зейінін сабаққа аудару ІІ.Үй тапсырмасын сұрау: Қазақ қоғамында ұлттық басқару жүйесінің қандай тармақтары бар? Қазақ ханы қалай сайланды? «Ханталапай»дегенді қалай түсінесіңдер? Қарапайым халықты қандай атаулармен атады? Қазақ қоғамында құл мен күңдер болды ма? Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік құрамы қандай? Жаңа сабақтың жоспары: Жартылай көшпелі мал шаруашылығы Маусымдық көшіп қону Қазақ халқының егін шаруашылығы Қазақ халқының қолөнері Қазақ қалалары және олардың тоқырау себептері
3.Сырдария,Шу,Арыс,Талас,Іле өзендерінің алқабында суармалы егін шаруашылығы гүлденді. Қаратау,Ұлытау етегінде, Ертіс өзені бойында,Зайсан көлінің айналасында да егіншілік айтарлықтай дамыды. Қазақ егіншілері бидай, арпа,тары,сұлы екті. Оңтүстікте күріш,жүгері өсірді. 4.Қазақ халқында үй ішілік,ұсталық,зергерлік,өрімшілік,көншілік(тері илеу),тігіншілік,етікшілік т.б. қолөнер кәсіптері дамыған. Өнерге байланысты мақал-мәтелдер: «өнер көпке де жеткізеді,көкке де жеткізеді. «өнер- таусылмас азық, жұтамас байлық», «өнерлі өрге жүзер» «шебердің қолы көпке ортақ», «өнерліге өлім жоқ» «ұстамен жақын болсаң ісің бітеді», «ата көрген оқ жонар,ана көрген тон пішер» 5.Қалалар шығыстан батысқа қарай Ұлы Жібек жолының бойынды орналасқан: Тараз,Сайрам,Шымкент,Ташкент,Отырар,Тіркістан, Сауран, Сығанақ т.б. Сабақты бекіту: Жартылай көшпелі мал шаруашылығы дегенді қалай түсінеміз? Маусымды көшіпқонудың қандай пайдасы бар? Қазақ қыстауларындағы баспаналар қалай салынды? Қазақтар егін шаруашылығымен қай жерлерде айналысты? Қазақ қолөнерінің түрлерін атаңдар? ХҮІІІ ғ. қалалардың әлсірей бастауына не себеп болды? Бағалау: Үйге тапсырма: §45оқу «Қазақ шаруашылығы» атты тақырыпта эссе жазу. жүктеу/скачать 0.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||