А. Эбшкаев З. Бейсенбайкызы казак tijiih о к; ы т у 0Д1стемес1 Алматы, 2014

ецбек етуге, танымдык эрекетш дамытуга, бшмш жуйелеуге мумкшдш 
жасайды. Осыган орай окушыларды олармен жумыс ктеуге уйрету кажет. 
Окулык MyrajiiMre де, окушыга да арналады. Окушы унйн ол аппарат кез! 
болса, оцытушы уынн эдютемелш жуйе болып табылады.
Окулыктын эдктемелш жуйей мынадай компоненттерден турады:
1.Жаца материалды берудщ эр турл1 тэсшдерш пайдалану; 2. Материалды 
манызына карай саралау. Мысалы, жаттауга, ез бспмен бакылауга, саналы 
мецгершетш материалдарды белш керсету; З.Багдарламада керсетшген 
бшштшктщ барлык турш калыптастыратын жаттыгулардын камтылуы; 4. 
Кайталауга арнайы тапсьфмалар мен жаттыгулар беру; 5.0кулык?а сызба, 
сурет, шартты белгшердщ болуы; б.Аныктама материалдардын 6epuiyi.
Дидактиканыц 6ip устанымы кернекшктщ окыту урдкшде, соныц 
шинде казак тшш окытуда аткаратын кызмет! зор. Кернекшктерд1 
пайдалану 
аркылы 
мынадай 
мэселелерд1 
шешуге: 
окушылардын 
белсендшгш тугызуга, окыту урдосше жаналыктар енпзуге, окушылардын 
кызыгушылыгын артгыруга, материалды узак есте сактауга мумюндш 
жасап, материалдыц ен непзпс^н жуйелеуге болады. Ол жана материалды 
тусщщру 
сабактарында 
да, 
еткен 
материалды 
кайталау, 
беюту 
сабактарында да кещнен пайдаланылады. М ритм нщ сез! мен кернекшкп 
уштастыруы казак тшшщ теориялык материалыа окушылардын саналы api 
бернс меадрруйиц, практикалык дагдыларды игерш, «скерлгеке уйренудщ 
Heri3ri 
шар'гы болып табылады. Казак тш сабактарында кернекшктщ 
мына турлер1 жш колданылады: графикалык кернекшк (схемалар, 
кестелер, диаграммалар), бейнелеу куралдары (фото, картиналар, суреттер, 
кино), табиги (зат пен кубылвгстьщ езш немесе олардыц суретш керсету) 
Жэне туря! келемдш (географиялык фигур ал ар) куралдар. Осылардыц 
вдщде ен жш колданылатыны - кестелер. Кестелер мазмуны жагынан: 
грамматикалык, 
фонетикалык, 
орфографиялык, 
пункту аниялык, 
лексикалык болып белщедь Кестелер 6ip ережеге арналуы да, жинактау 
туршде 6epinyi де мумюн, сонгысында б1риеше такырып немесе ереже 
камтылады. Жинактаушы кестелер кайталау кезшде колданылады.
Кернею куралдар езшщ мазмуны жагынан сабактыц такырыбына сай 
болуы керек. Сабакта кестелерда пайдаланганда мынадай эдктемелш 
ёрежелер сакталуы кажет:
1.Окушыларды кестелердщ мазмунымен таныстыру. Ол ушш эуел! 
кестелердщ непзп бел^мдерше кецш аударьшады, содан сон непзп 
туршен, жалпыдан жалкыга карай бет ала отырып, материалды тусвдюру 
барысында эр пунктпц мазмунын ашу керек, баска деректермен салыстыра 
отырып, такьфыптыц теориялык, материалмен байланысы аныкталады, 
онан 
api 
окушылардын 
ездер
1
ойлап 
табатындай 
жумыстар 
уй ымдастырылады.
2. 
Кестелерд1 тусщуге окушыларды дайындау кажет: а) сабактыц 
такырыбы туралы алдын ала энпмелесу; э) еткен сабактардан окушыларга 
белгш уксас кестелер жайында естерше lycipy; б) алдын ала сурак кою не
41

мугшлм усынган материалы бойынша грамматикалык тапсырмаларын 
орындау аркылы.
3. Кестеге окушыларды уйрету керек, ягни олар ондагы колданылган 
шартты белгшерд1 танып, фактшер арасындагы байланысты аньщтай 
алулары (эр Typni сызьщтар аркылы астын сызу т.т.) тшс.
4.Кестелердщ мазмунын окушылардьщ жадында бейту: дэптерлерше 
бершген 
кестелерд1 

жүктеу/скачать 6.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: