Халықаралық шарттарды талқылау. Талқылау дегеніміз-халықаралық шарттардың шынайы мағынасымен мазмұнын анықтау. Халықаралық шарттарды анықтау. Халықаралық шарттарды талқылау қағидаларына адалдық, шарттар қолданылатын терминдер әдеттегі ұғымы бойынша және шарттың объектісі мен мақсаттарына сай талқылануы тиістілігі жатады. Талқылау кіріспе мен шартқа жасалған қосымша құжаттардың көмегі арқылы жүзеге асырылады.
Талқылау әр түрлі әдістерді қолдану арқылы жасалады. Оларға грамматикалық, логикалық, тарихи және жүйелік талқылау жатады.
Грамматикалық талқылау – грамматикалық және басқа да ережелер негізінде бөлек сөздер мен шарт мазмұнының мағынасын анықтау.
Логикалық талқылауда бір бапты басқа баптар негізінде және оларды бір- бірімен салыстыру арқылы талқылау. Бұл әдісті қолданғанда шарт мәтінінің біртұтастығы сақталуы тиіс.
Жүйелік талқылау – шарт ережелерін басқа шарт ережелерімен салыстыра отырып талқылау. Кейде шарт жасаудан кейін көп уақыт өтуіне байланысты шарттың мақсаты, мазмұны, бөлек терминдер мағынасын ашу қиын болуы мүмкін. Осы кездерде талқылау үшін шарт жасасудың тарихи мән жайларын әзірлеу материялдарын, дипломатиялық хат алмасуды зерттеу қажет болады. Бұл талқылауды тарихи талқылау деп атайды.
Халықаралық шарттардың жарамдылығы. Жарамды шарттар ғана оның қатысушылары үшін құқықтар мен міндеттер туғызады. 1969 ж. Вена ковенциясының 49, 50,51,52,53 баптарына сәйкес алдау, мемлекет өкілін сатып алу, мемлекет өкілін шарт жасауға мәжбүрлеу, мемлекетке күш қолдану жолджарымен жасалса және халықаралық шарттың қағидаларына, нормаларына ( jus cogens ) қайшы болса, жарамсыз деп. танылады. Егер мемлекет шарт міндеттілігіне ер кін білдірген кезде оның мемлекеттің ішкі нормаларын бұзу арқылы жасалғаны дәлелденсе, ол шартты жарамсыз деп. санауға негід болады. Бірақ мемлекеттің нормасы бұзылғандығы ацқын болуы қажет.
Халықаралық шарттың күшін тоқтата тұру және жою. Шарттың күшін жоюы оны орындаудың, уақытының өтуі, жаңа jus cogens нормасының шығуы, шартта көзделген негізде денонсациялау негізінде болуы мүмкін. Кейінгі жасалған шарт осыған дейін жасалған шарттың күшін мына жағдайларда жояды:
егер екеуі де бір мәселені реттесе ;
егер бір-бірімен сыйспайтын болса;
егер тараптар соңғысын қолдануға келіссе.
Мемлекеттің өзі жасасқан халықарлық шарттан ресми түрде бас Тарту бас тартуы денонсация деп. аталады. Егер шартта көрсетілмесе және қатысушылардың оған ниеттері болмаса шартты денонсациялауға болмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |