Әр жастагы кокбауырдың колемі
(А.П. Сорокин жэне гең авторлар бойы нш а, 1989)
Кокбауыр қүрамында серпілмелі жэне коллагендік тіндер көп қантамырлары
аз, қалыңдығы 0,1 мм болып келетін дә- некертіндік қаішіықпен қапталған. Копгеген сүтқоректілердің көкбауыр қагішыгының қүрамында коп молшерде тегіс салалы бүлшықеттердің талшықтары кездеседі.
Адамда тегіс салалы бүлшықеттік жасушалар айқын ажыратылмаған, олар көбінесе ағзаныц қақпасы аймағында ор- иаласқаи. Қаіішықтан ағзаныц ішіне когі- теген дэнекергіндік қалқалар енеді. Олар- дың қүрамына тегіс-салалы бүлшықет талшықтары, қантамырлар жэне нервтер кіреді. Қапшык жэне одан шығатын қал- қалар оларды бойлай өтетін тамырлар, нерв талшықтары бірігіп кокбауырдыд тіректік жиырылушы апнаратын қүрайды.
Бүл жүйе сүтқоректілерде эр түрлі дамыған (С.К. Зуфаров, К.Р. Тухтаев, 1987). Қалқалар арасы қызыл жэне ақ пулыіалардан түратын паренхимамен (заты) толған. Ақ пульпа, артериямаңылық лимфатәрізді түйіншелер
Extremitas posterior
Facies gastrica
Margo superior
Peritoneum
Аа. et w.
brevis
Facies
Hilum lienis Margo inferior
A. lienalis
V. lienalis
Extremitas anterior
2
3
4
5
Көкбауырдың нақты орналасуы (бүйір және сол көрініс). Қабыргааралық
кеңістіктер және көкет жартылай алынып тасталынган
Алдыңғы тісті бүдшыкст
Сол өкпе
Көкет
Көкбауыр
Іштің сырткы киғаш бұлшыкеті
Асказан-көкбауыр байлам
Көкбауыр артериясы
¥йқы без кұйрыгы
Көкбауырдың жоғарғы шеті
Көкбауырдың алдыңғы шекарасы
Төменгі куыс вена
Бауыр веналары
Бауыр
Қакпа венасы
Кіндікмаңы веналары
Жоғарғы шажыркай венасы
Ортаңғы жиектік вена
Он жиек ішектік вена
Жоғарылаған көлденен жиек ішек
Мыкын-жиектік вена
Кұрттэрізді өсінді жэне күрттэрізді өсінді венасы
Көкбауыр
Асқазан жэне өңеш венасы
Көкбауыр венасы
Төменгі шажыркай венасы
Оң асказан-шарбы венасы
Мыкын ішек венасы
Төмендеген жиек ішек
Мыкын ішек
Сигматәрізді ішек венасы
Жоғарғы тік ішектік вена
М. serratus ant
Pulmo sin.
Diaphragma
Lien
M. obliquus extemus abdominis
Lig. gastrolienalis
A. lienalis
Cauda pancreatis
Margo lienalis sup.
Extremitas ant.
V. cava inf.
Vv. hepaticae
Hepar
V. portae
Vv. paraumbilicales
V. mesenterica sup.
V. colica media
V. colica dext.
Colon ascendens
V. ileocolica
Appendix vermiformis et v. appendicular
Lien
V. gastrica sin. et. гг. esophagei
V. lienalis
V. mesenterica inf.
V. gastroomentalis dext.
Vv. ileales
Colon descendens
Ileum
Vv. sigmoideae
V. rectalis. sup.
КөкбаJуыг р\ у(агзал/ы• қ бе>ті), қақпагы ,
Қақпа в. енасы.ның не. гізгі т.әж дік тармақтары
тамырлармен, нервтермен және (сызба түрінде). Х-порто-кавалді анастомоздар
жалгамала'рымен
учаскесі
(Мальпигий денешігі) түзетін лимфоцит- гер шогыры болыгі табылады. Көкбауырдың қаптамырлардан, синустэрізді кагшллярлар- дан жэне олардың арасындагы пульпалық қалқалардан гұратын қалған бөлігін қызыл пульпаға жатады.
Ақ жэнс қызыл пулыіалардың өзара кө- лемдік арақатынасы түрақсыз, олар жас мөл- шеріне, денсаулыққа (мысалы: жүқпалы ау- рулар, СІІИД, қатерлі ісікте, туа пайда болган науқастар), коңіл-күйге (стресстер) тыгыз байланысты.
Сүтқоректілердің салыстырмалы анато- миясын зерггеу арқылы Т.Н. Радостина жэне Г.С. Сапокова ак және қызыл пульпаның арақатынасы арқылы эр түрлі жануарлардың көкбауырының қызметін 2-ге бөлді: 1) зат ал- масушы; 2) жинақтаушы.
Зат алмасушы түрінде ақ пульпа жақ- сы дамыган және көлемі үлкен, ал жинақ- таушы бөлігіпде, керісінше, қызыл пуль- па көгітеу (мысық, ит, жылқы). Адам мен егеуқүйрықтың көкбауырыпдағы ақ жоне қызыл пулыіаларыпың көлемдік арақа- тынастары сэйкес 1:6 болгандықтап егеу- қүйрықта эр түрлі ақаулар мен есеңгірету
жагдайларын туғызу арқылы көкбауырдың лимфатэрізді тінін зерггеуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |