Кокбауырішілік қантамырлар

пірімдік кезец

Ересек кезец

^{4,8-10,1 2 ,9 -6 ,4} 1,6-2,7

^10,4-16,5 7,0 -10 ,5 2 ,9 -5 ,6

жалгасы пульпалық артериялар деп аталады, олар артерия жаныізда екі қатар орналасқан

Т - лимфоциттерден тұратын лимфатәрізді муфталармен қоршалган, ал пульпалық

артсриялар орталық артерияларға бөлінеді, оларда лимфатәрізді түйіншелер орналасқан. Лимфатэрізді түйіншелерден шығысымен орталықартерияларбірнешеқылқаламтэрізді (кисточковые) артериолдарға (arteriolae pe- ntcillar is) бөлінеді.

Қылкаламтэрізді артериолдардың дис- тальды үштарында, нақтылап айтқанда, макрофагты-лимфатэрізді эллипстік муфта- лар орналасқан.

Қылқаламтэрізді артериялар прекапилляр- ларға жалғасады, ал олар веналық қуыстарға ашылатын капиллярлармен бітеді. Веналық қуыстарда қан ағысы баяулайды да, жи- нақтаушы венулаларға өтеді. Жинақтаушы веналар пульпа веналарына, ал олар өз ретінде қалқалық веналарға жалғасады. Қалкалық веналар арқылы веналық қан көкбауыр вена- сына ашылады. Кокбауыр венасы бауырдың қақпа венасының бір қүйылымы болып табы- лады да, онымен көкбауырдан веналық қан бауырға агады.

Веналық қуыстардың кіретін жэне шығатын шеттерінде жинақтаушы қуысқа өтетін аймақтарында қысқыштар (сфинктр) орналасқан. Олардың қызметі жиырылула- ры арқылы қанды көп мөлшерде өздерінде үстай алады.

Knisley кварцты сәулелерді қолдану арқы- лы веналық қуыстардың қысқыштарының жиырылуы мен босаңсынуына байланысты веналық қуысгық қанға толу деңгейімен пішіндерін анықтады, ол оны кезеңдер деп атады.Қысқыштардың екеуі де босаңсы- ғанда қуыстар тарылады, бүл - «өткізу» кезеңі, шығу кысқышы жиырылып, ал кіру қысқыш босаңсығаны - «толтыру», сүзу (фильтрация) кезеңі деп аталады, бүл кезде қуыстар қабырғалары арқылы эритроциттер өте алмайды, бірақ айналасын да орналасқан қызыл пульпаға плазманы өткізеді. Егер веналық қуыс эритроциттерге толып жэне шығу қысқышы жиырылыста болса онда келесі «жиналу» кезеңі басталады. Егер екі қысқыштарда ашық болса эритроциттер

қан ағынына түседі, бүл — «босану», «бо-

сау» кезеңі. Капиллярлармен жинақтаушы

веналарды бір-бірімен тікелей байланыстыра- тын жанама қантамырлар бар, оларды «бай- ланыстырушылар» деп атайды, ол жедел жағдайда не болмаса коп қан жоғалтқанда веналық қуыстарды жанап өтіп орталық қантамырларға қанды тікелей өткізеді.

Жоғарыда аталған қылқаламтэрізді арте- риялардыц тікелей веналық қуыстарға ашы- луын «түйықталған» айналым жүйесі не- месе микроайналымныц түйықталган түрі деп аталады. Бүдан басқа «гұйықталмаған» айналым жүйесі туралы да жорамал бар.

Олардыц пікірлері бойынша қылқаламтәріз- ді артерия капиллярлары қойнауаралық қызыл пульпаныц торлы ұлпасына тікелей ашылады да, қан жасушалары біртіндеп Кы- зыл пульпадан қойнау қабырғаларындағы майда тесіктер арқылы оныц қуысына енеді. Бірақ та көкбауырда айналымныц екі түрі де болуы мүмкін жэне олардыц эрқайсысыныц қызметі сол уақыттағы ағзаныц қызметтік сипатына тікелей байланысты.

жүктеу/скачать 1.06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: