Алдашева камар сагингалиевна
жүктеу/скачать 2.07 Mb. Pdf көрінісі
|
| «Ойға шабуыл» сҧрақтары
Оқушылардың жауап нҧсқалары 1. Тілде өзгерістердің орын алуын, соның ішінде жаңа сөздердің пайда болу құбылысын қалай түсіндіресіз? 1-топ: а) тіл – үнемі дамып отырады. ə) тілдегі өзгерістер тілдің өзіне кері əсерін тигізбеуі тиіс. 2-топ: а) жаңа сөздер шетелдік тілдердің əсерінен пайда болады. ə) өмірде жаңа заттармен пайда болады, сондықтан жаңа сөздер жасалады. б) əрбір заттың ұғымның қазақ тіліндегі өз атауы болса, бұл – тілдің тазалығын сақтау үшін маңызды. 2. Сөздерді «жаңа сөздер» деп атау үшін қандай белгілерді / межелерді ұсынар едіңіз? 1-топ: а) бұрын естімеген, бейтаныс сөз – мен үшін жаңа сөз; ə) алғаш естігенде түсінуге қиын; 2-топ: а) бұрын орыс тіліндегі немесе басқа тілдегі атауы көп қолданылып, кейін қазақ тіліндегі атауы пайда болады. 3. Сіз күнделікті коммуникативтік қарым- қатынаста ұғым-түсініктердің қазақша атауларын пайдаланысыз ба? (мысалы, мына сөздер: жолақы билет, дəрумен, қолшатыр, балкүлше, желкөз, емдəм, пəтерақы, кептеліс, түбіртек, дүңгіршек, даңғыл) 1-топ: а) бұл сөздердің көбісін білмеймін; ə) балкүлше деген сөздің мағынасын білмеймін; б) көбінесе орыс тіліндегі нұсқаларын пайдаланамын, мысалы, проездной, зонтик, пирожное, витамин, форточка). 2-топ: а) бұл сөздерді қарым-қатынаста пайдалансақ, түсініспестік орын алуы мүмкін. ə) осы сөздердің ішінде дәрумен, қолшатыр, жолақы сөздерін түсінемін, қарым-қатынаста да адамдар бұл сөзді қолданса түсінісуге болады. Ал емдәм, балкүлше, желкӛз сөздері əлі де кең таралмаған. 153 3-кестенің жалғасы 4. Жаратылыстану пəндері бойынша білетін қазақ тіліндегі ғылыми терминдерді атаңыз. жүктеу/скачать 2.07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|