бөлінеді: альбуминдер (4,5%); глобулиндер (1,7–3,5 %)
және фибриногендер (0,4%). Фибриноген нәруызы
қанның ұюына қатысады. Құрамында фибриноген
нәруызы болмайтын қан плазмасын – қанның
сарысуы (сыворотка) дейді. Плазма мен сарысудың
айырмашылығы: плазма қанның сұйық бөлігі,
сарысу ұйыған қаннан кейінгі сұйықтық (қан
ұйығының сығындысы). Альбумин мен глобулин
нәруыздары жасушадағы су мен денедегі
сұйықтықты реттеуге қатысады. Минералды
заттардан натрий, калий, кальций, магний тұздары
болады. Нәруыздар қан ұюына қатысып, плазмаға
тұтқырлық (вязкость) қасиет береді.
Қан плазмасы
Қанның ядросыз қызыл клеткалары, диаметрі 7-8
мкм, ал қалыңдығы 2 мкм. Құстар, бауырымен
жорғалаушылар, қосмекенділер және балықтардың
Эритроциттерінде ядроболады. Эритроциттердің
құрамындағы қызыл түсті гемоглобин ағзада
маңызды рөл атқарады.
Тіршілік уақты – 90-120 күн
Түзіледі – сүйектің қызылкемігінде, көкбауырда.
Бауыр мен көкбауырдаыдырайды.
Қызметі – оттегі мен көмірқышқыл газын
тасымалдау.
Гемоглобин қанға қызыл түс береді. Өкпеде
гемоглобин ақшыл қызыл түсті оксигемоглобинге
айналып, оттегіні байланыстырады. Тіндерде
оксигемоглобин оттегі шығарып, гемоглобинді қайта
қалыптастырады және де қанның түсі қоңырлай
бстайды. Гемоглобин тіндерден өкпеге оттегіден
басқа карбогемоглобин түріндегі көмір қышқыл
газды тасымалдайды
Эритроциттер
жасушалық мембранамен шектелген сүйек
кемігіндегі ірі жасушалар (мегакариоциттер)
Достарыңызбен бөлісу: |
