Анар Бекмырзақызы Салқынбай Қазақ тілінің тарихи грамматикасы оқу-әдістемелік кешен



бет16/21
Дата18.10.2023
өлшемі0.71 Mb.
#480980
түріБағдарламасы
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21
истрграмматика-кешен-1 (1)

АПТА

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Лекция

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Лаб.

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

АБ




















































СӨЖ




















































К.жұм.






















































СОӨЖ



  1. М.Қашқари сөздігіндегі географиялық атаулар.

  2. М.Қашқари сөздігіндегі кісі аттары.

  3. М.Қашқари сөздігіндегі атаулардың мағыналық құрылымы.

  4. М.Қашқари - салыстырмалы-тарихи тіл білімінің

  5. Ж.Баласағуни дастанындағы бір буынды сөздердің мағыналық құрылымы.

  6. Ж.Баласағуни дастанының дүниетанымдық маңызы.

  7. Ж.Баласағуни шығармасының текстологиясы.

  8. Ж.Баласағуни шығармасының тілі.

  9. А.Иассауи шығармасының тілі.

  10. А.Иассауи шығармасының текстологиясы.

  11. А.Иассауи шығармасының дүниетанымдық маңызы.

  12. “Кодекс Куманикус” шығармасының тілі.

  13. “Кодекс Куманикус” шығармасының текстологиясы.

5. Аралық бақылау

  1. М.Қашқари сөздігіндегі грамматикалық категориялардың берілу жүйесі.

  2. М.Қашқари сөздігіндегі географиялық атаулар.

  3. М.Қашқари сөздігіндегі кісі аттары.

  4. А.Иассауи шығармасының дүниетанымдық маңызы.

  5. “Кодекс Куманикус” шығармасының тілі.

  6. “Кодекс Куманикус” шығармасының текстологиясы.

7. Есімді жай сөйлемдер, етістікті жай сөйлемдердің дамуы. Сөйлемдердегі сөздің орын тәртібі.
8. Көне қазақ тіліндегі сөйлемнің сипаты.
9. Құрмалас сөйлемнің дамуы. Құрмалас сөйлем түрлері. Құрмалас сөйлем типінің қолданыс жүйесі.
10. Құрмалас сөйлемнің тарихы туралы ғылыми пікірлер. Н.Т. Сауранбаев, С.Аманжолов құрмалас сөйлемнің тарихы туралы.


6. ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ



  1. Көне түркі жазба мұраларындағы дауысты дыбыстар жүйесі.

  2. Көне түркі мұралары мен қазақ тіліндегі дауыссыз дыбыстар.

  1. Көне түркі жазба мұраларындағы бір буынды сөздердің мағынасы.

  2. Көне түркі мұраларындағы сөз таптарының жіктелу сипаты.

  3. Көне түркі мұраларындағы етістік.

  4. Дыбыстық өзгерістердің тарихилығы.

  5. Сөз мағыналарының тарихи дамуы.

  6. Сөзжасамдық процесстің тарихи сипаты.

  7. Сын есімнің дамуы.

  8. Сан есімнің таңбалық сипаты.

  9. Есімдіктің жіктелуі.

  10. М.Қашқари сөздігіндегі грамматикалық категориялардың берілу жүйесі.


Лекцияның қысқаша мазмұны


1. ТАРИХИ СӨЗЖАСАМ

1.1. Қазақ тілінің тарихи сөзжасамы. Нысаны, өзге пәндермен байланысы, Сөзжасамның негізгі заңдылықтары туралы. Түркологияда және қазақ тіл біліміндегі зерттелуі.Сөзжасамның негізгі ұғымдары. Туынды сөз. Сөзжасамдық ұя мен сөзжасамды мағына, қалып, тип, тізбек т.б. Сөзжасам мен номинация теориясы. Сөзжасам мен негіздеме


1.2. Фонетикалық сөзжасам. Дыбыстық сәйкестіктердің нәтижесінде пайда болатын атаулар. Фонетикалық қалыптар. Конверсиялық сөзжасам. Функционалдық мағынаның дамуы. Конверсия және синкретизм. Лексикалану процесі. Байырғы сөздердің жаңа мағынаға ие болуы
1.3. Синтетикалық сөзжасам. Сөзжасамдық жұрнақтардың мағыналық сипаты. Парадигматикалық және синтагматикалық қатыстылығы. Негіздің мотивтенуі. Туынды сөздің мағынасындағы ортақ сема. Негізділік мәселесі
1.4. Аналитикалық сөзжасам. Екі сөздің қосылу, бірігу, қосарлану арқылы жасалатын туынды сөздердің мағыналық ерекшелігі. Олардың ішкі мағыналық табиғаты, сыңарларының сөзжасауға қатыстылығы


2. ТАРИХИ МОРФОЛОГИЯ

1.5. Тарихи морфология. Зерттеу нысаны, мақсаты, зерттелу тарихы. Лексикалық мағына мен грамматикалық мағынаның тарихи қарым-қатынасы, даму сипаты. Тіл дамуындағы заңдылықтардың сөздің морфологиялық құрамына тигізетін әсері


1.6. Морфемалар тарихы. Түбір морфема және қосымша морфема. Этимон-түбірлердің сипаты. Буын дамуы – сөз мағыналарының дамуы. Түбірлер дамуының кезеңі. Ішкі флексия мәселелері. Түбірдің тектік бірлігі мен жақындығы. Түбірлердің грамматикалық тұлғалары мен олардың түрленуі. Сөздердің грамматикалық таптарға жіктелуі туралы пікірлер. Грамматикалық категориялардың қалыптасу тарихы. Ескерткіштердегі сөз таптарының жалпы сипаты
1.7. Зат есімнің даму тарихы мен грамматикалық тұлғалары. Зат есім мен етістіктің мағыналық тектестігі. Э.В.Севортянның этимологиялық сөздігі, етістік, зат есім туғызушы аффикстердің тарихы туралы. Зат есімнің тәуелдік, септік, көптік жалғауы туралы. Көне түркі жазба ескерткіштеріндегі зат есім мен оның жалғаулары. Көне түркі мұраларындағы зат есімнің сипаты
1.8. Сын есімнің мағыналық дамуы. Сын есім тудырушы жұрнақтар, сын есімдердің қазіргі қазақ тіліндегі мағыналық сипаты. Сын есім туғызушы жұрнақтар. Сандардың шығуы туралы пікірлер, зерттелуі. Сан есімдердің этимологиясы туралы көзқарастар. Қасиетті сандар тарихы – 1, 3, 7, 9, 40 деген сандар. Көне ескерткіштерде сан есімнің көрінісі, санау үлгілері, грамматикалық тұлғалануы. Есімдіктің даму тарихы мен қалыптасу жолдары. Сілтеу, жіктеу есімдіктерінің тектестігі. Сұрау, белгісіздік, топтау есімдіктерінің тарихи дамуы
1.9. Етістіктің сөз табы ретіндегі даму жүйесі. Етістік пен зат есімнің байланысы туралы көзқарастар. Етістіктің қалыптасуындағы қимыл есімнің қызметі мен маңызы. Етістіктің грамматикалық формалары. Тұлғалық және мағыналық күрделілігі. Орхон-Енисей жазба ескеткіштеріндегі салт және сабақты етістік. Болымды және болымсыз етістік. Есімшенің даму тарихы. Есімшенің тұлғалық, мағыналық сипаты. “Дивани луғат ит түрк” еңбегіндегі көсемше тұлғалардың көрінісі. Қөсемше тұлғаларының тұлғалық сипаты. Көсемше тұлғаларының мағыналық сипаты. Рай тұлғаларының дамуы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет