Курстың/пәннің мазмұны: Электр қондырғысындағы оқшауламаның ролі. Оқшаулатқыштардың түрлері және арналуы. Электр станциясы мен қосалқы станцияның электр қондырғысының оқшауламасы. Ішкі оқшауламаны тұрғызудың принциптері. Оқшауламаның қысқа мерзімді және ұзақ электрлік төзімділігі. Электр өрісін реттеудің есептері. Тесіп өтудің негізгі үрдісі. Май-барьерлі оқшаулама. Оқшауламаның электрлік төзімділігін арттырудағы оқшауламаның, жабындының және барьердің ролі. Қатты оқшаулама, негізгі түрлері, қасиеті және қолдану ерекшеліктері. Қағаз-майлы оқшаулама. Газды оқшаулама. Кабельдердің негізгі түрлері, олардың оқшауламасының сипаттамасы. Күштік конденсаторлардың оқшауламасы, типі және конструкциясы. Жоғары кернеулі электр машиналарының, автотрансформаторлардың және күштік трансформаторлардың оқшауламасы. Электр беру желілерінің (ЭБЖ) әуе желілік оқшауламасының негізгі түрлері және оны пайдалану. Жұмыстық кернеу кезіндегі электрлік оқшауланған конструкцияларды пайдалану. Электр станциялары мен тораптардың жабдықтары мен аппараттарының жоғары вольтты оқшауламасын есептеуде компьютерлік технологияны қолдану. Электр қондырғыларының найзағайлы асқын кернеуі және найзағайдан қорғау. Қосалқы станцияны найзағайдың тікелей соққысынан қорғау. Қорғау аппараттары және құрылғылары: қорғаныс аралықтары және вентильді разрядтағыш, қисық сызықты кернеу шектегіштер. Коммутациялық асқын кернеу кезіндегі электр қондырғыларының ішкі және сыртқы оқшауламаларының электрлік төзімділігі. Ішкі асқын кернеуден шектеу принципі және одан қорғау. Асқын кернеудің есептік еселігі. Электр қондырғыларының электрлік оқшауламасын сынау. Разрядты кернеудің статикалық сипаттамасы. Электр қондырғыларының электрлік оқшауламасын сынау әдісі. Сынау қондырғылары. Жоғары кернеу техникасы дамуының перспективалық бағыттары. Тұрақты ток қондырғыларының оқшауламаларын жобалаудың ерекшеліктері. Ультражоғары кернеу қондырғыларының оқшауламаларын жобалаудың ерекшеліктері.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Базуткин В.В., Ларионов В.П., Пинталь Ю.С. Техника высоких напряжений: Изоляция и перенапряжение в электрических системах. Под ред.В.П.Ларионова.-М.: Энергоиздат, 1986, -464с.
2. Кучинский Г.С., Кизеветтер В.Е., Пинталь Ю.С. Изоляция установок высокого напряжения. Под.ред. Г.С.Кучинского.-М.: Энергоатомиздат, 1987,-363с.
3. Лабораторные работы по технике высоких напряжений: Учебное пособие для ВУЗов. М.Л.Аронов, В.В.Базуткин, П.В.Борисоглебовский и др. 2-е издание, перераб. И доп., -М.: Энергоатомиздат, 1982,-352с. Ил.
4. Электротехнический справочник: т3, кн.2. Производствои распределение электрической энергии. Под ред. И.Н.Орлова.-7-ое изд. –М.: Энергоатомиздат, 1988. -880с.
5. Типовая инструкция по обмыву внешней изоляции электрооборудования ОРУ 220, 330, 550 и 750 кВ под напряжением. –М.: Главгосэнергонадзор, 1993 г.
6. Правила применения и испытания средств защиты используемых в электроустановках, технические требования к ним. –М.: Главгосэнергонадзор, 1993 г.
Сабақ беру әдістері: Оқытудың дәстүрлі әдістері – лекциялық, практикалық және зертханалық сабақтар; проблемалық оқыту әдісі, интерактивті әдістер.
Бағалау әдісі: әріптік-рейтингтік жүйе 100 баллдық шкала бойынша, ағымдық бақылау, аралық бақылау, емтихан, қорытынды баға.
Оқу тілі: қазақ, орыс тілі
Мамандық (саты) бойынша білім алуға қажетті жағдай: кітапхана қоры, электрондық оқулықтар, интернет-кластары, типтік оқу зертханалары, электронды білім ресурстары (ХЭКР – халықаралық электронды кітапханалар ресурсы)
Курстың/пәннің/ юниттің атауы: Электрмен жабдықтау жүйелерін жобалау
Пәннің коды: EZhZhZh4307
Пәннің типі: КП, ТК
Оқу жылы: 4-оқу жылы
Оқу семестрі: 8
Кредит саны: 3
Дәріс берушінің/профессордың аты-жөні: Құрманбаев Ғ. Б., техника ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы
Пререквизиттер: Электр энергетикасы, Электр машиналары, Электрмен жабдықтау ЭЖЖ релелік қорғаныс және автоматика
Курстың мақсаты: Электрмен жабдықтау жүйелерін жобалауды игеру.
Бағдарламаның қысқаша мазмұны: Электрмен жабжықтау нысандарын жобалау, Электр қондырғыларын жобалау үшін негізгі нормативтік құжаттар, Жобалауды іске асырауда оңтайлы шешімдердің ұғымы, Кәсіпорындардың электр жүктемелері, Өнеркәсіптік кәсіпорынның реактивтік қуатын қарымталауды жобалау, Электр жабдығын таңдау, Қоршаған орта жағдайларына байланысты кабельдер мен сым маркаларын, тартылым түрлерін таңдау. Электрмен жабдықтау жүйелерін жобалауда экологиялық ерекшеліктерді есептеу, Техникалық және экономикалық бағалау негізінде сыртқы және ішкі электрмен жабдықтаудың оңтайлы вариантын таңдау. Кәсіпорындардың электрмен жабдықтау жүйелерінде электротехникалық қондырғыларды жерлендіруді жобалау, Жобалау әзірлемесін рәсімдеу, Тез өзгермелі жүктемесі, желілік емес жүктемесі, симметриялық емес режимі бар ерекшелікті электрқондырғыларын жобалауда электр энергиясы сапасы көрсеткіштерінің есебі.
Ұсынылатын әдебиеттер:
-
Федоров А.А.,Старкова Л.Е. Учебное пособие для курсового и дипломного проектирования по электроснабжению промышленных предприятий:Учебное пособие для вузов.-М.: Энергоатомиздат,2-е изд 1991.-371с.
-
Электроснабжение промышленных предприятий В.С. Конюхов М.Энергия,2002 г.
-
Правила устройств электроустановок.М.Энергоатомиздат, 6-е изд 2000.-671с.
-
Охрана труда. Учебник для студентов вузов./ Князевский Б.А., Долин П.А., Марусова Т.П. и др. Под ред. Б.А.Князевского.-4-е изд.,перераб. и доп. –М.Высшая школа, 1998.-340с.
-
Шеховцев В.П Расчет и проектирование систем электроснабжения Москва, 2004 г
-
Инструкция по охране труда в железнодорожном транспорте Алматы 2000 ж
Сабақ беру әдістері: Оқытудың дәстүрлі әдістері – лекциялық, практикалық және зертханалық сабақтар; проблемалық оқыту әдісі, интерактивті әдістер.
Бағалау әдісі: әріптік-рейтингтік жүйе 100 баллдық шкала бойынша, ағымдық бақылау, аралық бақылау, емтихан, қорытынды баға.
Оқу тілі: қазақ, орыс тілі
Мамандық (саты) бойынша білім алуға қажетті жағдай: кітапхана қоры, электрондық оқулықтар, интернет-кластары, типтік оқу зертханалары, электронды білім ресурстары (ХЭКР – халықаралық электронды кітапханалар ресурсы)
Курстың/пәннің/ юниттің атауы: Электр энергетикадағы релелік қорғаныс және автоматика
Пәннің коды: RKA4308
Пәннің типі: КП, ТК
Оқу жылы: 4-оқу жылы
Оқу семестрі: 7
Кредит саны: 3
Дәріс берушінің/профессордың аты-жөні: Құрманбаев Ғ. Б., техника ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы
Пререквизиттер: Электр энергетикасы, Электр машиналары, Электрмен жабдықтау
Курстың мақсаты: Электрмен жабдықтау жүйелеріндегі релелік қорғаныс және автоматика элементтерінің жүмыс принциптерімен таныстыру және релелік қорғаныс және автоматика құрылғыларын баптау әдістерін үйрету.
Бағдарламаның қысқаша мазмұны: Электрмен жабдықтау жүйелеріндегі релелік қорғаныс және автоматика. Электрмен жабдықтау жүйелердің негізгі элементтері; бұзылу және қалыпсыз ережелер. Релейлі қорғаныстың және автоматиканың тағайындалуы. Радиалды желілерде оперативтік токтың көзі. Максималды ток қорғаныс және токты кесіп тастау. Жерге тұйықталудың кіші және үлкен токтары бар тораптарда жерге қысқа тұйықталудан қорғаныс. Байлай және көлденең дифференциалды ток қорғаныс. Синхронды генераторлардың, күштік трансформаторлардың және қозғалтқыштардың автомтикасы және қорғанысы. Кернеуді автоматты реттеу. Электрмен жабдықтау жүйелерде электр энергияның әр түрлі тұтынушылардың автоматикасы және қорғанысы.
Ұсынылатын әдебиеттер:
-
Андреев В.А. Релейная защита в СЭС 1991 г Высшая школа
-
Федосеев А.М. Релейная защита электрических систем
-
Н.В. Чернобров В.А. Семенов Релейная защита энергетических систем учебное пособие для техникумов 1998 г
-
Шабад М.А. Автоматизация распределительных электрических сетей 2000 г
-
Шабад М.Л расчеты РзиА в электрических сетях
Сабақ беру әдістері: Оқытудың дәстүрлі әдістері – лекциялық, практикалық және зертханалық сабақтар; проблемалық оқыту әдісі, интерактивті әдістер.
Бағалау әдісі: әріптік-рейтингтік жүйе 100 баллдық шкала бойынша, ағымдық бақылау, аралық бақылау, емтихан, қорытынды баға.
Оқу тілі: қазақ, орыс тілі
Мамандық (саты) бойынша білім алуға қажетті жағдай: кітапхана қоры, электрондық оқулықтар, интернет-кластары, типтік оқу зертханалары, электронды білім ресурстары (ХЭКР – халықаралық электронды кітапханалар ресурсы)
Курстың/пәннің/ юниттің атауы: Дәстүрлі емес және жаңғыртпалы энергия көздері
Пәннің коды: DZhEK4309
Пәннің типі: КП, ТК
Оқу жылы: 4-оқу жылы
Оқу семестрі: 7
Кредит саны: 3
Дәріс берушінің/профессордың аты-жөні: Құрманбаев Ғ. Б., техника ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы
Пререквизиттер: Электр энергетикасы, Электр машиналары, Электрмен жабдықтау
Курстың мақсаты: Дәстүрлі емес және жаңғыртпалы энергия көздерінің жұмыс принциптерімен, құрылысымен, мүмкіндіктерімен таныстыру және пайдалану тиімділіктерін анықтауға үйрету,
Бағдарламаның қысқаша мазмұны: Жел энергетикасы. Жел сипаттамалары. Жел энергетикалық қондырғылар. Жел энергетикалық қондырғыларымен электр энергиясын өндіріу. Жел энергетикалық қондырғылардың генераторлары. Дербес тұтынушыларды қоректендіруге арналған жел-дизель-генераторлық қондырғылар. Қазақстандағы жел энергетикасының перспективасы. Күн энергетикасы. Күн сәулесінің сипаттамалары. Күнмен сәулесімен қыздыру жүйелері. Термодинамикалық принцип негізінде электр энергиясын алуға арналған күн жүйелері. Фотоэлектрлік генераторлар. Биоэнергетика. Геотермальдық энергия. Мұхит энергиясы. Кіші гидроэнергетика. Сутегі энергиясы. Энергия үнемдеу.
Ұсынылатын әдебиеттер:
-
Дж. Твайделл, А. Уэйр. Возобновляемые источники энергии.- М.: Энергоатомиздат, 1990 г.- 391 с.
-
Олешкевич М.М., Лосюк Ю.А. Нетрадиционные источники энергии. Учебно-методическое пособие для студентов вузов. Минск. БГПА, 2001
-
Олешкевич М.М. Перспективы ветроэнергетики в Беларуси//Энергетика. Известия вузов и ЭО СНГ-1999.-№1
-
Лаврентьев Н.А., Жуков Д.Д. Развитие белорусской ветроэнергетики. Опыт Занарочи // Энергия и ТЭК. – 2004. – № 8. – С. 43 – 45.
-
Олешкевич М.М., Макоско Ю.В. Анализ характеристик роторных ветроэнергетических установок. //Энергетика. Известия вузов и ЭО СНГ-2000.-№6
-
Олешкевич М.М., Макоско Ю.В. Моделирование квазиустановившихся режимов работы асинхронного генератора системного ветроагрегата. //Энергетика. Известия вузов и ЭО СНГ- 2003.-№3, с.29-42
Сабақ беру әдістері: Оқытудың дәстүрлі әдістері – лекциялық, практикалық және зертханалық сабақтар; проблемалық оқыту әдісі, интерактивті әдістер.
Бағалау әдісі: әріптік-рейтингтік жүйе 100 баллдық шкала бойынша, ағымдық бақылау, аралық бақылау, емтихан, қорытынды баға.
Оқу тілі: қазақ, орыс тілі
Мамандық (саты) бойынша білім алуға қажетті жағдай: кітапхана қоры, электрондық оқулықтар, интернет-кластары, типтік оқу зертханалары, электронды білім ресурстары (ХЭКР – халықаралық электронды кітапханалар ресурсы)
Достарыңызбен бөлісу: |