Ардананың Есенқұлы, Үргенішбай атаның ұрпақтары. Өмір дерек

Қоянбай

Нұрлан

Айбек

Бердалы

Нұрболат

Нұрғазы

(қыз)

Шауқар

Орынбасар

Болат

(қыз)

Болатбек

Сойырғас

(қыз)

Нарымбет

Бохан

Ерболат

Еркебұлан

Бақыткүл(қыз)

Үргенішбай

Кеншінбай

Жұмақ

Оспан

Байұзақ

Әділбек

Қашқын

Ахмедияр

Зиба(қыз)

Әлия(қыз)

Байжан

Қонашбай

Райса(қыз)

Нұрлан

Ғалия(қыз)

Қарабала

Дәуіржан

Амантай

Аийда(қыз)

Сәния(қыз)

Әйгерім(қыз)

Гүлсара(қыз)

Бауыржан

Жансая(қыз)

Әліби

Қайрат

Дархан

Жәнібек

Дәурен

Күләйша(қыз)

Бейбарыс

Бақытбек

Эльмира(қыз)

Жанар(қыз)

Әсет

Тұрар

Әсия(қыз)






Үргенішбай

Бәте

Оспан

Қатпа

Наурызбай

Меңдіқара

Ғанибек

Аяулым(қыз)

Дүзелбай

Айгерім(қыз)

Қожабай

Шаттық(қыз)

Бақытбек

Дана(қыз)

Боранбай

Әмина(қыз)

Жұмагүл(қыз)

Тазагүл(қыз)

Жеңіскүл(қыз)

Алтынкүл(қыз)

Гүлзат(қыз)

Үргенішбай атаның ұрпақтарының қазіргі қыстауы. Сырдария өзеніне жақын шөмішке ұқсаған екі көлді ортасындағы Шөмішкөлдің жағасында тұрып жатыр. Бұрын қыс қыстауы мен жаз жайлауы қай жерде болғаны белгісіз. Үргенішбай атамыз, шамамен 1650-жылдары өмір сүрген дейміз. Әулетіміздің үлкен ақсақалы Манасов Сейілхан көкенің айтуынша Шөмішкөл жағасы ырзық –несібесі мол құтты мекен болған. Отызыншы жылғы ашаршылық нәубетінде сырттан келген ағайындар торта балықтың сорпасын езіп ішіп аштықтан аман қалды. «Арданадай ел барма? Шөмішкөлдей жер барма?» деп ел аузында аңызға айналған құтты мекен.

Есенқұл атамыздың ұрпақтары жайында таратып айтар болсақ олар жайындағы тарихи аңыз әңгімелер мен тарихи атаулар мен белгілер көптеп айтылады. Солардың бірі Сатыбалды қызы, Есенқұл атамыздың апасы Мән апамыз. Ол жайында Қызылжарлық шежіреші Талапбай Ұзақбаев пен Сайлау Абабүкіровтің жазған Сырлыбай би Қожасұлының ұрпақтары туралы шежіресі бойынша, Сырлыбайдың үшінші әйелі Мән- Өріс аталығының Арданасы Сатыбалды есімді байының қызы екенін дәлелдеп жазады. Сырлыбайдың Зеріпбике есімді екінші әйелі Жылқыайдар батырды босану бойына қайтыс болады. Баланы бірінші әйелі Көшкіншінің бауырына салады.Сырлыбай жорықта жүргенде екі баланы жарытпаған Көшкінші өзінен туған қызды көшкен жұрттың құдығына тастап кеткенін білген Сырлыбай бірінші әйеліне көңілі қалып өзіне серік болатын әйел іздеп Мән апамызды «айттыра» барыпты. Сатыбалды әйелі өлген, оның үстіне әйелі бар Сырлыбайға қызын бергісі келмей «қонақ асы»беріп қайтарады. Қыз жабықтан сығалап қараса Сырлыбайдың екі иығында екі шамшырақ жанып тұрғанын көріп, жеңгесін әкесіне жұмсайды. «Мені Сырлыбайға берсін қалың малына өзім келісемін» дейді.

Келген қонақты қайта түсіріп қыздың «мені ана әйелінің үстіне тоқал дегізбей, өз алдыма бөлек ауыл етіп қондырып «Мән бәйбішенің ауылы» атандырса жұпты боламын, әкемнің өз малы өзіне жетеді» деген тілегін білдіріпті.Сырлыбай қыздың тілегін орындапты. Әлі күнге дейін Мән апамыздың ұрпақтары ру сұрасқанда өздерін Сырлыбайдың Мәніміз дейді.

Мән апамыздан - Есіркеп, Мыса, Естемес, Батырсары, Ерсары және Жібек есімді қыз туады. Мән апамыздың балалары ел арасында қадірлі, айтқан сөзін тыңдатқан би, батыр, беделді адамдар болады. Бір баласы Мыса қайтыс болғасын қазіргі Бекарыстан би атындағы ауылдың солтүстік-батыс бетіндегі Қотанкөлдің жиегіндегі төбе басына жерленеді де кейін «Мыса төбе» аталып кетеді. Ал, қызына келетін болсақ тарихта «Қыз Жібек» дастанымен белгілі.Оны Шалқарлық журналист М.Есмағамбетов Қазақ әдебиеті газетінде 2 мамыр 1995 жылғы № 29 санында «Қыз Жібек оқиғасы қай жерде болған?» және осы газеттің 9 шілде 1996 жылғы №28 санында «Сырлыбай кім болған?» деген тақырыппен жазған танымдық мақаласында Қыз Жібектің Сырлыбайдың қызы екенін дәлелдейді.

Тарихта Домалақ ана, Бөрте ана, Томирис патшайым сияқты атын қалдыруы апамыздың көрегенділігі мен тектілігі шығар.

Бірде әкем «Балам биыл мүшелі жастасын аталарыңның басына апарып аунатып қайтайын, әуелі өз атаңа содан соң үлкен аталарға барамыз» деп Дәумет атада өткеннен кейін Саққожа ата жатқан үлкен қорымға алып келді. Әншейінде шешіліп әңгімесін айта бермейтің әкем құраның бағыштап болғасың. Осы жерден сәл алыстау Әулие төбе деген мекен бар. Сол жерде ел-жұрт әулие атаған қасиетті кісілер бас қосып кеңес құрға екен. Сол кеңестің ұстазы (парыс тілінде пірі) осы кісі болған. Әулиенің мүрдесінен 40 қадамға деиін сұрау болмайды деген, Үргенішбайдан тараған үлкен аталармен - әжелер осы қорымда жатыр. Қасиетті - АЛЛА сүйген құлына береді, ал сүйегіне нұрын себеді демекші осы жерден адам рухани тазарып тілек тілегені абзал. Күнделікті көріп жүрген мен ескере бермейтін бір мысал осы қорымды қоршауға пайдаланған жұмырлығы бала басындай ағаштар 7-8 жылда шіріп түбінен қиылып кеткен, ал бұл кісінің басыңдағы жұмырлығы жұдырықтай шаншылған сырық менің бала кезімнен тұр. Осыдан-ақ біраз нәрсені аңғаруға болады. Кейінрек бұл кісінің бойындағы қасиетің өте жоғарғы дәрежеде екендігің және бұл төніректегі зиратты осы кісіден бастаған дұрыс екендігін ұқтым.