Арман -пв баспасы

140
Хамса («бестік»,­ «бес» деген мағына береді) – Шығыс әдебиетінде, соның 
ішінде түркітілдес халықтар әдебиетінде ертеден орныққан дәстүр бойынша бір­
бірімен жалғас, сабақтас жазылатын бес туынды.
«Тұрар енді бір жиырма жылдан кейін ұлы жазушымен дос болып, өз әкесінің 
басынан өткен шытырман шындықты оған арман ағысындай етіп айтып берер. 
Содан барып «Қараш­Қараш» туар…» дегеніндей Тұрар Рысқұлов туралы ең алғаш 
қалам тартқан – М.Әуезов. Ол «Қараш­Қараш оқиғасы» повесінде Тұрардың әкесі 
Рысқұлдың кесек тұлғасын сомдаған болатын. 
Ал Ш.Мұртаза роман­хамсасында Тұрардың ата­бабасының өткен тарихынан 
бастап, оның балалық шағы мен бүкіл өмір жолын ХХ ғасыр басындағы кезең 
оқиғасына сәйкес тұтас қамтып, оны ұлт мақтанышына айналдырды. «Қызыл жебе» 
романның бірінші томында жазушы Тұрардың әкесі Рысқұлды: «Менің жүрегімде түк 
бар. Бірақ сол түкке қырау тұрып қалған. Пендеге пенде болып жүргенімде ол қырау 
ерімейді» деп сөйлету арқылы оның қайтпас, қайсар мінезін ашады. Романның екінші 
кітабында Тұрардың өсу, азамат болу, қайраткерге айналу сәттері берілген. «Жұлдыз 
көпірде» Тұрардың қайраткерлік кезеңі 1918–1920 жылдардағы Түркістан елінің 
тыныс­тіршілігімен байланысты суреттеледі. «Қыл көпір» мен «Тамұқта» сталиндік 
репрессияның түп­тамырына үңіле отырып, Т.Рысқұловтың күрескерлік тұлғасының 
соңғы кезеңін ашады. 
«Әдебиеттану­терминдер­сөздігі»
Білген­үстіне­біле­түс
Ха лы қа ра лық ПЕН­клуб 1921 жы лы Лондонда ағылшын жазушысы 
Джон Голсуори бастамасымен құ рыл ған. Ұй ым ның атауы ағыл шын ның 
poets – ақын дар, essayists – очерк ші лер, novelists – но вел ла шы лар 
сөз де рі нің бас тап қы әріп те рі нен құ рыл ған. Со ны мен қа тар «pen» сө зі 
ағыл шын ті лі нде «қа лам сап» де ген ма ғы на бе ре ді. Осы ПЕН­клуб тың 
мiндетi мен мақ са ты – оған мү шелiкке алын ған жа зу шы лар дың құ қы ғын 
қор ғау, олар ға қол дау көр се ту, ұлт тық әде би еттi да мы ту.
Ал ха лы қа ра лық ұй ым ның бір бө лім ше сі – Қа зақ ПЕН­клу бы 1995 жы лы 
құ рыл ды.

жүктеу/скачать 3.91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: