«Бизнес-кеңесші» бағдарламасының шеңберінде

– көрсетілетін қызметтер – 1115 немесе 54%;

– көтерме және бөлшек сауда – 484 немесе 23%.
3-кесте. «Бизнес-кеңесші» бағдарламасының шеңберіндегі салалық бөліністегі тыңдаушылар саны

Саланың атауы	ОЖК саны	Үлесі
Ауыл шаруашылығы	306	15%
Көтерме және бөлшек сауда	484	23%
Көрсетілетін қызметтер	1115	54%
Өндіріс	165	8%
Жиыны	2 070	100,0%

Тыңдаушы-кәсіпкерлердің ең аз саны өндіріспен - 165 немесе 8% және ауыл шаруашылығымен байланысты салаларда байқалады – 306 немесе 15% (15-диаграмма).

– көрсетілетін қызметтер – 850 немесе 42%;

– көтерме және бөлшек сауда – 750 немесе 38%.

4-кесте. «Бизнес-өсу» бағдарламасының шеңберіндегі салалық бөліністегі тыңдаушылар саны

Тыңдаушы-кәсіпкерлердің ең аз саны ауыл шаруашылығымен - 264 немесе 13% және өндіріспен байланысты салаларда байқалады – 141 немесе 7% (16-диаграмма).

көрсетілетін қызметтер – 285 немесе 47%;

ауыл шаруашылығы – 146 немесе 24%.

4-кесте. «Жобалық оқыту» бағдарламасының шеңберіндегі салалық бөліністегі тыңдаушылар саны

Тыңдаушы-кәсіпкерлердің ең аз саны өндіріспен - 54 немесе 9% және көтерме және бөлшек саудамен байланысты салаларда байқалады – 122 немесе 20% (17-диаграмма).

17-диаграмма. «Жобалық оқыту» бағдарламасының шеңберіндегі салалық бөліністегі тыңдаушылар үлесі

«Жобалық оқыту» бағдарламасының шеңберінде шағын қалалар мен аудан орталықтары бөлінісінде жыл ішінде 466 адам оқытылды. Шағын қалалар мен аудан орталықтарында тыңдаушылардың көпшілік бөлігі Қостанай облысында – 73 немесе 7,3% және Павлодар облысында – 60 немесе 6%. Бұл бағдарлама бойынша оқудан өткендердің ең аз саны БҚО – 4 немесе 0,4% және ОҚО – 13 немесе 1,3%.

Қалаларда, шағын қалаларда және аудан орталықтарында «Жобалық оқыту» бағдарламасы бойынша оқыған тыңдаушылар бөлінісіндегі егжей-тегжейлі ақпаратты қарастырамыз.
Ақмола облысы

«Тәлімгерлік қағидатымен жобалық оқыту» бағдарламасы шеңберінде барлығы 100-ден астам өтінім берілді. 2015 ж. шілдеден бастап желтоқсанға дейін тәлімгерлер (бизнесіне кемінде 3 жыл болған табысты кәсіпкерлер) Ақмола облысында 46 адамды оқытты.

Аудандар бөлінісінде тыңдаушылардың көпшілік бөлігі Зеренді ауданында – 16 немесе 34,8% және Бурабай ауданында байқалады – 12 немесе 26,1%. Целиноград ауданы – 4 немесе 8,7%, Астрахань ауданы – 7 немесе 15,2% және Ақкөл ауданы сияқты аудандарда тыңдаушылар аз болған – 7 немесе 15,2%.

Шағын қалалар мен аудан орталықтары бөлінісінде «Жобалық оқыту» бағдарламасы шеңберінде 46 адам оқытылды. Шағын қалалар мен аудан орталықтарында тыңдаушылардың көпшілік бөлігі Зеренді ауданында байқалады – 16 немесе 34,8%. Аталған бағдарлама бойынша оқудан өткендердің ең аз саны Целиноград ауданында – 4 немесе 8,7%.

«Жобалық оқыту» бағдарламасын іске асыру шеңберінде оқыту тренингтерін өткізу кестесі мен барынша талап етілетін және Ақмола облысында сұранысқа ие бағыттардың 7 шағын жобасының тізбесі әзірленіп, «Ақмола облысы әкімдігінің Кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасы» ММ-мен келісілді және оны Ақмола облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры бекітті:

1. Көкөніс шаруашылығы

2. Өсімдік шаруашылығы (дәнді дақылдар дайындау және өсіру, жерлерді ұтымды дамыту)

3. Мал шаруашылығы (сүтті мал өсіру, етті мал өсіру, қой шаруашылығы және ешкі өсіру)

4. Мектепке дейінгі білім беру

5. Тамақ өнімдерін өндіру (наубайхана, аспаздық цехтар, жартылай фабрикаттар, шұжық цехтары)

6. Көлік тасымалдары және сервистік қызмет көрсету. Жоспар бойынша қамту – кемінде 63 адам.

7. Туризм

Нәтижесі – кемінде 10 іске асырылған жоба.

Жобалар 3 аптаға дейінгі оқыту мерзімдеріне бөлінген.

Ағымдағы жылғы 30 қыркүйектен бастап тәлімгерлік қағидаттарын қолданумен жобалық оқытуды іске асыру басталды. Жобалық оқыту «Бизнес-кеңесші» курстарының логикалық жалғасына айналды. Бұл оқудың аясында ӨКП бизнес-жаттықтырушылары тыңдаушыларға өңір үшін талап етілетін бағыттардағы нақты жобаларды іске асыруға көмектеседі: агроөнеркәсіптік кешен, өңдеу өнеркәсібі, қызметтер көрсету және т.б.

«Жобалық оқыту» жобасының шеңберінде оқудан өткен тыңдаушылар бизнес-жаттықтырушылармен және сервистік орталықтың консультанттарымен бірлесіп «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы шеңберінде өз жобаларын іске асыру үшін кредит алуға екінші деңгейдегі банктерге кредитке өтінім беру үшін құжаттар жинақтайды.

Ағымдағы жылғы шілдеден желтоқсанға дейін Ақтөбе облысы ӨКП тәлімгерлері «Жобалық оқыту» құрауышы бойынша 63 адамды оқытты, оның ішінде 59% (37 с.) ауылдық жерлерден.

Мынадай жобалар тақырыптары бекітілді:

1. Шаруа қожалығын құру (ірі қара мал, ұсақ қара мал, құс шаруашылығы)

2. Наубайхана, аспазхана ашу

3. Жылыжай, ашық топырақта көкөніс өсіру

4. Ателье, тігін цехын ашу

5. Жолаушылар және жүк тасымалдарын ұйымдастыру

6. Балабақша ашу.

Жоспар бойынша қамту – кемінде 63 адам.

Жобалық оқыту қорытындысы бойынша 22 жоба қаржыландырылды, 2 жоба жеке қаражат есебінен іске қосылды. Осылайша, жалпы сомасы 99, 13 млн. теңгеге 24 жоба іске асырылды.

Мәселен, Алға ауданындағы Маржанбұлақ к. “РусАрт” шаруа қожалығы қазіргі уақыттың өзінде “АШҚҚҚ” АҚ арқылы жалпы сомасы 52 млн. теңгеге қаржыландырылды, ШҚ басшысы симментал тұқымының ІҚМ әкелді.

«Шаруа қожалығын ашу» тақырыбы бойынша оқуға қатысушылар арасында 18 жоба қаржыландырылып, іске қосылды, «Наубайхана-аспазхана ашу» – 2 жоба, «Жылыжай ашу, ашық топырақта көкөніс өсіру» - 1 жоба, «Ателье, тігін цехын іске қосу» - 3 жоба.

25 жоба бойынша ЕДБ мен қаржы институттарына қаржы алуға құжаттар тапсырылды. Қаржыландырудың жоспарланып отырған жалпы сомасы - 126 300 мың теңге.



Алматы қ.

Есепті кезең ішінде «Тәлімгерлік қағидатымен жобалық оқыту» бағдарламасы бойынша оқытылған клиенттердің саны 98 қатысушыны құрады.

Басым бағыттарға және сұранысқа ие бағыттарға сәйкес келетін 7 шағын жоба айқындалды:

- Шаруа қожалығы

- Бизнесті басқару

- Туризм

- Балабақшалар мен мәдени-білім беру орталықтары

- Жел энергетикасы және баламалы энергия көздері.

Жобалар 4 аптаға дейінгі оқыту мерзімдеріне бөлінген.

Жел энергетикасы және баламалы энергия көздері жобасының шеңберінде автономды электрмен қоректендіру бойынша "Science Technology" ЖШС іске асырылды және қазіргі уақытта Алматы қ. тіркелді, 0,5 Квт-тан 100 Квт-қа дейін әртүрлі қуаттылықпен жел генераторларын өндіру желісіне сертификат алынды. Басқа үш рационализатордың жобалары ірі жобаларға салатын қаражаттың болмауына байланысты іске аспады.

Нақты жобалар бойынша 4 ЖК тіркелді, олардың ішінде 3 ЖК Алматы облысында ашылды, Алматы қ. барлығын қосқанда 42 жоба іске асырылды (6-кесте):

Есепті кезең ішінде «Тәлімгерлік қағидатымен жобалық оқыту» бағдарламасы бойынша консультация алған клиенттер саны 40 адамды құрады.

Астана қ. Астана қаласының ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерінің таңдауына басым бағыттарға және сұранысы бар бағыттарға сәйкес келетін 5-10 шағын жоба айқындалды. Жобалар 1 аптадан 4 аптаға дейінгі кезеңнен тұратын оқыту мерзімдеріне бөлінген.

Астана қ. бойынша ӨКП басшылығы мынадай жобалар тақырыптарын бекітті:

1. (ЭҚЖЖ 55-56 ) Тамақтандыру қызметтері

2. (ЭҚЖЖ 49) Көлік

3. ЭҚЖЖ (47) Сауда

4. (ЭҚЖЖ - 41-43) Құрылыс, сәулет және үй-жайлар дизайны

5. (ЭҚЖЖ 55-56) Туризм және тұру бойынша қызметтер, ойын-сауық, демалыс және сервис

6. (ЭҚЖЖ 85) Өңдеу өнеркәсібі (Өндіріс, қайта өңдеу)

7. (ЭҚЖЖ 86) Денсаулық сақтау

8. (ЭҚЖЖ 62) Компьютерлік бағдарламалау, консультациялар

9. (ЭҚЖЖ 85) Білім беру

10. (ЭҚЖЖ 01 ) Ауыл шаруашылығы

11. (ЭҚЖЖ әртүрлі) Консультациялық қызметтер, өзге де көрсетілетін қызметтер.

Жоспар бойынша қамту – кемінде 85 адам.

Нәтижесі – кемінде 25 іске асырылған жоба.

«Бизнес-мектеп» құрауышының шеңберінде Астана қ. – оқудан өткеннен кейін 188 адам (25,8%) өз бизнестерін құрып, кеңейтті, атап айтқанда, 33 адам қаржы институттарында жалпы сомасы 63 200 000 теңгеге қаржыландыру алды, 33 адам ауыл шаруашылығы, сауда, жүк тасымалдау, көрсетілетін қызметтер, өндіріс және т.б. салаларда жаңа бизнестерін ашты, 75 адам ағымдағы бизнесін кеңейтті (жұмыс орындарын ашты, клиенттік базаларын ұлғайтты).

Қаржы институттарына қаржыландыруға, өз ісін кеңейтуге 93 адам (12,8%) құжат тапсырды, 425 адам (58,4%) жаңа білім алу, заңнамадағы өзгерістерді меңгеру үшін оқудан өтті және алдағы жылы бизнес ашуды жоспарлап отыр, 125 адамның (17,1%) қаржыландыру алу үшін кепілдік қамтамасыз етуге байланысты проблемалары бар болып шықты.

Жалпы сомасы 64 млн. теңгеге «Жобалық оқытуға» қатысушылардың кемінде 10 жобасын іске асыру күтілуде.

30.09.2015 жылғы жағдай бойынша ШҚО «Жобалық оқыту» бағдарламасымен 45 тыңдаушы оқытылды. Олардың ішінде 9 жоба моноқалалар бойынша гранттық қаржыландыруға ие болды.

«Жобалық оқыту» жобасының шеңберінде оқытылған тыңдаушылар бизнес-жаттықтырушылармен және сервистік орталық консультанттарымен бірлесе отырып, 27 практикалық, түпкілікті және аралық нәтижелерге табысты қол жеткізді, олардың ішінде:

– 2 жоба қаржыландырылды. «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы желісі бойынша 1 жоба ЕДБ арқылы және бір жоба «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ арқылы «Жұмыспен қамту жол картасы 2020» бағдарламасының желісі бойынша қаржыландырылды;

– Ісін жаңа бастаған 3 кәсіпкер «Түйеқұс фермасын ұйымдастыру» - ортақ бір бизнес-жобасын жеке қаражаты есебінен іске асыру үшін бірікті;

– «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ арқылы қаржыландыруға 6 жоба мақұлданды. Екінші деңгейдегі банк арқылы қаржыландыруға 1 жоба мақұлданды;

– «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы желісі бойынша 12 жоба гранттық қаржыландыруға мақұлданды;

– «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы желісі бойынша екінші деңгейдегі банктерге қаржыландыруға 3 тыңдаушы құжаттарын қарауға берді.

ШҚО-да жоба бойынша «Жобалық оқыту» құрауышымен қамтылған қатысушылар саны 65 адамды құрайды. 2015 жылғы 15 қарашадағы жағдай бойынша жобалшық сүйемелдеумен оқытудан өз жобаларымен 76 қатысушы өтті. Осылайша, тыңдаушылар саны бойынша алған қойылған жоспар артығымен орындалды.

«Жобалық оқыту» құрауышы бойынша жоспарланған жобалардың ШҚО-дағы нәтижесі – 15 іске асырылған жоба. 2015 жылғы 30 қыркүйектегі жағдай бойынша санға қатысты жоспар артығымен орындалды, іске асырылғаны – 47 қатысушы/жоба.

7-кесте. Мемлекеттік дамыту бағдарламалары бөлінісінде іске асырылған жобалар

р/с №	Бағдарлама	Саны	Үлесі, %
	«БЖК 2020» дамытудың бірыңғай бағдарламасы	21	44,7%
	"БЖК 2020" бағдарламасы	20	42,6%
	Мемлекеттік бағдарламаларға қатыспайтын жобалар (өзіндік қаражаты және өзге қаржы мекемелерінің қаражаты есебінен)	6	12,8%
	ЖИЫНЫ	47	100,0%

8 кесте – Қаржыландыру көздері бөлінісінде іске асырылған жобалар

9-кесте ШҚО бойынша кәсіпкерлердің «Жобалық оқытуға» қатысқан тәлімгерлері

Жамбыл облысында «Жобалық оқыту» жобасы бойынша 100-ден астам өтінім қабылданды. Оның ішінен нәтижелілікке фокуспен 65 жоба іріктеліп алынды. Жамбыл облысы бойынша қатысқан барлық 65 жобаның ішінен 16 жоба іске асырылғанын атап өту керек.

Барлық 65 жоба мына критерийлер бойынша іріктелді:

1) Жалпы пайда рентабельділігі кемінде 99,9 %;

2) Таза пайда рентабельділігі кемінде 49,9 %;

3) ARR инвестицияларының өтелуі кемінде 1,2;

4) Кірісті есептеу деңгейі (бастапқы инвестицияларға таза пайда) кемінде 1,2;

5) Таза келтірілген NPV кірісі таза пайда рентабельділігі сомасының кемінде 49,9 %;

6) Жобаның өтелімділігі 10 жылдан аспайды;

7) Пайдалылық индексі кемінде 2 PI.