Атауларының лингвистикалық сипаты
жүктеу/скачать 7.13 Mb. Pdf көрінісі
|
| Соматикалық атаулардан және нақты өлшем мәндегі атаулардан тұратын тұрақты сөз тіркестері Г.Смағұлованың
«Фразеологиялық сөздігінде» өте жиі кездесетіндігін аңғардық: қарға адым жер, көзі іліну, азуы алты қарыс,күні бір уыс болу, маңдайының ырысы бес елі, тырнақ астынан кір іздеу, аяғын шалыс басу, қадамын қысқарту, жұдырықтың астына алу, бір уыс қылу, ашса алақанында, жұмса жұдырығында, уысынан шығармау, бармағын батыру, қол ұшын беру, құшақ жайып қарсы алу, табанынан тік тұру, алақанына түкіру, екі елі ауызға бір елі қақпақ, төбесі көкке екі елі жетпеу, бармағын тістеу, он саусағынан өнері тамған, маңдайының соры бес елі, құр алақан емес, маңдайының бес елі бағы бар, ортан қолдай, саусақпен санарлықтай. Соматикалық атауларды іштей жіктеп көрсек, оның ішіндегі адым, қадам, сүйем, құлаш, құшақ,кез, қар Соматикалық атауларды іштей жіктеп көрсек, оның ішіндегі адым, қадам, сүйем, құлаш, құшақ,кез, қар Соматикалық атауларды іштей жіктеп көрсек, оның ішіндегі адым, қадам, сүйем, құлаш, құшақ,кез, қар атаулары ұзындықты өлшеуде қолданылады; қарыс, сүйем,елі, сере қарыс, жырта қарыс, бармақ, шынтақ атаулары ұзындықты өлшеуде қолданылады; қарыс, сүйем,елі, сере қарыс, жырта қарыс, бармақ, шынтақ атаулары ұзындықты өлшеуде қолданылады; қарыс, сүйем,елі, сере қарыс, жырта қарыс, бармақ, шынтақ заттың қалыңдығын анықтауда; ал тұтам, құшақ – заттың пішінін, ауқымын нақтылауда қолданылады. заттың қалыңдығын анықтауда; ал тұтам, құшақ – заттың пішінін, ауқымын нақтылауда қолданылады. заттың қалыңдығын анықтауда; ал тұтам, құшақ – заттың пішінін, ауқымын нақтылауда қолданылады. Соматикалық атау құлаштың кере құлаш, көш құлаш, өзек құлаш, сала құлаш түрлері сөздік қорымызда, Соматикалық атау құлаштың кере құлаш, көш құлаш, өзек құлаш, сала құлаш түрлері сөздік қорымызда, Соматикалық атау құлаштың кере құлаш, көш құлаш, өзек құлаш, сала құлаш түрлері сөздік қорымызда, көркем әдебиеттерде жиі орын алатын болса, қарыс өлшемдік сөзінің кере қарыс, сере қарыс, жырта қарыс, көркем әдебиеттерде жиі орын алатын болса, қарыс өлшемдік сөзінің кере қарыс, сере қарыс, жырта қарыс, көркем әдебиеттерде жиі орын алатын болса, қарыс өлшемдік сөзінің кере қарыс, сере қарыс, жырта қарыс, қарыс сүйем, қарыс қадам түрлерінің алма-кезек қолданылуы бұл атаудың мағыналық өрісінің кеңдігін, қарыс сүйем, қарыс қадам түрлерінің алма-кезек қолданылуы бұл атаудың мағыналық өрісінің кеңдігін, қарыс сүйем, қарыс қадам түрлерінің алма-кезек қолданылуы бұл атаудың мағыналық өрісінің кеңдігін, белсенді бірлік ретінде орын алатындығын танытады. Көзді ашып-жұмғанша, қас қаққанша, қас пен көздің белсенді бірлік ретінде орын алатындығын танытады. Көзді ашып-жұмғанша, қас қаққанша, қас пен көздің белсенді бірлік ретінде орын алатындығын танытады. Көзді ашып-жұмғанша, қас қаққанша, қас пен көздің арасында, табан астында, дем арасында фразеологизмдері лезде, қолма-қол мағынасында қолданылады арасында, табан астында, дем арасында фразеологизмдері лезде, қолма-қол мағынасында қолданылады арасында, табан астында, дем арасында фразеологизмдері лезде, қолма-қол мағынасында қолданылады Қорытынды Халықтық өлшем бірліктері ежелден келе жатқан икемді қолданыс жүйесі. Тілімізде ұзындықты, енді, қалыңдықты, биіктікті, тереңдікті аңғартатын атаулар жеткілікті. Заттың тұрқын өлшеуде ғана қолданылып қоймай, сөздік қорымыздың молаюына септігін тигізіп отыр деуге болады. Халықтық өлшем атаулары ақын-жазушылардың назарынан әсте қалған емес, тіпті, күні бүгінге дейін қызғылықты да мазмұнды түрлері қолданыста. Қандай дәуірде, қай заманда болсын адамзаттың басты міндеттерінің бірі – өткенін ұмытпау, ата-баба қалдырған асыл жәдігерлерді көзінің жүктеу/скачать 7.13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|