Аудит Тақырыбы:ҚР аудиторлық қызмет туралы заң,оның мазмұны,аудиттің дамуы мен қалыптасуындағы оның мәні мен рөлі
жүктеу/скачать 63.38 Kb.
|
| 2.ҚР АУДИТОРЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ТУРАЛЫ ЗАҢ
2.1 ҚР аудиторлық қызмет туралы заң және оның мазмұны «Қаржылық есеп беру аудитіндегі заңнамалық және нормативтік актілерге шолу» халықаралық аудит стандартына сәйкес аудит екі негізгі топқа жататын құжаттарға сәйкес ұйымдастырылуы керек: мемлекеттік заңнама; аудит стандарттары. «Аудиторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 20 қарашадағы Заңы (өзгертулерімен) Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметті жүзеге асыру кезіндегі мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың, аудиторлардың және аудиторлық ұйымдардың арасындағы қатынастарды реттейді. Қазақстан Республикасының «Аудиторлық қызмет туралы» Заңы 30 баптан тұрады. 1-бап Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1-тармақша өзгертілді және толықтырылды - ҚР Аудит субъектілері. Аудитор – біліктілік комиссиясымен аттестатталған, «аудитор» біліктілігінің біліктілік куәлігін алған жеке тұлға. Аудитор аудиторлық қызметті бір аудиторлық ұйымның құрамында ғана жүзеге асырады және тек бір аудиторлық ұйымның мүшесі бола алады. Аудиторлық қызмет –жүзеге асыру үшін құрылған коммерциялық ұйым. Аудиторлық ұйым жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылады. Аудиторлық қызметпен айналысу құқығы аудиторлық қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар аудиторлық ұйымдарға тиесілі. Аудиторлық қызмет аудиттен басқа өз қызметі саласында мынадай қызметтерді де көрсете алады: - аудит стандарттарына сәйкес өз қызметі саласындағы байланысты қызметтерді; бухгалтерлік есепті қалпына келтіру және жүргізу, қаржылық есептілікті жасау; ішкі аудит; салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заңнаманы қолдану және салықтық есепке алу мәселелері бойынша кеңес беру; -ұйымдардың статистикалық есептерін жасау; қаржылық-шаруашылық қызметті талдау және қаржылық жоспарлау, экономикалық, қаржылық және басқарушылық кеңес беру; -бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік бойынша кеңес беру; -бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке, салық салуға, қаржылық-шаруашылық қызметтің аудиті мен талдауына және қаржылық жоспарлауға оқыту; -бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті, автоматтандырылған бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті автоматтандыруға оқыту бойынша ұсыныстар; -бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке, аудитке, қаржылық-шаруашылық қызметті талдауға және қаржылық жоспарлауға, аудит стандарттарына сәйкес тиісті қызметтерді көрсету бойынша нұсқаулықтар мен ұсыныстар әзірлеу; - аудитпен байланысты заң қызметтері; Бухгалтерлердің халықаралық федерациясы жанындағы Халықаралық аудит тәжірибесі жөніндегі комитеттің ұсынымдарына сәйкес жүзеге асырылатын,Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін қаржылық есептілік аудитіне байланысты өзге де қызмет.«Аудиторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 20 қарашадағы Заңы Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызметті жүзеге асыру процесінде мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар,аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар арасындағы қатынастарды реттейді. «Аудиторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының заңының 30 бабында қамтиды. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар - Қазақстан Республикасының Аудит субъектілері аудитор – біліктілігі туралы біліктілік куәлігін алған, біліктілік комиссиясымен аттестатталған жеке тұлға. Аудитор аудиторлық қызметті тек бір аудиторлық ұйымның құрамында ғана жүзеге асырады және тек бір аудиторлық ұйымның мүшесі бола алады. Аудиторлық қызмет– аудиторлық қызметті жүзеге асыру үшін құрылған коммерциялық ұйым. Аудиторлық қызмет мазұмны жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылады. Аудиторлық қызметпен айналысу құқығына аудиторлық қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар аудиторлық ұйымдар ие болады.Аудиторлық қызметтер аудиттен басқа өз қызметінің бейіні бойынша келесі қызметтерді де ұсына алады: - аудит стандарттарына сәйкес өз қызметі бейіні бойынша ілеспе қызметтер бухгалтерлік есепті қалпына келтіру және жүргізу, қаржылық есептілікті жасау; -ішкі аудит; салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заңнаманы қолдану және салықтық есепке алу мәселелері бойынша консультациялар беру; -ұйымдардың статистикалық есептілігін жасау; қаржылық-шаруашылық қызметті талдау және қаржылық жоспарлау, экономикалық, қаржылық және басқарушылық кеңес беру; бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік бойынша кеңес беру; -бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке, салық салуға, қаржылық-шаруашылық қызметтің аудиті мен талдауына және қаржылық жоспарлауға оқыту; -бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті автоматтандыру, автоматтандырылған бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке оқыту бойынша ұсыны Қазақстанда аудиторлық қызметті құқықтық реттеудің жақсы дамыған жүйесі қалыптасқан. 1993 жылы 18 қазанда «Қазақстан Республикасындағы аудит туралы» бірінші Заң қабылданды,бес жыл өткен соң, 1998 жылы 20 қарашада Қазақстан Республикасының «Аудиторлық қызмет туралы» екінші Заңы,ал 18 желтоқсанда «Аудиторлық қызмет туралы» Заңы қабылданды. Заң Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметті жүзеге асыру кезінде мемлекеттік органдардың, заңды және жеке тұлғалардың, аудиторлардың және аудиторлық ұйымдардың арасында туындайтын қатынастарды реттейді Қажетті ақпаратты бағалау мен алудағы қиындықтарды аудиторлық қызмет жояды, оның міндеті тұтынушыға есептердің сенімділігі туралы сараптамалық қорытынды беру болып табылады. Аудиторлар бұл функцияны өзіне алуға міндетті, өйткені олардың қажетті білімі мен тәжірибесі, қажетті құжаттарды тексеру және растайтын ақпаратты жинау құқығы бар. Сонымен қатар, олар компания әкімшілігіне тәуелді емес. Аудит туралы заңның қабылдануы аудитті дамыту перспективаларын және ірі халықаралық аудиторлық компанияларды тартуды анықтайды. Осы Заң Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызметті жүзеге асыру барысында мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар, аудиторлар, аудиторлық ұйымдар мен кәсіби аудиторлық ұйымдар арасында туындайтын қатынастарды реттейді. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар 1-бап Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1) аккредиттелген кәсіби аудиторлық ұйым (бұдан әрі – кәсіби ұйым) – аудиторлар мен аудиторлық ұйымдарды біріктіретін коммерциялық емес ұйым; 2) аккредиттеу – уәкілетті органның осы Заңда көзделген кәсіби аудиторлық ұйымдардың өкілеттіктерін ресми тануы; 3) аудит – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржылық есептiлiкке және қаржылық есептiлiкке қатысты өзге де ақпаратқа тәуелсіз қорытындылар жасау мақсатында жүргізілетін аудит; 4) аудитор – аудиторларға кандидаттарды аттестаттау жөніндегі біліктілік комиссиясы (бұдан әрі – біліктілік комиссиясы) аттестатталған «аудитор» біліктілігін беру үшін біліктілік куәлігін алған жеке тұлға; 5) аудиторлық есеп – тексеру нәтижесі болып табылатын жазбаша ресми құжат; 6) аудиторлық қызмет – қаржылық есептiлiктiң және қаржылық есептiлiкке байланысты өзге де ақпараттың аудитi және қызмет саласында қызметтер көрсету жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет; 7) аудиторлық ұйым – аудиторлық қызметті жүзеге асыру үшін құрылған коммерциялық ұйым; 8) тексерілетін тұлға – заңды тұлға, оның атынан әрекет ететін заңды тұлғаның филиалдары және (немесе) өкілдіктері, өзіне қатысты аудит жүргізілетін дара кәсіпкер; 9) аттестаттау – аудиторлыққа кандидаттардың білімі мен дағдыларын айқындау жөніндегі біліктілік комиссиясының рәсімі; 10) Әдеп кодексі – аудиторлардың кәсіби қызметінің этикалық ережелерінің жиынтығы; 10-1) мүдделер қақтығысы – аудиторлық ұйымның мүдделері аудиттелетін субъектінің қаржылық есептіліктің дұрыстығы туралы пікіріне әсер етуі мүмкін жағдай; 10-2) сенімсіз аудиторлық есеп – Қазақстан Республикасының аудит туралы заңнамасын бұза отырып жасалған, қаржылық есептілік туралы сенімсіз және (немесе) толық емес ақпаратты және аудит стандарттарында көзделген ақпаратты қамтитын, пайдаланушыларды жаңылыстыратын аудиторлық есеп; 11) қасақана сенімсіз аудиторлық есеп – аудитсіз жасалған немесе пайдаланушыларды қасақана жаңылыстыратын қорытындымен жасалған аудиторлық есеп; 13) ұйымдар стандарттары – Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін аудиторлық рәсімге бірыңғай талаптарды белгілейтін аудиторлық ұйымның ішкі құжаттары; 14) уәкілетті мемлекеттік орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – аудиторлық қызмет саласын реттейтін және аудиторлық және кәсіби ұйымдардың қызметін бақылауды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган. 2-бап Қазақстан Республикасының аудит туралы заңнамасы 1. Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады. 2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта Қазақстан Республикасының аудит туралы заңнамасынан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады. 3-бап Аудит 1. Аудиторлық қызметпен айналысу құқығы аудиторлық қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар аудиторлық ұйымдарға тиесілі. 2. Аудиторлық қызмет аудиттен басқа өз қызметi саласында мынадай қызметтерді де көрсете алады: 1) аудит стандарттарына сәйкес қызмет бейініне қатысты қызметтер; 2) бухгалтерлік есепті қалпына келтіру және жүргізу, қаржылық есептілікті жасау; 3) ішкі аудит; 4) салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заңнаманы қолдану және салықтық есепке алу мәселелері бойынша консультациялар беру; 5) бастапқы статистикалық деректерді қалыптастыру; 6) қаржылық-шаруашылық қызметті талдау және қаржылық жоспарлау, экономикалық, қаржылық және басқарушылық кеңес беру; 7) бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік бойынша кеңес беру; 8) бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке, салық салуға, қаржылық-шаруашылық қызметтің аудиті мен талдауына және қаржылық жоспарлауға оқыту; 9) бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті, автоматтандырылған бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікті автоматтандыруға оқыту бойынша ұсынымдар; 10) бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік, аудит, қаржылық-шаруашылық қызметті талдау және тиісті қызметтерді көрсету стандарттарына сәйкес қаржылық жоспарлау бойынша әдістемелік нұсқаулар мен ұсынымдар әзірлеу; 11) аудиторлық қызметке байланысты заң қызметтері. Осы тармақта көзделген қызмет бейіні бойынша жекелеген қызметтерді көрсету үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес лицензия талап етілсе, аудиторлық ұйымдардың мұндай қызметтерді лицензиясыз көрсетуге құқығы жоқ. 12. Аудиторлық қызметкерлерге кәсіпкерлік қызметтің басқа түрлерімен айналысуға тыйым салынады. Аудиторлық қызмет мемлекеттік және орыс тілдерінде жарияланған, осы Заңға және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін халықаралық аудит стандарттарына (бұдан әрі – аудит стандарттары) сәйкес белгіленген тәртіппен жүргізеді. Қазақстан Республикасында ресми жариялау үшін Халықаралық бухгалтерлер федерациясы жанындағы Халықаралық аудит тәжірибесі жөніндегі комитеттен. 5-бап Аудит және оның түрлері 1. Аудиттің түрлері: 1) міндетті; 2) белсенді. 2. Міндетті аудитке мыналар жатады: -акционерлік қоғамдар; -сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары мен сақтандыру брокерлері; -дауыс беретін (қайта сақтандыру) ұйымының дауыс беретін акцияларының жиырма бес және одан да көп пайызына (дауыс беру құқығына) иелік ететін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушылары, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қомақты қатысуы; жүктеу/скачать 63.38 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|