Ақуыз биосинтезі. Генетикалық код және оның қасиеттері. Ақуыз биосинтезінің тетіктері (механизмі)

Ішек бактериясы (Е. сoli) жасушасында β-галактозидаза ферменттерінің синтезделуі қоректік ортада лактоза болған жағдайда индукцияланады, ал оның мөлшері азайса, не мүлдем болмаса, бұл ферменттің синтезделу қарқыны да азаяды не тоқталады. β-галактозидаза ферменті синтезделу үшін ішек бактериясының ДНҚ-сының Lас-Z гені транскрипцияланып оның а-РНҚ-сы түзілуі қажет. β-галактозидаза ферментінің синтезделу қарқыны индукцияланғаннан кейін 1000 есеге дейін артады және ол қоректік ортада индуктор –лактоза болса бір деңгейде ұзақ уақыт ұсталып тұрады. β-галактозидаза ферментінің лактозадан басқа және негізгі индукторы ретінде оның ыдырауында пайда болатын арлық зат – аллактоза – да саналады. Ортада индуктордың (лактоза не аллактоза) азаюы не жойылуы β-галактозидазаға а-РНҚ-сының нуклеотидтерге ыдырап жойылуына алып келеді, ал а-РНҚ-ның тіршілік ұзақтығы бірнеше минутқа ғана тең, сондықтан да оның бір деңгейде синтезделіп тұруы үшін, ол үнемі индукцияланып тұруы қажет, яғни ортада лактоза не аллалактоза болуы қажет.

• Ішек бактериясы (Е. сoli) жасушасында β-галактозидаза ферменттерінің синтезделуі қоректік ортада лактоза болған жағдайда индукцияланады, ал оның мөлшері азайса, не мүлдем болмаса, бұл ферменттің синтезделу қарқыны да азаяды не тоқталады. β-галактозидаза ферменті синтезделу үшін ішек бактериясының ДНҚ-сының Lас-Z гені транскрипцияланып оның а-РНҚ-сы түзілуі қажет. β-галактозидаза ферментінің синтезделу қарқыны индукцияланғаннан кейін 1000 есеге дейін артады және ол қоректік ортада индуктор –лактоза болса бір деңгейде ұзақ уақыт ұсталып тұрады. β-галактозидаза ферментінің лактозадан басқа және негізгі индукторы ретінде оның ыдырауында пайда болатын арлық зат – аллактоза – да саналады. Ортада индуктордың (лактоза не аллактоза) азаюы не жойылуы β-галактозидазаға а-РНҚ-сының нуклеотидтерге ыдырап жойылуына алып келеді, ал а-РНҚ-ның тіршілік ұзақтығы бірнеше минутқа ғана тең, сондықтан да оның бір деңгейде синтезделіп тұруы үшін, ол үнемі индукцияланып тұруы қажет, яғни ортада лактоза не аллалактоза болуы қажет.