Автоматты басқару жүйесі (АБЖ) техникалық объектілердің жұмысын немесе оларда өтетін технологиялық процестерді басқаруға арналған.Автоматты басқару жүйесі ең маңызды жəне күрделі болып табылады.
Басқару-бұл қойылған мақсаттарға қол жеткізуге мүмкіндік беретін қандай дабір процесті ұйымдастыру. Басқарудың кез келген процесінің негізгі міндеті басқару мақсатына барынша тиімді қол жеткізуді қамтамасыз ететін шешімдерді əзірлеу жəне іске асыру болып табылады. Басқару мақсаты - берілген дəлдікпен технологиялық параметрдің тұрақты мəнін ұстап тұру; алдын ала берілген бағдарлама бойынша шаманы өзгерту; шаманың оңтайлы мəнін немесе шамалардың жалпылама мəнін алу.
Басқарудың келесі түрлері бар:
Қолмен басқару адамның қатысуымен жүзеге асырылады.
Автоматты басқару адамның қатысуынсыз жүзеге асырылады. Мұндай басқару автоматты құрылғылардың көмегімен жүзеге асырылады. Басқару нысаны мен автоматты құрылғы автоматты басқару жүйесін құрайды (АБЖ).
Автоматты қорғау жəне бұғаттау жүйелері - бақыланатын процесті қиын сəтте үзіп, авариялық немесе шекті режимге жол бермейді. Автоматты іске қосу жəне тоқтату жүйелері агрегаттың немесе технологиялық қондырғының əртүрлі жетектері мен механизмдерін берілген бағдарлама бойынша қосуды, ауыстырып қосуды жəне ажыратуды қамтамасыз етеді. Кез келген техникалық жүйе түрлі басқару формасы арқылы жұмыс істейді.
Автоматика туралы негізгі ұғым
Автоматика - техникалық құрылғылар мен өндірістік процестерді
басқаруға тікелей қатысудан адамды босататын техникалық құралдар мен əдістердің жиынтығы.Ғылым ретінде Автоматиканың міндеті адамның қатысуынсыз техникалық объектілерді басқару үшін қажетті құралдар мен қағидаттарды əзірлеу болып табылады.
Техникалық объект (жылу алмастырғыш, сорғы, компрессор, ректификация колоннасы жəне т. б.) технологиялық параметрлерді қолдаумақсатында басқарушы əсерге ұшырайтын басқару объектісі деп аталады.
Басқару объектісіне мақсатты əсер ету, егер əр түрлі жағдайларда қойылған басқару мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік беретін ережелер жиынтығы болса жəне егер объектіге мақсатты əсер етуге қабілетті басқарушы құрылғы көзделсе, мүмкін болады.
Автоматты басқару жүйесі-бұл басқару объектісінің жəне автоматты басқару құрылғысының жиынтығы, олардың өзара əрекеттесуі қойылған міндеттерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Қазіргі заманғы техникада Автоматтандырудың негізгі міндеттерін шешуге арналған автоматты жүйелер мен құрылғылардың көп санын пайдаланады: басқару, бақылау, бұғаттау, сигнал беру, іске қосу жəне тоқтату. Осыдан автоматтандыру жүйесі төмендегідей бөлінеді
Достарыңызбен бөлісу: |