«ҚАЗақстан-2050» стратегиясы

1. Конкурс среди студентов и магистрантов высших учебных заведений Республики Казахстан на лучшую работу по вопросам избирательного права и избирательного процесса в Республике Казахстан (далее - Конкурс) проводится в рамках реализации Плана Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан по правовому обучению молодежи на 2012-2013 годы.

2. Цель Конкурса - повышение уровня профессиональной подготовки, электоральной культуры, общественно-политической активности молодежи, реализация творческого потенциала студентов и магистрантов, активное вовлечение их в избирательный процесс.

3. Конкурс проводится в два этапа с 10 января по 31 мая 2013 года:

1) первый этап - в областях, гг. Астана, Алматы с 10 января по 15 апреля 2013 года. Конкурсные работы принимаются в период с 10 января по 1 апреля 2013 года;

2) второй этап - на республиканском уровне с 10 по 31 мая 2013 года.

4. В Конкурсе принимают участие студенты и магистранты высших учебных заведений Респуб лики Казахстан или коллектив авторов, в составе которого должно быть не более пяти студентов и магистрантов, обучающихся по очной форме обучения.

5. Организационное обеспечение проведения Конкурса осуществляет Центральная избирательная комиссия Республики Казахстан при содействии Министерства образования и науки Республики Казахстан (по согласованию).

6. Настоящее Положение и материалы о Конкурсе будут размещены на интернет-ресурсе Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан www.election.kz.

2. Номинации, требования и критерии оценки конкурсных работ

7. Конкурс проводится по трем номинациям:

7.1. Научная работа по вопросам избирательно го права и избирательного процесса в Республике Казахстан по следующим темам:

1) особенности избирательного права Республики Казахстан;

2) роль политических партий в совершенствовании избирательного процесса;

3) правовой режим деятельности средств массовой информации в период проведения избирательной кампании;

4) институт наблюдателей в избирательном процессе;

5) финансирование избирательной кампании: основы правового регулирования и практика;

6) повышение правовой культуры участников избирательного процесса как один из способов обеспечения избирательных прав и свобод человека и гражданина в Республике Казахстан;

7) формы и методы повышения электоральной активности молодежи;

8)роль судебной практики в развитии и совершенствовании избирательного права Республики Казахстан;

9) усовершенствование системы регистрации избирателей, составления и актуализации списков избирателей.

72. Лучший слоган избирательной кампании.

7.3. Лучший видеоролик на тему выборов.

8. Конкурсные работы представляются на государственном и (или) русском языках. При необходимости перевод работ на государственный или русский язык обеспечивается жюри Конкурса.

9. Научная работа должна представлять собой актуальное исследование по тематике конкурса, содержать обоснованные выводы, а также предложения по совершенствованию законодательства о выборах, ссылки на использованную литературу и другие источники, список которых должен прилагаться.

Объем работы не должен превышать 24 страницы печатного текста.

Научные работы оформляются с учетом следующих параметров:

1) поля слева - 2,5 см, поля справа - 15 см, верхнее поле - 2,5 см, нижнее поле - 2,5 см;

2) шрифт «Times New Roman», № 12, с полу торным интервалом;

3) в приложениях может быть использован шрифт меньшего размера, но не менее № 10.

Нумерация страниц, включая приложения, производится в середине верхнего поля листа без знаков препинания. Первая страница документа не нумеруется.

10. Лучший слоган избирательной кампании должен кратко, точно и образно отражать значение выборов, их общенациональный характер и важность волеизъявления каждого гражданина страны.

Для участия в данном туре представляется текст слогана с пояснениями на листе формата А4. В конкурсе не участвуют слоганы, которые уже были использованы ранее в избирательных кампаниях.

11. Видеоролик может носить информационный или мобилизационный характер. Информационный ролик в краткой и доступной форме должен отражать значение выборов, а также содержать наиболее важные для избирателей сведения о них.

Мобилизационные ролики призваны побуждать избирателей принять самое активное участие в голосовании.

Видеоролики могут быть графические, постановочные, постановочно-графические, мультипликационные. В представленных для участия в Конкурсе видеороликах должны четко определяться рекламная идея ролика, ключевые проблемы и цель. Хронометраж видеоролика от 5 до 30 секунд.

1) наименование номинации конкурса;

2) наименование темы конкурсной работы;

3) фамилия, имя, отчество автора;

4) адрес места жительства (с обозначением почтового индекса);

5) контактные телефоны;

6) курс, факультет, вуз.

В случае если работа подготовлена группой авторов, то указываются сведения о каждом студенте и магистранте.

13. Работы, присланные на Конкурс с нарушением настоящего Положения, жюри не рассматриваются.

Работы, присланные на Конкурс, не рецензируются, не возвращаются и могут быть использованы в работе по повышению правовой культуры избирателей и организаторов выборов.

Текст работы присылается на электронном и печатном носителях.

14. Критерии оценки конкурсных работ:

1) соответствие тематике конкурса;

2) актуальность;

3) высокий научный уровень;

4) практическая значимость рассматриваемой темы работы;

5) самостоятельность в изложении материала.

3. Порядок проведения Конкурса

15. Для проведения и подведения итогов кон курса создаются два состава жюри:

1) жюри по подведению итогов конкурса среди студентов и магистрантов _______________________________________

(наименование области, гг. Астана и Алматы)

на лучшую работу по вопросам избирательного права и избирательного процесса в Республике Казахстан. Состав жюри утверждается председателем областной, городов Алматы и Астаны избирательной комиссии;

2) республиканское жюри по подведению итогов Конкурса среди студентов и магистрантов высших учебных заведений Республики Казахстан на лучшую работу по вопросам избирательного права и избирательного процесса в Республике Казахстан. Состав республиканского жюри утверждается распоряжением председателя Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан.

В состав жюри включаются преподаватели высших учебных заведений, представители Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан, члены избирательных комиссий.

Состав жюри, местонахождение, контактные телефоны публикуются в средствах массовой информации.

16. Заседание жюри считается правомочным, если в заседании принимает участие простое большинство его членов. Жюри принимает свои решения открытым голосованием. При равенстве голосов голос председателя жюри является решающим.

Жюри может принять решение о том, что ни одна из представленных на Конкурс работ не является призовой.

17. Итоги областного, гг. Астаны и Алматы Конкурса жюри подводит до 15 апреля 2013 года включительно.

Областные, гг. Астаны и Алматы жюри направляют в республиканское жюри до 10 мая включительно работы, занявшие призовые места. К работам, победившим в Конкурсе, прилагаются сопроводительное письмо и копия протокола заседания жюри по подведению итогов Конкурса.

18. Республиканское жюри подводит итоги Конкурса до 31 мая 2013 года. Решение жюри является окончательным.

4. Награждение и вручение премий участникам Конкурса

19. Для участников Конкурса в областях, гг. Астане и Алматы учреждаются 13 призовых мест:

по первой номинации - первое по каждой из девяти тем научных работ;

по второй номинации - первое, второе, третье призовые места;

по третьей номинации - первое место.

20. Конкурс, проводимый на республиканском уровне, устанавливает 3 призовых места и определяет одного победителя.

21. Организаторам конкурса предоставляется право учреждать специальные призы для участников Конкурса.

22. В поощрении победителей и в оплате рас ходов, связанных с подготовкой и проведением Конкурса, могут принять участие государственные, местные исполнительные и представительные органы, политические партии, общественные объединения, неправительственные и другие организации, занимающиеся вопросами гражданского образования и просвещения избирателей, средства массовой информации.

23. Церемония награждения с вручением призов победителям Конкурса проходит до 15 июня 2013 года.

24. Лучшие работы по предложению жюри могут быть опубликованы в республиканских и региональных средствах массовой информации.

 //Кызылординские Вести.-2013-30 марта.-С.13

63

Дәстүрлі қазақ қоғамында да Ұлыс күні – Наурыз жыл басы саналған. Халықтың мифологиялық түсінігі бойынша 21 наурыз түні даланы Қыдыр аралайды. Ұлыс күні қазақ елі үшін әрқашан қасиетті, киелі саналған. Халық таза, жаңа киімдерін киген. Ауылдың ер адамдары бір-бірімен қос қолдасып, төс қағыстырады; әйелдер құшақтасып, бір-біріне игі тілектер айтады. Бірін-бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз көже ішуге шақырады. Оған қойдың басы мен сүр ет салып пісірілуі – қыс тағамымен қоштасуды, құрамына ақтың қосылуы – жаз тағамымен қауышуды білдіреді. Әдетте, осы күні адамдар арам пиғыл, пендешілік атаулыдан тазарып, ар-ожданы алдында арылады. Ауыл ақсақалдары араларына жік түскен бауырлас ел, руларды, ағайын, дос-жарандарды бір дастарқаннан дәм таттырып, табыстырған, жалғыз жарым жетімдерді үйлендіріп, жеке отау еткен. Кембағал, мүгедектерді жақын туыстарының қарауына арнайы міндеттеп тапсырған. Жұтқа ұшырап қиналғандарға жылу жинап берген. Алтыбақан басында ән айтылып, күй тартылады. Дәстүрлі ұлттық ойындар (көкпар, аударыспақ, күрес, қыз қуу, алтыбақан, тең көтеру, т.б.) ойналады. Таң ата көпшілік биік төбенің басына шығып, атқан таңды қарсы алады. Дәстүр бойынша Наурыз мейрамын бүкіл ауыл-ел болып, әсіресе жастар жағы түгелдей таң шапағатын

64

қарсы алудан, тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімін өткізуден бастаған. Қызықшылық онан әрмен халық ойындарымен («Айқыш-ұйқыш», «Ақ серек пен көк серек», «Алқа қотан», т.б.), ән салып, би билеумен, ақындар айтысымен, «Қызғалдақ» мерекесімен, қазақша күреспен, ат жарысымен жалғасып кете беретін де, түнге қарай «Алтыбақан» айналасындағы тамашамен аяқталатын. Наурыздан кейінгі 2-ші күні жұрт жаппай көктемгі егіске кірісетін. Малшы қауым да төл алуға қатысты қарекетімен айналысатын. Наурызды кейінге қалдыра тұратын ауылдардың өзінде де мейрамнан кейінгі 2-ші күні жаппай егіске кірісетін. Наурыз айының 22-күні Наурыз мейрамы жаңа жыл екенін қазақ баласының көбі біледі. Наурыз туралы көптен бері, жыл сайын газеттерде жазылып келеді. Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ. Наурыз ұлт мейрамы болғандығының үстіне оның тарихи маңызының тереңдігі бар. Ызғарлы қыстың кетіп, жан иесі өмір қуатын туғызған жыл, жаздың келетіндігіне барлық жаратылыспен қатар қазақ елі де қуанатын.

Наурыздың Қазақстандағы тойлануына қарап, оның этностық мейрамнан ұлттық, мемлекеттік мерекеге айналғанына көңіл сенбейді. Мемлекеттік мерекеге айналған Наурыз мейрамын ресми мерекелеу жөнінде соңғы кездері біршама сыни пікір қалыптасты. Соның бірі – «Наурыздың мерекеленуі Жаңа жылдың аталып өту деңгейіндей емес, тар ауқымда өткізіліп жүр» деген пікірлер айтылуда. Бұған қоса, «Наурыз мерекесі бұқаралық сипаттан ажырап, сахналық кейіпке еніп, аздаған жұртшылықтың қызықтауына ғана айналған фольклорлық қойылым көрінісінен аспауда» деген де пікірлер бар. Қысқасы, Наурыз мерекесі уақыт талабы мен егемен елдің өміріне сәйкес

65

бүкілхалықтық идеологиялық көз қуанышқа айналды деуге ертерек. Шынында да, Наурыз жалпыхалықтық мереке­ден гөрі, этнографиялық еске алу күніне айналып барады. Сондықтан да аталмыш мерекені мұндай қарабайырлықтан құтқаратын уақыт келді. Оның өзіне сәйкес атрибуттарын қалпына келтіріп, мерекелік ұғымдары мен мағынасын орнықтыратындай шаралар қажет. Ол үшін оған заман талабына сәйкес оның тарихи нышандары мен атрибуттарын лайықтап, қазіргі адам санасы қабылдайтындай, фольклорлық-этнографиялық ауқымнан жалпықазақстандық мереке дәрежесіне жеткізу қажет. Ең бастысы, Наурыздың қайнар көзін тауып, түпкі кейпін қалпына келтіруге тырысқан абзал. Ресми атап өту дәстүріне 20 жыл толған Наурыз мейрамын мерекелеу үрдісін талдағанда, екі жайтқа тап боламыз: Наурыз мерекесін сағына қолға алған қазақ халқы, өзінің бірнеше мың жылдық тарихы бар мейрамының негізгі көріністері мен мәнінен ажырағандықтан, оның орнын бірыңғай ұлттық фольклормен, сахналаумен толтырды; мерекені фольклорлық сахналау оның бүкілхалықтық мәніне кедергі болып, қазіргі кезде тоқырауға түскен сыңайы бар. Егер біз Наурыздың этностық мағынадан елдік сипатқа тарауын қаласақ, оған нағыз ұлттық мазмұнмен бірге азаматтық мерекелік мағына беру қажет. Бүгінгі өмір салтын меңгере бастаған қазаққа көшпелі өмір үрдісінен туындаған фольклорлық тұрпаттағы дәстүрдің барлығы бірдей сіңісе алмайтындығын ескеретін уақыт жетті. Оның үстіне, Наурызды тек қана қазақтар үшін мерекелеу елдік саяси ахуалға сыйымсыз. Мерекенің мемлекеттік сипаты барын ескеріп, оны жұрттың бәріне бірдей, тіпті ұлты мен тегіне қарамастан, жатырқамай қабылдайтындай, жарқын өмірдің үлгісіне айналатындай шаралар жасау қажет.

//Сыр бойы.-2013.-19 наурыз.-6б.

66

Бақытжан Ахметбек,«Қорқыттану» ғылыми-зерттеу институтының ғылыми қызметкері

Біз бүгін тек кейінгі буын біле жүрсін деген ниетпен Б.Ахметбек жинақтаған айбынды аталарымыздың аты-жөндерін жария етіп отырмыз.

1. Қыпшақ, кейбір деректерде Қожа «Оқшы ата» Көгентүп батыр – (10 ғ. 2-ші жартысы, - 1043)

2. Қоңырат Божбан батыр.

3. Қамбар батыр.

4. Қара Қыпшақ Қобыланды батыр Тоқтарбайұлы. 15 ғ.

5. Божбан Қоңырат Алпамыс батыр.

6. Найман Төлегетай батыр- әулие Сүйіншеұлы – 15 ғ.

7. Арғын Абат батыр Асан қайғы ұлы – 15 ғ.

8. Қожа Бақсайыс атанған (Сайд Камаладдин) батыр – 16 ғ.

9. Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Бозғұл батыр. 16 ғ.

10. Байғана батыр-мерген – 16 ғ.

11. Қара Қыпшақ Торы батыр – 16ғ.

12. Әлімұлы Алшын Айнық (Қарасақал) батыр Әлімұлы – 16 ғасырдың 2-ші жартысы 17 ғасырдың 1-ші жартысы.

13. Әлімұлы Алшын Сарыбас батыр Айнық (Қарасақал) батыр ұлы – 16 ғасырдың 2-ші жартысы 17 ғасырдың 1-ші жартысы.

14. Әлімұлы Алшын Тегенболат (Қарасақал) батыр Әлімұлы – 16 ғасырдың 2-ші жартысы 17 ғасырдың 1-ші жартысы.

15. Төртқара (Қарамашақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Тоқпан батыр Ораз қажы ұлы – 16 ғ.

16. Төртқара (Қарамашақ) Әлімұлы Алшын Сейтқұл батыр-би- хан Тоқпан батыр ұлы –16 ғ.

17. Төртқара (Қарамашақ) Әлімұлы Алшын Жалаңтөс баһадүр Сейтқұл батыр-хан ұлы (1576-1656).

18. Көтенші (Тәңірберген) Қоңырат Қожамберді батыр Аманбайұлы – 16 ғ. 2-ші жартысы

19. Найман Қаптағай батыр. – 16 ғ.

20. Көтенші (Құдайберді) Қоңырат Кейден батыр Қараша хан ұлы – 17 ғ.

21.Торы Қара Қыпшақ «Көкмұрын» атанған Құдайменді батыр Құлпейісұлы – 17 ғ.

22. Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Келмембет батыр Келдібайұлы – (1648-1675).

23. Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Әлдеберлі батыр Келмембет батыр ұлы (1673-?).

67

24. Қара Кете Қаракесек Алшын Қарпық батыр Асанұлы – 17 ғ.

26. Бозғұл Шөмекей Өтебай батыр Әлдеберлі батыр ұлы – 17 ғ.

27. Аққорғандық Қожа Қара шайых - батыр Баһуаддинұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы, 18 ғ 1-ші жартысы.

28. Сандаулы Тілік (Қоспенбет) Керейт Ершақ батыр Үсенұлы – 17 ғ.

29. Сандаулы Тілік (Қоспенбет) Керейт Қара Дулат батыр –хан Көне би (Күне) ұлы – 17 ғ.

30. Сандаулы Тілік (Қоспенбет) Керейт Тағыберлі батыр Дулат батыр ұлы – 17 ғ.

31. Тілік (Қоспенбет) «Қосбармақ» атанған Арық мерген-батыр Күнекұлы – 17 ғ. 1-ші жартысы.

32. Тілік (Қоспенбет) «Қосбармақ» атанған Қара мерген-батыр Күнекұлы – 17 ғ. 1-ші жартысы.

33. Тілік (Қоспенбет) Бидас батыр-аталық Тазұлы – 17 ғ. 1-ші жартысы, 18 ғ. 1-ші жартысы.

34. Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Айдарбек батыр Уәріс (Өріс) ұлы - 17 ғ.

35. Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Татыран батыр Айдарбек батыр ұлы – 17 ғ.

36. Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Ардана батыр Айдарбек батыр ұлы – 17 ғ.

37. Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Күлік батыр Айдарбек батыр ұлы – 17 ғ.

38. Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Қаракесек Алшын Алтынбай батыр Айдарбек батыр ұлы – 17 ғ.

39. Барлыбай Бозым (Шөмішті) Табын Балабатыр (Сәдір) батыр Бұлтұлы – 17 ғ 2-ші жартысы, 18 ғ. 1-ші жартысы.

40. Барлыбай Бозым (Шөмішті) Табын Дүйсен (Шоба) батыр Бұлтұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы, 18 ғ. 1-ші жартысы.

41. Түйішке Торы Қара Қыпшақ Қожамсүгір батыр Қойбарұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы, 18 ғ. 1-ші жартысы.

42. Қожакелді Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Тұяқ батыр Құттығайұлы – 17 ғ.

43. Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Полат (Болат) батыр Қайқыұлы – 17 ғ.

44. Алтын Албан Сырымбет батыр – 17 ғ.

45. Қыдыр Тарақты Еркебұлан батыр – 17 ғ.

46. Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Андағұл батыр Жарылқапұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы.

47. Бозғұл Шөмекей Шөмен Қаракесек Алшын Өнтек батыр Жарылқапұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы.

48. Қара Кете Қаракесек Алшын Құдайназар батыр-аталық Қарпық батыр ұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы 18 ғ. 1-ші жартысы.

68

49. Сарықасқа Бозғұл Шөмекей Алшын Тойқожа батыр Өтебай батыр ұлы – 17 ғ. 2-ші жартысы 18 ғ. басы.

51. Аташал (Есенкелді) Тама Есет батыр-би-тархан Көкі батыр ұлы (1667-1749).

52. Қара Кете Қаракесек Алшын Текей батыр-әулие Қарпық батыр ұлы – (1679-1764).

53. Абақ Керей Барақ батыр-би Шүйіншалыұлы (1650-1740).

54.Торжымбай Жақайым Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Алшын Құл батыр-әулие Кенжеғұлұлы (1673-1742).

55. Шұңғыр Алтын Байұлы Алшын Барақ батыр Алсайұлы – 18 ғ.

56. Қожакелді Бозғұл Шөмекей Алшын Арыстанбай батыр Айбасұлы (1693-1748/77).

57. Сейін (Желдер) Бозғұл Шөмекей Алшын Жолай батыр-би Ырсымбетұлы (1700/10-1770).

58. Сейін (Желдер) Бозғұл Шөмекей Алшын Кетебай батыр-би Жолай батыр, би ұлы (1730/40-1815)

59. Ақбура Жақайым Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Алшын «Мерген» атанған Назарқұл батыр – 17 ғ. соны, 18 ғ. басы.

60. Бөлек Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Алшын Бақтыбай батыр-би Төлес би ұлы – (1698/1720-1780).

61. Қаратамыр (Емендәулет) Бозғұл Шөмекей Алшын Бәкен батыр Қожасұлы – 18 ғ.

62. Қара Кете Қаракесек Алшын Абақан батыр Текей батыр ұлы – 18 ғ.

63. Матай Найман Бөрібай батыр Сарыұлы – (1694-1756/60).

64. Жақайым Шекті (Жаманақ) Әлімұлы Алшын Бәби батыр-би Қожас әулие ұлы – 18 ғ.

65. Жаппас Байұлы Алшын Баймұрат батыр-би Есенбайұлы – 18 ғ.

(Жалғасы бар). //Сыр бойы.-2013.-16 наурыз.-8-9б.

А.ОРАЗОВА, ҚМУ-дың аға оқытушысы.

ҚАЗАҚ ЖАЗУЫ: Жаңа мүмкіндіктер мен проблемалар
Сыр бойы ғалымдары ойларын ортаға салды
2006 жылдың қазанында Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясының ХІІ сессиясында сөйлеген сөзінде: «Латын әліпбиін қарайтын кез келді. Бұл мәселені кезінде кейінге қалдырған едік. Қалай болғанда да, латын әліпбиі бүгін де телекоммуникациялық салаларда басымдыққа ие болып отыр. Сондықтан да, бұрынғы кеңестік елдердің көпшілігінің латын әліпбиіне көшуі де кездейсоқ емес. Мамандар осы мәселені зерттеп, нақты ұсыныстарын жасауы тиіс. Біздің балаларымызды ағылшын тілінде оқытудың өзі латын әліпбиімен байланысты. Ал, біз қазір барлық мектептерде ағылшын тілін оқытамыз. Сондықтан мұнда тұрған қорқынышты ештеңе жоқ», – дей келе, «Қазақ әліпбиін латынға көшіру жөніндегі мәселеге қайта оралу керек. Мамандар жарты жылдың ішінде мәселені зерттеп, нақты ұсыныстармен шығуы тиіс. Әлбетте, біз бұл жерде асығыстыққа бой алдырмай, оның плюстері мен минустарын зерделеп алуымыз керек», – деген еді.

Бұл мәселе биылғы Жолдауда тағы көтерілді. Қазір қоғамда бұл мәселе бойынша жер-жерде қызу талқылаулар өтуде. Осындай ұлт үшін өзекті мәселені Сыр бойы ғалымдары да саралап, өз ойларын ортаға салды.

Дөңгелек үстел басындағы жиынға университет ғалымдары, магистрлері мен студенттері және облыстық тілдерді дамыту басқармасының, облыстық тілдерді оқытудың өңірлік орталығының мамандары, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.

А.Абасилов – филология ғылымының кандидаты, аға оқытушы:

– Құрметті дөңгелек үстелге қатысушылар, біз бұл тақырып бойынша пікір алысуды мынадай сұрақтар төңірегінде өрбітіп, әр мәселе бойынша өз пікірімізді ортаға салсақ, дұрыс болар дейміз:

1.Латын графикасына негізделген қазақ әліпбиі дегеніміз не, оған көшуіміздің қандай қажеттілігі бар?

2.Қазіргі қолданыстағы кириллицадан неге бас тартып отырмыз, оның басты себептері қандай?

3.Қабылдағалы отырған латын графикасына негізделген қазақ әліпбиін халық қалай игереді, қандай проблемалар бар?

4.Өзге елдердің әліпби ауыстыру тәжірибелері зерттелді ме, олардан не аламыз?

5.Әліпби ауыстыру арқылы біз өзіміздің тілімізді, жазуымызды, әсіресе фонетикалық жүйемізді реттеу мүмкіндігіне ие бола аламыз ба, бұл қалай жүзеге асады?

6.Болашақ әліпбиде қанша әріп (таңба) болады, олар біздің дыбыстық жүйемізді толық бере ала ма?

7.Өзге тілден енген сөздерді төл дыбыстарымызбен айтып, жаза аламыз ба, әлде оларға арналған дыбыс қосыла ма?