Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті
Негізгі еңбектері: А.Х. Қасымжанов, К.М Сатыбалдина, А.Ж. Келбуганов
жүктеу/скачать 1.5 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КЕҢЕСТІК ФИЛОСОФИЯ
- КЕҢПЕЙІЛДІЛІК
- КЕРІ БАЙЛАНЫС
| Негізгі еңбектері: А.Х. Қасымжанов, К.М Сатыбалдина, А.Ж. Келбуганов.
«Круги в познании: ленинское учение о единстве исторического и логического» (1977), А.Х. Қасымжанов, А.Ж. Келбуганов. «О культуре мышления» (1981). КЕҢЕСТІК ФИЛОСОФИЯ – Сталин қайтыс болғаннан кейін марксизм-ленинизм және диалектикалық материализм тұрғысынан ке- ңестік философтардың философиялық мәселелерді сыни ойлау негізінде, қалыптасқан маркстік-лениндік концепциялардан аз да болса алшақтауға тырысып, көптеген қайшылықты мәселелерді ашық талқылай бастау кезеңін айтады. Бірақ бұл жаңа идеялар идеологиялық догма қойған талаптар шеңберінен шыға алмай, шын мәніндегі еркін ойлау дәрежесіне көтеріле алмады. Соған қарамастан, К. ф. әлеуметтік-гуманитарлық, қазіргі таным концепциясын әлеуметтік-тарихи тұрғыдан негіздеу, әлеуметтік болмыс пен таным мәселелеріне сүйеніп дүниетанымдық көзқарас қалыптастыру, диалектикалық логика философия тарихын материалистік тұрғыдан қайта қарау, әлеуметтануды кеңестік жағдайға бейімдеу т. б. осы сияқты күрделі мәселелерді қарастырып, біршама жетістіктерге жетті. Бұл салада Батищевтің, Бахтиннің, Ильенковтың, Копниннің, Мамардашвилидің, қазақстандық философтар – Әбділдиннің, Қасымжановтың, Нысанбаевтың және т. б. сіңірген еңбектерін ерекше атап өту керек. КЕҢПЕЙІЛДІЛІК – адамның рухани болмысының өлшемі болатын оң моральдық сапаны анықтайтын этикалық категория. К. жомарттықтың негізгі элементтерінің бірі десек болады. К. – ол адам өзіне керек болып тұрған немесе өзі оған мұқтаж бола тұра өзгенің зәрулігін өтеуге қол ұшын беруге ұмтылатын қасиет. Өзін емес өзгенің қамын ойлайтын, жарлы келгенде ішкен асын жерге қойып, қызмет ететін жандардан болатын адам. КЕРІ БАЙЛАНЫС – тірі табиғат, қоғам және техника – технология жүйелерінің қызмет атқару және даму процесін реттеуді көрсететін негізгі ұғымдардың бірі. Егер тікелей байланыс сигналды (дабылды) жүйенің орталық органынан атқарушы органдарға жіберсе (мыс. ми – қолға, аяққа, ішкі органдарға т. б.), кері байланыс – басқару нәтижелері туралы ақпаратты орталық блокқа жібереді. Күрделі жүйелерде (биологиялық, технико- технологиялық, қоғамдық) кері байланысты болып жатқан процестер туралы ақпаратты жеткізу деп қарастырады. Осы ақпараттар негізінде процесті үдететін, шектейтін, тоқтататын басқарушы шешім қабылданады. Кері байланыс басқарылатын объектінің әртүрлі параметрлерін (мыс. температураның, қысымның қан құрамының және т. б. тұрақты болуын қадағалайды) және организмнің өсуін, тірі табиғат пен қоғамның даму процесін тұрақтандырады. жүктеу/скачать 1.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|