Медбике:
__________________________
35
2-қосымша
10 сағаттық
балабақшаларға 1 аптаға тиімді ас мәзірі (күз)
Апта
күні
ТАҢҒЫ АС
ТҮСКІ АС
БЕСІН АС
КЕШКІ АС
Д
үйсе
нб
і
Асқабақ
қосылған тұмық
ботқасы
Май жағылған
батон
Қант қосылған
шай
Салат «Көкеніс орамы»(қызанақ,
қияр, болг.бұрышы, аскөк, өсімдік
майы)
Қаймақпен ауыл кеспесі,сүтке
бұқтырылған шабылған ет,
Көкеніс қуырдағы
Алмұрт қайнатпасы
Печенье
Йогурт
«Активия»
Ірімшік қосып
пісірілген
макарон
Сүт,қант
қосылған шай
С
ейс
енб
і
Сүтке піскен
сұлы ботқасы
Ірімшік, май
жағылған батон
Сүт қосылған
какао
Орамжапырақ пен өсімдік майынан
жасалған салат
Тауық сорпасына пісірілген кеспе
Қаймаққа бұқтырылған тауық еті
Қайнатылған күріш
Алма мен алхоры қайнатпасы
Плюшка
Биокефир
майлылығы
3,2%
Балық (судак),
қартоппен
қызанақ(турамас
ы)
лимон қосылған
шай
С
әрсе
нб
і
Асқабақ
қосылған бидай
ботқасы
Жеміс езбесі
жағылған батон
Сүт қатқан шай
Салат (қызанақ пен болг. бұрышы
өсімдік майы)
ет сорпасына қайнатылған көкеніс
көжесі
қайнатылған етпен картоп
алмұрт пен шабдалы қайнатпасы
Алма
қосылған
бәліш
Қайнатылға
н сүт
майлылығы
3,2%
Қаймаққа
пісірілген сүзбе
наны
Қант қосылған
шай
Бе
йс
енбі
3дақыл қосылған
ботқа
Кофе
Ірімшік, май
жағылған батон
Салат (кәдіш,
баялды, қызанақ)
фасоль сорпасы
қайнатылған ет
қайнатылған макарон
алма қайнатпасы
Ірімшік
қосылған
тәтті
Биокефир
майлылығы
3,2%
Қияр салаты
Қуырылған
жұмыртқа
балмұрын
қайтнатпасы
Жұм
а
Сүтке пісірілген
жүгері ботқасы
Май жағылған
батон
Сүт,қант
қосылған шай
Салат «Күзгі» (түстіорамжапырақ,
қызанақ, қияр, салат жапырағы )
Вегетериандық бұршақ сорпасы
Балық котлеті
Қайнатылған тұмық
Алмұрт пен алхоры қайнатпасы
Бадам
жаңғағы
қосылған
орама
Йогурт
«Активия
Ұяшық (ет
салынған,
ірімшік пен
қызанақ
қосылған)
Бұқтырылған
қызылша
қант қосылған
шай
36
3-қосымша
1 апталық тиімді ас мәзірі (қыс)
Апта
күні
ТАҢҒЫ АС
ТҮСКІ АС
БЕСІН АС
КЕШКІ АС
Д
үйсе
нб
і
3түрлі
дақылдан сүтке
пісірілген
ботқа
Ірімшік, май
жағылған батон
Кофе сүтпен
Салат(қайнатылған қызылша,
жасыл бұршақ пен көк пияз
Картоп көжесі
сүтке бұқтырылған шабылған ет
қайнатылған вермишель
итбүлдірген киселі
Печенье
Қайнатылға
н сүт
майлылығы
3,2%
Бұршақ ет
Бұқтырылған
орамжапырақ
Шай сүтпен,
қантпен
С
ейс
енб
і
Жидекті сүзбе
қосылған
тоқаш соусом
май жағылған
батон
шай қантпен
Салат (орамжапырақ пен
өсімдік майы)
Үзілген тауық етінен сорпа
Тауық етінен палау
Кептірілген жемістер
қайнатпасы
Тәтті нан
Биокефир
Балық,
қартоппен
пісірілген
Қызанақ
(турамасы)
Лимонды
сусын
С
әрсе
нб
і
Асқабақ
қосылған бидай
ботқасы
Жеміс езбесі
жағылған батон
Сүт,қант
қосылған шай
Салат( сәбіз бен өсімдік майы)
Әртүрлі көкеністер езбесінің
көжесі
Туралған ет
Картоп езбесі
Мұздатылған жидектер
қайнатпасын
Жаңғақ
қосылған
орама
Қайнатылға
н сүт
майлылығы
3,2%
Омлет
Банан
Итмұрын
қайнатпасы
Бе
йс
енбі
Сүтке піскен
сұлы ботқасы
Ірімшік, май
жағылған батон
Сүт қосылған
какао
«Винегрет» салаты
Ауыл көжесі қаймақпен
Сиыр еті турамасы
Овощное рагу
Кептірілген жемістер
қайнатпасы
Вафли
Қатық
Етпен макарон
Қант қосылған
шай
Жұм
а
Сүтке пісірілген
жүгері ботқасы
май жағылған
батон
шай қантпен
Салат (морской орамжапырағы,
сәбіз бен өсімдік майы)
Бұршақ көжесі
Балық котлеті
Суға піскен картоп
Жидек шырыны (қарақат)
Сүзбе
қосылған
тоқаш
Йогурт
«Активия»
Ет үзбесі
буға піскен
күрішпен
мүкжидек
киселі
37
ТАҒАМДАРДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТАЛАРЫНЫҢ ҮЛГІЛЕРІ
Калькуляциялық карта
Тағамның атауы:
Сүтпен шәй
Дайын өнім түрі:
200 гр.
№
Ингредиенттің атауы
Өлшем
бірлік
Салмағы,
брутто
Салмағы,
кг
3
молоко 3,2%
гр.
40
0,240
1
чай
гр.
2
0,012
2
сахар
гр.
15
0,090
Медбике / Емдік бике
Бас аспазшы
.
Калькуляциялық карта
Тағамның атауы:
Балғын қырыққабат пен помидордан
салат.
Дайын өнім түрі:
150 гр.
№
Ингредиенттің атауы
Өлшем
бірлік
Салмағы,
брутто
Салмағы,
кг
1
ақбас қырыққабаты
гр.
75
2,175
2
помидорлар
гр.
53
1,537
3
көк (укроп)
гр.
3
0,087
4
өсімдік майы
гр.
30
0,870
5
қара бұрыш
гр.
0,01
0,000
6
тұз
гр.
1
0,029
7
сәбіз
гр.
20
0,580
Медбике / Емдік бике
Бас аспазшы
38
Калькуляциялық карта
Тағамның атауы:
Көкөністер қосылған
тауық.
Дайын өнім түрі:
150гр.
№ п.п.
Ингредиенттің атауы
Өлшем
бірлік
Салмағы,
брутто
Салмағы,
нетто
1
тауық еті
гр.
200
195
2
пияз
гр.
31
26
3
өсімдік майы
гр.
20
20
4
помидорлар
гр.
25
21
5
тұз
гр.
2
2
6
қара бұрыш
гр.
0,01
0,01
7
лавр жапырағы
гр.
0,01
0,01
8
болгар бұрышы
гр.
23
17
9
көк(укроп)
гр.
3
2
10
сарымсақ
гр.
2
1
Медбике / Емдік бике
Бас аспазшы
Калькуляциялық карта
Тағамның атауы:
Пияз қосылған теңіз тілі
балығы.
Дайын өнім түрі:
150гр.
№
Ингредиенттің атауы
Өлшем
бірлік
Салмағы,
брутто
Салмағы,
нетто
1
теңіз тілі балығы
гр.
237
112
2
пияз
гр.
36
30
3
қаймақ
гр.
10
10
4
ұн
гр.
7
7
5
тұз
гр.
2
2
6
қара бұрыш
гр.
0,01
0,01
7
өсімдік майы
гр.
30
30
8
көк (укроп)
гр.
3
2
9
сыр
гр.
30
30
Медбике / Емдік бике
Бас аспазшы
39
ҚОРЫТЫНДЫ
Балалардың денсаулығын олардың үйлесімді өсуі, дене және жүйкелік-
психикалық дамуын, ішкі ортаның жұқпалары мен басқа жағымсыз
факторларының әрекеттеріне тұрақтылықта қажетті болатын, тиімді
тамақтанусыз қамтамасыз ету мүмкін емес. Сонымен бірге, дұрыс
ұйымдастырылған тамақтану балалаларда мәдени-гигеналық дағдыларды,
пайдалы әдеттерді, тиімді тағамдық тәртіп деп аталатын, мәдени тамақтану
негізін қалайды.
Қазіргі жағдайда балалардың денсаулық жағдайының тұтас себептер
нәтижесінен, тамақтану құрылымының бұзылуы және оның сапасының
жанұяда да, сонымен бірге ұйымдасқан балалар ұжымдарында да төмендеуіне
байланысты, тамақтанудың рөлі айтарлықтай жоғарылады.
Дұрыс тамақтану сіздің балаңыздың дамуында баланың өсуіне, оның
ақыл-ойы және дене дамуында бірінші дәрежелі рөл атқаратын, түрлі
дәрумендер мен микроэлементтерді алуына қарай бастапқы маңызды рөл
атқарады.
Балабақшада тамақтанудың, бала денсаулығы үшін маңызы зор.
Бала денсаулығына: пайдалы астың рөлі бірінші ретте. Баланың өсіп-
жетілуіне қажетті дәрумендер мен минроэлементтер пайдалы астың
құрамынан табылады.
Балабақшадағы балалардың тамақтану мөлшері, арнайы балалар үшін
белгіленген. Бүлдіршін үшін қажетті микроэлементтер мен пайдалы заттардың
көлемі өлшеніп, ас мәзірі апта бұрын құрылады. Балалар тағамы аса
мұқияттылықпен ойластырылып, тамақ пісіру барысы мен дәмінің
сипаттамасы үнемі медициналық қызметкерлердің бақылауында болады.
Әрбір балабақшада: тамақтың сапасын күнделікті қадағалап отыратын,
медбикелер жұмыс істейді.
Балалардың күнделікті ас үлесінде бірдей азықтар қайталанбайды,ал
балық балаларға аптасына бір рет беріледі. Әр балабақшаның ас мәзірі:
қышқыл сүт өнімдерінен, жұмыртқа, ет, дәнді-дақылдар, көкеністер, макарон
өнімдері сияқты міндетті азық-түліктерден құралуы тиіс. Балалабақшада
балалар 10-12 сағат уақыт болатындықтан, төрт-бес рет тамақтандыру тәртібі
енгізілген.
Балаңыздың балалабақшадағы тамақтану тәртібін, үйіңіздегі тамақтану
тәртібімен келістіріп алсаңыз, өсіп келе жатқан жас ағзаға керекті
дәрумендерді түр-түрімен үйлестіріп бере аласыз.
40
ӘДЕБИЕТТЕР
1.
Санитарные
правила
«Санитарно -
эпидемиологические
требования
к
объектам
общественного
питания»
Постановление
Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2011 года № 1665
2. Алексеева А. С., Дружинина Л. В., Ладодо К. Организация питания детей в
ДОУ /А. С. Алексеева, Л. В. Дружинина, К. Ладодо. - М.: Просвещение, 1990.
3. Ведрашко В. Ф., Кисляковская В. Г., Русакова Е. В. Питание в детском саду
/В. Ф. Ведрашко, В. Г. Кисляковская, Е. В. Русакова. - М.: Просвещение,
1971.
4. Журнал "Справочник руководителя образовательного учреждения", 2009,
№4.
5. Журнал «Справочник руководителя дошкольного учреждения», 2010, №1.
6. Инструктивные указания о порядке питания сотрудников детского сада /
Справочник по дошкольному воспитанию. - М.: Просвещение, 1980.
7. Кокоткина О. Журнал дошкольного воспитания// О. Кокоткина/ 2004,
№10.
8. Конь И. Журнал «Обруч»// И. Конь /2007, №1.
9. Ладодо К.С., Дружинина Л.В. Журнал дошкольное воспитание// К. С.
Ладодо, Л. В. Дружинина/ 1989, №1, с. 93-101.
10. Ладодо К.С., Дружинина Л.В. Журнал дошкольное воспитание// К. С.
Ладодо, Л. В. Дружинина/ 1989, №9, с.85-91.
41
МАЗМҰНЫ
Түсініктеме жазба............................................................................................... 3
Жалпы ережелер.................................................................................................
5
Ас әзірлейтін бөлімді бақылау, ас мәзірін жасаудағы талаптар,
тағамдардың технологиялық картасы, топтарды тамақтандыруды
ұйымдастыру......................................................................................................
6
Негізгі ережелер.................................................................................................
7
Бақылау жұмыстарының мазмұны мен сұрақтарын үлестіру.......................
7
Құжаттама............................................................................................................
8
Балабақшадағы оқу жылына арналған тамақтануды ұйымдастыруды
бақылаудың жоспар-кестесінің үлгісі.............................................................
9
Тамақтану тәртібі мен оны ұйымдастыру ережелері......................................
14
Балалар тамағын дәрумендендіру ....................................................................
20
Денсаулығында ауытқулары бар балалардың
ерекше тамақтану тәртібі...................................................................................
21
Тағам өнімдері мен ас әзірлеудің технологиялық
өңделуінің ережелері..........................................................................................
23
Ас әзірлейтін бөлмеге қойылатын санитарлық талаптар ..............................
26
1-қосымша ..........................................................................................................
30
2-қосымша ..........................................................................................................
35
3-қосымша ..........................................................................................................
36
Тағамдардың технологиялық карталарының үлгілері....................................
37
Қорытынды.........................................................................................................
39
Әдебиеттер..........................................................................................................
40
Достарыңызбен бөлісу: |