- Мүсіреп, мен сені жиырма жылдан бері білемін. Адалдығыңнан басқа сырыңды көрген емспін.. Ұлпанмен өзің де сөйлес. Адал ақылыңды айт. Мүсіреп өте еңбекқор адам. Егін салуға, шөп шабуға келгенде мұнымен ешкім теңдесе алмайды! Екі үйдің егінін салатын да сол, шабатын да сол. Ағасы Әсірепке соқаны да ұстатпайды, бел орақты да ұстатпайды.
Мүсірептің сүйген жары, өмірлік серігі − Шынар. Шынардың әкесі етікші − Шақшақ. Шынар ақ жарқын, кішіпейіл, адамгершілігі мол жандардың бірі.
Романда Шынардың сыртқы келбеті былай суреттеледі:
Е, мына қыпша бел, сұңғақ бойлы, қызыл шырайлы торғылт келіншек Шынар болар. Аяғында кестелі етік... Ие, сол екен... күлімдеп, іші - бауырыңа кіріп бара жатқан көзқарасы қандай әдемі еді! Ашаң да, ашық жүзді. Көк қиығының құйрығы азғана көтеріңкі... Сол жақ бетінде "бармақ баттысы" бар... Мүсіреп ағай сүйгеніне тауып қосылған екен де...
Шынар Ұлпанның жан құрбысы әрі сырласы. Әрқашан бір-бірімен сырласып, кейде әзіл айтып қалжыңдаса береді.
Ал енді би-болыстарға келетін болсам, Байдалы би қандай жиылыста болмасын, қандай той - думандарда болмасын ең бірінші сөйлегенді ұнатады.
Би - болыстар Ұлпанның генерал - губернатордан мақтау қағаз алғанын көре алмай:
Құдай-ау, не деген қорлық! Бес болыстың би-болыстары көзіміз жаудырап тірі отырған бір қатын алды-ау! Қатын!.. Сыйлығы адыра қалсын, алтынмен жазылған, мөр басылған, екі басты самұрық құсы бар мақтау қағазды айтсайшы! Құдай осы қатынды біздің қолға бір бере ме,
жоқ па? Ай, ол күн алыс емес шығар... Есеней анау, оның күні санаулы... Жоқ, сен қатын біздің қолға бір түспей кете алмайсың!..
Міне, осы тұста кейбір би - болыстардың іштарлығы байқалады.
Ал енді Есеней бидің інісі - Еменалыға келетін болсақ, жазушы шебер әдіс - тәсілдермен Еменалының образын ашып көрсеткен. Мәселен:
Елден қасында үш жігіті бар өз інісі Еменалы келіп еді, олардан ет жеп, қымыз ішуден басқа пайда болар емес. Сөйлесіп, көңіл көтеруге де жарамайды. Аңға шықса далақтап шауып, айқайлап, шулап аңды күндік жерден үркітіп жібереді.
Достарыңызбен бөлісу: |