" Бұл күндері Ұлпанның қолы да босай алмады. Қой қырқылып, жылқы күзеліп жатқан кез екен. Әуелі бір кемпір келді. - Қарағым - ай, төрт жетімек немерем тырдай жалаңаш... тым болмаса бір - екеуіне күпті тігіп беретін жабағы берші. - Ала ғой, шеше... төртеуіне де жететін етіп ал... Одан соң екі кемпір келді. Одан соң екі кемпір, бір жастау әйел, одан соң екі кемпір, екі жастау әйел келе берді, көбейе берді, келе берді..." Ұлпан алдына келген адамның қолын қусырып қайтарған жоқ. Сұраған адамдарға бере берді. Ол белгілі бір мырза келін атанғысы келген жоқ, әлденеге іштей наразы, әлденеге іштей намыстанып үлестірді.
Ұлпан мен Есеней бір-біріне қатты бауыр басқандықтан, олар әрқашан бір-біріне ерекелеп сөйлейді.
Ұлпан өз аулына жақындағанша Есенейге баладай еркелеп, қалжыңдасып келе жатты. Пәуескенің ішінде де шынтақтай отырып келеді. - Есенейжан, сен көлге шомылғанда жүземісің? - Оны неге сұрадың? - Су сені көтере ала ма дегенім ғой. - Жоқ, мен қолым жеткен жерге ғана жүземін... - Жүзіп үйренгің келе ме? - Оның маған керегі не? Жалғыз "Қайран көлден" басқа көлдердің бәрінен де аяқтап өте берем. Кезінде ойын-калжыңға шорқақ Есеней, осы күні Ұлпанның ыңғайына қарай, Ұлпанды күлдіргісі келіп қалжыңдаса алатын болды. Бұрын бар ойы дау-жан-жалда болса, ал казір оның бар ойы Ұлпанда, Ұлпанның қас-қабағында.
Есеней Ұлпанмен отау болып, шаңырақ құрғанда, Ұлпан өзінің дариядай ақылымен, батылдылығымен Есенейді қатал, қатігез мінезін түбегейлі өзгертеді.
Ұлпан – сол кездегі саны өмірдің жаңалығын түсіне қабылдап, болашағын дұрыс аңғара білген қайраткер.
Ол алдымен әлеуметтік теңсіздікке қарсы. Ұлпан өз тегі кедей болғандықтан, жоқшылық зарын тартып өскендіктен, Есеней ауылына келгеннен кейін, талай жыл бойы төбе бидің төлеңгітіндей ақысыз-пұлсыз жалшылықта жанкешті болып тіршілік еткен жарлы ауылдардың талай жылғы ақысын қайтарып берді, иесіз жатқан шұрайлы жерлерді де соларға бөліп береді [7, 99]. Мәселен:
