Ќолданылатын єдебиеттер тізімі

1. М. Н±рышев. “Гистология жєне эмбриология” А. “Самат” 1998

2. Ќ. Тоќаев “ Жалпы жєне арнаулы гистология практикумы” А. “Ана тілі” 1993

10. 
    М. Н±рышев “Клетка ќ±рылысы мен ќызметі” А. “Ѓалым” 2001
    
11. 
    И.Т. Улумбекова. Ю.А. Челышева “Гистология”
    
12. 
    Л. Кузнецов, Н.Н. Мушкамбаров, В.Л Горячкина “Атлас по гистологий, цитологий и эмбриологий”
    

6. К.П Рябов “Гистология основами эмбриологий” Минск “Высшая школа” 1990

7. И.Г. Иванов, П.А. Ковалевский “Цитология, гистология, эмбриология” М. 1976

8. А.Г Андрес “Пособия для практических занятий по гистологий и общей эмбриологий” М. “Просвещения”1969

«Жаратылыстану» факультеті

«Биология» кафедрасы.

Гистология пәні бойынша. 050113 “Биология”, 050607 “Биология” мамандықтарының студенттері үшін

Жетісай 2005ж.

10. 
    . ОБСӨЖ - ТАҚЫРЫПТАРЫ.
    

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі.

«Жаратылыстану» факультеті

«Биология» кафедрасы.
Гистология пәні бойынша мамандықтарының студенттері үшін


Бақылау түрлері.

1. 
   Тестік сауалнамалар
   
2. 
   Жазбаша бақылау жұмыстары
   
3. 
   Коллоквиум
   
4. 
   Созжүмбақтар
   

1. 
   Гисталогия нені зерттейді?
   

Ә. Жасуша және оның құрлысын тіршілігін.

Б. Адам организімінің құрылысын.

В. Аталғанның барлығын.

2. Циталогия нені зерттеиді?

А. Жасуша және оның құрылысын. +

Ә. Құрылысы әртүрлі бірақ атқаратын қызметі мен мүшелерінің жйынтығы.

Б. Механикалық тітіркеніштерді қабылдаушы рецепторлар.

В. Жүйке ұлпасының негізгі функционалдық қызметі.

3. Гистология қай жылдан бастап жедел дамыды ?

А.19ғ +

Ә. 22ғ

В. 16ғ

А. Гассель, Келикер.

Ә. Мұхамедалиев, Масенов, Рақшев. +

Б. Роберт Гук.

В. Арестотель, Везолий.

5. Ұлпа дегеніміз не?

А. Белгілі бір функцияны атқаруға арналған құрылысы ұқсас тарихы қалыптасқан комплекс. +

Ә. Белгілі бір қызмет атқаруға биімделген ұлпалар жиынтығы.

Б. Құрылысы әртүрлі бірақ атқаратын қызметі бір мүше.

В. Аталғанның бәрі.

6. Сүиектің қызыл майының қызметі ?

А. Қан түйіршіктерін түзу. +

Ә. Сүйекке тәнтамыршаларды тығыз желімдеу.

Б. Сүйек жасушаларын түзу.

В. Бұлшық ет жіпшелері.

7. Ұлпалар қанша топқа бөлінеді және қандай?

А.4 топқа, эптелиолдық, дәнекер, бұлшық ет,нерв. +

Ә. 3 топқа, ұлпа, менброна, базальдық,

Б. клетка, ткан 2 топқа

В. 3 топқа, жасуша, қан, рибасома.

8. Қан дегеніміз не?

А. Қызыл клеткаларды эритроциттер.

Ә. Қан пластинкалары мен цитоплозманың бөлігі.

Б. Графикалық және қорғаныш функцияларын атқаратын сұйық дәнекер ұлпа. +

В. Аталғандардың бәрі.

9. Эритоциттерді кім ашты және қай жылы?

А. 1673ж, Лнвенгук. +

Ә. 1875ж, А. Зоворзин

Б. 1785ж, Харьков.

В. 1975ж, ВФранс Лейди.

10. Жаңа туған нәрестеде 1м м³ қанында эритроциттердің саны қанша болады?

А. 6-7 млн. +

Ә. 1-2 млн.

Б. 12-15 млн.

В. 15-17 млн.

11. Адамның қанында қанша миллионға жуық нейтрофилдер бар?

А. 15 тен 30 миллион. +

Ә. 20 мен, 40 миллион.

Б. 10 нан, 50 миллион.

В. 15 тен, 45 миллион.

12. Эпителий деген термин гректің қай сөзінен құрылған?

А. Эпи- үсті, телий- еміздікше. +

Ә. Эпи- асты, телий- ұлпа.

Б. Эпи- ішек, телий- клетка.

В. Эпи- нерв, телий- құрылысы.

13. Эпилелийдің ұлпа неше бөліктен тұрады?

А. 8

Ә. 12

В. 4

А. Құрылысы әртүрлі бірақ атқаратын қызметтері бір мүше.

Ә. Белгілі бір қызмет атқаруға бейімделген ұлпалар жиынтығы. +

Б. Сүйек жасушаларын түзу.

В. Қан түйіршіктерін түзу.

15. Жасуша дегеніміз не?

А. Жүйке ұлпасының негізгі функционалдық қызметі.

Ә. Сүиектің сары майының қызметі.

Б. Өздігінен өндіруге, жаңаруға бейім, барлық тірі организімдер мен өсімдіктердің құрылымының негізі болып табылады. +

16. Эпителий дегеніміз не?

А. Денелер мен организім

дердің сыртқы жабындысын түзеу. +

Ә. Дәнекр ұлпа сүйектер.

Б. Жүйке жасушалары мен жүйке жүйесінің құрылысы.

В. Аталғандардың бәрі.

17. Мезотелий дегеніміз не?

А. Қан мен лимфа тамырларын ішкі жағынан қаптайды.

Ә. Негіз серозды қабықшаларды түзеуі. +

Б. Эпитлий ұлпасының морфолгиялық жіктелуі.

В. Жүйке талшықтары, жүйке өсінділері.

18. Эндотелий дегеніміз ен?

А. Жүйке түтігінен дамитын гейоциттер.

Ә. Мезенхимадан пайда болатын жасушалар.

Б. Қан мен лимфа тамырларын ішкі жағынан қаптацды. +

В. Аталғанның бәрі.

19. Эпителийдің көп қатарлы жіктелулері?

А. Кірпікшелі, талшықты, қауырсынды. +

Ә. Жүйке талшықтары, ұлпа, мемброна.

Б. Қан мен лимфа.

В. Жабушы тері эпителий.

20. Борпылдақ дәнекр ұлпа адам организімінің қай жерінде кең тараған?

А. Органдар, ұлпалар, клеткалардың. +

Ә. Бауыр, бүрек.

Б. Қан мен лимфада.

В. Мойында омыртқа жотасында.

21. Сүтқоректілерде май ұлпасы неше бөліктен тұрады?

А. 3 бөліктен, қара, қызыл, май депосы.

Ә. 2 бөліктен, ақ және қоңыр май. +

Б. Мойны мен омыртқа жотасының бойындағы майлар.

В. Атал,анның бәрі.

22. Жасуша неше бөліктен тұрады?

А. Май, толық, плазмалық. +

Ә. Цитоплазма, ұлпа.

Б. Фибробастылар, ретикулалық талшық.

В. Коллогендік, фиброциттер.

23. Қанның қызыл түйіршіктері?

А. Лейкоциттер.

Ә. Тромбоциттер.

Б. Лимфоциттер.

В. Эритроциттер. +

24. Қанның ақ түйіршіктері.

А. Лейкоциттер. +

Ә. Тромбоциттер.

Б. Лимфоциттер.

В. Эритроциттер.

25. Эритроциттердің өмір сүру ұзақтығы.

А. 100-120 күн. +

Ә. 200-300 күн.

Б. 70-90 күн.

В. 50-60 күн.

26. Шеміршек ұлпа қай жерлерде орналасқан?

А. Адам мен омыртқалы жануарлардың денесінде болады. +

Ә. Сүтқоректілерлдің денесінде болады.

Б. Омыртқасыз жануарларда болады.

В. Аталғанның бәрі.

27. Шеміршек ұлпа неше бөліктен тұрады?

А. Тығыз, плазмалық.

Ә. Шашында, серпілмелі, талшықты. +

Б. Борыждақ ұлпа.

В. Сүйек ұлпасы

28. Остеоккастар дегеніміз не?

А. Сүйектердің және қатайған шеміршектердің бұзылвна қатысатын жасушалар. +

Ә. Ең кіші қан жасушалары.

Б. Эфференттік жүйке ұштарына жатады.

В. Аталғанның бәрі.

29. Фибробластар деген не?

А. Плазмалық жасушалар.

Ә. Май жасушалары.

Б. Жалпақ, ұршық тәрізді жасушалар. +

В. Сүйек жасушалары.

30. Гиалинді шеміршек ұлпасы ең көп тараған жер.

А. Сүтқоректілердің ұрығының қаңқасы, кеңірдек пен ірі бронхтардың қабырғасында. +

Ә. Төсте, қол белдеулерінің бұлшық еттерінде.

Б. Жауырын аймағында, мойында, омыртқа жотасында.

В. Аталғанның бәрі.

31. Сүйек ұлпасы деге не?

А. Остеобластылар мен остеокластылардан құрылған.

Ә. Клеткалар мен сүйек каналшықтары.

Б. Тірі функциясын атқарады, минералдық алмасуға қатысады, ол сүйектердің қызыл майы

В. Қалыптасқан ұлпада остеоциттер бөліну қабілетін айтамыз.

32. Сүйек ұлпасының келеткалары неше бөліктен тұрады.

А. Остеболастар, остиоциттер, остеокеастар. +

Ә. Геолинді, серпілмелі.

Б. Ірі талшықты және пластикалық сүйек ұлпасы.

В. Остеогеноз.

33. Сүйек неше жолмен дамиды?

А. Ұрықтық дәнекер ұлпа, шеміршекті. +

Ә. Пластинкалық сүйек, сүйек ұлпасы.

Б. Сүйектің мезенхима дамуы.

В. Аталғанның бәрі.

34. Остеобластар деген не?

А. Сүйек ұлпаларын түзеуші жасушалар. +

Ә. Майлы дәнекер ұлпа.

Б. Ең кіші қан жасуша.

В. Плазма ақуыздары.

35. Қан пластикалары деп нені айтамыз?

А. Моноциттер.

Ә. Лимфоциттер.

Б. Тромбоциттер. +

В. Лейкоциттер.

36. Сүйектің қайта құртуы қанша жаста тоқтайды?

А. 35 жаста.

Ә. 20-25 жаста.

Б. 30 жаста. +

В. 20-24 жаста.

37. Борпылдақ дәнекер ұлпасы дегеніміз не?

А. Жалпақ ұршық тәрізді жасушалар.

Ә. Талшықтарды борпылдақ түрде және әртүрлі бағытта жататын жасуша аралық заттан және жасушалардан тұрады. +

Б. Құрамында көптеген пигментті жасушалары мелокациттер болады.

В. Сүйектің эластикалық және иілгіштік қасйетін қамтамасыз ететін талшықтар.

38. Фибробластар деген не?

А. Плазма және қан түйірішіктері.

Ә. Жалпақ, ұршық тәрізді жасушалар. +

Б. Сүйек жасушалары.

В. Пигментті жасушалар.

39. Нейрология дегн не?

А. Нерв ұлпасының көмекші және маңызды құрамды бөлігі. +

Ә. Жүйке түтігінен дамйтын гейоциттер.

Б. Миеленді талшықтардың қабықшаларын синтездейді.

В. Көп қатарлы эпителийдің жіктелуі.

40. Эритроциттер кім және қай жылы ашылды.

А. 1673 ж Левенгук. +

Ә. 1855 ж Келликер.

Б. 1612 ж Голилей

В. 1590 ж Янсендер.

41. Экстерорецепторлар дегеніміз не?

А. Сыртқы ортадан тітіркенішті қабылдайтын рецепторлар. +

Ә. Дендіриттің нейролеммасы мен жанасқан жерде болады.

Б. Бұлшық ет ұлпасының негізгі функционалдық қасиеттері.

В. Жабын ретінде, қорғаныстық.

42. Ер балаларда сүйектердің өсуі қай уақытта тоқтайды?

А. 30-35 жаста.

Ә. 22-25 жаста.

Б. 10-15 жаста.

В. 20-24 жаста. +

43. Қыз балаларда сүйектің өсуі қай уақытта тоқтайды?

А. 18-21 жаста. +

Ә. 15-17 жаста.

Б. 10-12 жаста.

В. 20-22 жаста.

44. Эпителий деген не.

А. Дәнекер мен органдардың сыртқы жабындысын түзеді. +

Ә. Қан мен лимфа тамырларын ішкі жағынан қаптайды.

Б. Кірпікшелі, талшықтар.

В. Жүйке талшықтары.

45. Көп қатарлы эпителийдің жіктелуі.

А. Қабатты, қатарлы.

Ә. Кірпікшелі, талшықты, қауырсынды. +

Б. Жүйке жасушалары.

В. Цилиндр, болок тәрізді.

46. Қанның қызыл түйіршіктері қалай аталады.

А. Мокоциттер.

Ә. Лейкоциттер.

Б. Эритроциттер. +

В. Лимфоциттер.

47. Қан пластинкалары қалай аталады.

А.Остеокластар.

Ә. Остеоциттер.

Б. Тромбоциттер. +

В. Лимфоциттер.

48. Нейроглия дегеніміз ен.

А. Орталықтан шығатын жүйке ұштары.

Ә. Сүйек ұлпаларын түзуші ұлпалар.

Б. Нерв ұлпаларының көмекші және маңызды құрамды бөлігі. +

В. Екі өсіндісі бар лейкоциттер.

49. Лейкоциттердің өмір сүру ұзақтығы.

А. 15-17 күн.

Ә. 8-12 күн. +

Б. 6-7 күн.

В. 15-17 күн.

50. 1мм³ қанда қанша эритроциттер болады.

А. 4,5-5 млн. +

Ә. 2,5-6 млн.

Б. 3,5-7 млн.

В. 1,5-7 млн.

51. Сүйек ұлпаларының клеткалары неше бөліктен тұрады.

А. Остеобластылар, остиоциттер, остеокластылар. +

Ә. Гиоменді, серпілмелі.

Б. ірі талшықты және пластикалық сүйек ұлпа.

В. Остеогенез.

52. Сүйек қанша жолмен дамиды.

А. Ұрықтық, дәнекер, шеміршекті. +

Ә. Пластикалық сүйек, сүйек ұлпасы.

Б. Сүйектің менехима дамуы.

В. Аталғанның бәрі.

53. 1мм³ Қанда қанша лейкоциттер болады?

А. 5-7 мың.

Ә. 6-8 мың. +

Б. 3-4 мың.

В. 10-12 мың.

54. Тромбоциттердің өмір сүру ұзақтығы.

А. 6 күн.

Ә. 4күн. +

Б. 20 күн.

В. 12 күн.

55. Эритроциттердің негізгі атқаратын қызметі.

А. Оттегі, көмірқышқыл газын тасмалдайды. +

Ә. Қан ұюға қатысады.

Б. Ауру қоздырғыштардың организімін қорғау.

В. Сүйек жасушалары.

56 Қанның ақ түйіршіктері қалай аталады.

А. Лейкоциттер. +

Ә. Тромбоциттер.

Б. Лимфоциттер.

В. Мокоциттер.

57. Ер балаларда сүйектердің өсуі қай уақытта тоқтайды?

А. 30-35 жаста.

Ә. 22-25 жаста.

Б. 10-15 жаста.

В. 20-24 жаста. +

Б а қ ы л а у с ұ р а қ т а р ы.

1. Гистология пәні, даму тарихы.

2.Гистологияның мәні мен маңызы.

3.Гистологияның басқа пәндермен байланысы.

4.Гистологияда қолданылатын зерттеу әдістері?

5.Гистологияның даму кезеңдері,оларға сипаттама?

6.Гистология ілімінің дамуына ,үлес қосқан ғалымдар?

7.Ұлпаларға жалпы сипаттама?

8. Ұ лпалар туралы түсінік?

9.Ұлпалардың жіктелуі?

10.Ұлпалардың ерекшеліктері?

11.Эпителий,мезотелий,эндотелий?

12.Эпителий немесе шекаралық ұлпа?

13.Эпителий ұлпасының маңызы?

14.Эпителий ұлпасының басқа ұлпалардан айырмашылығы?

15.Эпителий ұлпасының жіктелуі?

16.Эпителий ұлпасының онто-филогенетикалық жіктелуі?

17.Эпителий ұлпасының функциялық жіктелуі?

18.Көп қабатты жабын эпителийі?

19.Ішек эпителийі?

20.Мезотелий?

21.Кірпікшелі эпителий?

22.Безді эпителий?

23.Ішкі ортаның ұлпалары?

24.Қанның құрамы мен қызметтері?

25.Қан плазмасының құрамы?

26.Эритроциттер?

27.Омыртқалылардың лейкоциттері?

28.Қан пластинкалары ?

29.Лейкоциттердің эритроциттерден ерекшеліктері?

30.Гранулярлы лейкоциттердің өздеріне тән сипаттамасы?

31.Агранулярлы лейкоциттердің өздеріне тән сипаттамасы?

32.Гранулярлы лейкоциттерді ата?

33.Агранулярлы лейкоциттерді ата?

34.Қанның жасалу жолдары?

35.Эмбриондық кезеңдегі қанның жасалуы?

36.Ересек организмдегі қанның жасалуы?

37.Гранулоцитопоэз?

38.Лимфоцитопоэз?

39.Эритропоэз?

40.Дәнекер ұлпасына жалпы сипаттама?

41.Дәнекер ұлпасының жіктелуі?

42. Борпылдақ дәнекер ұлпасы?

43.Борпылдақ дәнекер ұлпасының жасушалары?

44.Талшықты дәнекер ұлпасы?

45.Тығыз қалыптасқан талшықты ұлпа?

46.Тығыз қалыптаспаған талшықты ұлпа?

47.Гистиоциттер?

48.Май ұлпасы?

49.Толық жасушалар?

50.Шеміршек ұлпасы?

51.Гиалинді шеміршек ұлпасының құрылысы?

52.Серпімді шеміршек ұлпасының құрылысы?

53.Талшықты шеміршек ұлпасының құрылысы?

54.Сүйек ұлпасына жалпы сипаттама?

55.Сүйек ұлпасының құрамы?

56.Сүйек ұлпасының түрлері мен ерекшеліктері?

57.Сүйек жасушалары?

58.Сүйек қабығының құрылысы?

59.Сүйектің маңызды элементтері?

60.Сүйектің дамуы,1және 2-реттегі сүйектер?

61.Сүйектің дұрыс түзілуінің маңыздылығы?

62.Бұлшықет ұлпасына жалпы сипаттама?

63.Бұлшықет ұлпасының маңызы?

64.Бұлшықет ұлпасының жіктелуі?

65.Бұлшық еттің жиырылу теориясы?

66.Бірыңғай салалы бұлшықет?

67.Көлденең жолақты бұлшықет?

68.Миофиломенттердің бір-бірінен ерекшеліктері?

69.Бұлшық еттің микроқұрылымы?

70.Жүрек еті?

71.Жүрек етінің микроқұрылымы?

72.Жүректің өткізгіш жүйесі?

73.Жүрек етінің басқа бұлшық еттерден айырмашылығы?

74.Жүрек қабаттары?

75.Бұлшықет ұлпасының дамуы мен регенерациясы?

76.Жүйке ұлпасы , оның сипаттамасы?

77.Жүйке ұлпасының құрылысы?

78.Жүйке ұлпасының қызметі?

79.Жүйке ұлпасының өсінділері?

80.Нейрондардың өзара байланысы?

81.Синапс,оның элементтері?

82.Жүйке ұштары?

83.Нейроглия,оның жасушалары?

84.Рецепторлық жасушалар?

85.Макроглия мен микроглияның кездесетін орны?


Студенттердің академиялық білімін реитингтік бағалау жүйесі.

Білім беру барысында басты приоритет студенттердің жеке шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, оларды дара тұлға етіп әзірлеу.Оқу үрдісінде басымдылық рол оқытушыға емес, студентке берілуі тиіс, студент белсенділік көрсетуі тиіс оны оқытпай, ол өздігінен оқуы керек.Оқытудың негзгі мақсаты өз бетінше дами алатын жеке адамды қалыптастыру болғандықтан, оқытудың негізгі формасы студенттермен жұмыс істеу, дифференциялау.

Әрбір студент басқа студентпен салыстырылмайды, керісінше өзімен - өзі салыстырылады. Студенттер өз нәтижелерін бағалай білуге үйренуі аса маңызды.
Студенттердің білімін бағалау оның жіберген қатесіне жазалау емес, жетістігін мадақтау, көтермелеу құралына айналуы тиіс.

Студенттердің білімін бағалау жүйесі Sillabus (оқыту бағдарламасына) міндетті элемент болып кіреді.

Әр деңгейдің ұпай саны студенттердің білімін бақылаудың үлгілері мен кіріспе, ағымдағы және аралық бақылаулармен жиналады. Төменде студенттердің баллмен есептегенде білім градациясының кестесін береміз.