«Негізгі химиялық өндірістер»

3. «Негізгі химиялық өндірістер»

26. Десублимациялау аппаратшысы

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен гексахлорэтанды десублимациялау технологиялық процесінің жекелеген сатыларын жүргізу;

камерадан десублимацияланған өнімді түсіру;

бейтараптандыруға тасымалдау;

камераларды, абгаздық коммуникацияларды тазарту;

абгаздарды тазарту қондырғысына әк сүтін беру;

игерілген әк сүтін ауыстыру;

десублимациялық камераларға, абсорбциялық бағаналарға, ортадан тебетін сорғыларға қызмет көрсету.

103. Білуі тиіс:

қызмет көрсетілетін учаскеде құрал- жабдықтың құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын;

шикізаттың және десублимацияланған өнімнің физикалық- химиялық қасиеттерін;

өнімді камералардан түсіру ережесін;

камералар мен коммуникацияларды тазарту ережесі мен тәсілдерін.

Параграф 2. Десублимациялау аппаратшысы, 4-разряд

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен десублимациялау технологиялық процесін жүргізу;

бу тәрізді шикізатты десублиматорға беру, техникалық сумен суыту, гексахлорбензолды құрғақ қысылған азотпен үрлеу;

шаятын абсорбциялық бағаналарда абгаздарды ұстау және тазарту. Бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері бойынша температураны, қысымды, вакуумды, су шығынын және ауаны бақылау;

105. Білуі тиіс:

процестің технологиялық сызбасын;

десублимациялау процесін;

Параграф 3. Десублимациялау аппаратшысы, 5-разряд

десублимациялау технологиялық процесін жүргізу - өнімді бу тәрізді күйінне қатты фазаға ауыстыру арқылы өнімді бөлу;

бу тәрізді шикізатты (гексахлорэтанды, гексахлорбензолды) десублиматорларға беруді реттеу;

гексахлорэтанның буларын сұйық хлормен немесе вакуумдағы сұйық көмірқышқылмен, гексахлорбензолды – аппаратқа салқын суды берумен десублимациялау;

десублимацияланған өнімді хлордан және хлорды сутегіден құрғақ ауамен десорбциялау;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері бойынша температураны, қысымдарды, вакуумды, судың және ауаның шығынын бақылау және реттеу;

дайын өнімнің сапасын көзбен және зертханалық талдаулардың деректері бойынша бақылау;

әртүрлі жүйелердің десублимациялау аппараттарына, шнектерге, элеваторларға, автоматты таразыларға, сорғыш және тазартатын бағаналарға, циклондардың, газүрлеуіштерге, ортадан тепкіш сорғыларға, бақылау - өлшеу құралдарына қызмет көрсету;

басқа өндірістік учаскелермен жұмысты үйлестіру;

неғұрлым төмен біліктілікті аппаратшылардың жұмысын басқару;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

107. Білуі тиіс:

десублимациялау технологиялық процесін және оны реттеу ережесін;

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың, бекітпе арматураның құрылысын;

бақылау- өлшеу құралдарының құрылысын және оларды пайдалану ережесін;

шикізат пен дайын өнімнің физикалық - химиялық қасиеттерін;

оларға қойылатын талаптарды.

27. Имидирлеу аппаратшысы

дифенилгуанидин өндірісінде технологиялық процесті жүргізу;

шикізаттың мөлшері мен дайын өнімнің шығымын есептеу;

десульфураторды, қорғасын глетті және этил спиртін реактор-имидаторға тасу және тиеу;

массаны араластыру, реакциялық массаны аммиакпен қанықтыру;

тиокарбанилидты тиеу;

реакциялық массаны қыздыру, реакторға ыстық суды беру;

температуралық режимді ұстау;

сынамалар алу және және талдаулар жүргізу;

дайын өнімді сүзуге тапсыру;

жоғары қысыммен жұмыс істейтін реактор – имидаторларға, өлшеуіштерге, бақылау - өлшеу құралдарына, коммуникацияларға, көтеру- тасу механизмдеріне және басқа құрал- жабдыққа қызмет көрсету;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

109. Білуі тиіс:

имидирлеу технологиялық процесін және оны реттеу ережесін;

қызмет көрсетілетін құрал- жабдықтың және бекітпе арматураның құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын;

сынамалар алу және талдаулар жүргізу ережесін;

28. Түйістіру аппаратшысы

экстралин өндірісінде түйістіру технологиялық процесін жүргізу;

шикізаттың мөлшері мен дайын өнімнің шығымын есептеу;

анилин мен метанолдың қоспаларын қысымды өлшеуіштерге қабылдау;

катализаторды түйістіру аппаратының түтіктеріне тиеу;

түйістіру аппаратын жылу тасушы жоғары органикалық булармен жылыту;

анилин мен метанолдың қоспаларын реакцияға мөлшерлеу;

бақылау- өлшеу құралдарының көмегімен және талдау нәтижелері бойынша технологиялық режимнің параметрлерін реттеу: температураны, қысымды, аппараттардың қуаттану жылдамдықтары және басқаларын;

бу газ қоспасын конденсациялау мен вакуум айдаудың келесі сатыларын тапсыру;

өңделген катализаторды регенерациялау, түсіру және ауыстыру;

өнімдердің жану процесін қадағалау; регенерациялау кезінде катализаторда шайырлану;

талдауға сынамалар алу;

технологиялық процес нормаларынан ауытқулардың себептерін және құрал- жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою;

жоғары қысыммен жұмыс істейтін түйістіру аппараттарына, өлшеуіштерге, сорғыларға, бақылау - өлшеу құралдарына қызмет көрсету;

құрал- жабдықтар мен коммуникациялардың герметикалығын бақылау;

қосу алдында құрал- жабдықты нығыздау;

даутермнің жұмыс бөлімдерін басқару;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

111. Білуі тиіс:

экстралин процестің технологиялық сызбасын;

анилин мен метанолдың қоспаларын түйістіру процесін және оны реттеу тәсілдерін;

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың, бақылау- өлшеу құралдарының құрылысын және оларды пайдалану ережесін;

шикізат пен дайын өнімнің физикалық - химиялық қасиеттерін; сынамалар алу ережесін;

есептеулер жүргізу әдістемесін;

шикізат пен дайын өнімге стандарттарды және техникалық шарттарды;

органикалық химия негіздерін.

29. Нитроздық процестің аппаратшысы

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын алудың технологиялық процесінің жекелеген сатыларын жүргізу;

пеш бөлімінен газды қабылдау, суарушы қышқылдардың құрамдары мен концентрацияларын ұстап тұру үшін қажетті мөлшерде нитроз бен суды беру;

талдауға қышқылдардың сынамаларын алу;

қышқылдардың және дайын өнімнің нитроздылығы мен тығыздығы өлшеу;

дайын өнімді жинағыштарға тарату;

тұтынушыларға қышқылды шайқап шығару;

мұнараларға, жинақтарға, коммуникацияларға техникалық қызмет көрсету;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

113. Білуі тиіс:

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың құрылысын, жұмыс істеу қағидасын;

Параграф 2. Нитроздық процестің аппаратшысы, 4-разряд

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын алудың технологиялық процесін жүргізу;

пеш бөлімінен газды қабылдау, суарушы қышқылдардың құрамдары мен концентрацияларын ұстап тұру үшін қажетті мөлшерде нитроз бен суды беру;

талдауға қышқылдардың сынамаларын алу;

суарушы қышқылдардың температурасын, тығыздықтарын, нитроздылығын, мөлшерін реттеу;

көзбен шолу арқылы және бақылау - өлшеу құралдарының көрсеткіштерінің көмегімен шашыратушы құрылғылардың жұмысын, жүйеге газ түсуін, оның концентрациясын, температурасын және әрбір мұнарадан шығу жерінде сиреуін бақылау;

күкірт ангидридін нирозбен жұтылу және тотығу, нитрозды азоттың тотықтарынан босатуды (денитрация), газдық фазада азот тотығының оттегімен тотығу және оның күкірт қышқылымен жұтылу процестерін реттеу;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері бойынша орнында немесе қашықтан күкірт газының тотығу жылдамдығын, күкіртті ангидридінің абсорбциясын реттеу;

технологиялық процестің параметрлеріне сәйкес тығыздықты, қышқылдардың және газдың температурасын, қалдық газдардағы азот тотықтарының пайыздық арақатынасын қамтамасыз ету;

құрал- жабдыққа, арматураға және коммуникацияларға күрделі емес жөндеу жасау.

115. Білуі тиіс:

мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын өндірудің технологиялық процесін және оны реттеу ережесін;

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың құрылысын және жұмыс істеу қағидасын;

коммуникациялардың сызбасын;

бақылау- өлшеу құралдарын пайдалану ережесін сынамалар алу ережесін;

талдаулар жүргізу әдістемесін;

күкіртті ангидридының, күкірт және азот қышқылдарының физикалық- химиялық қасиеттерін;

процестің физикалық- химиялық негіздерін.

Параграф 3. Нитроздық процестің аппаратшысы, 5-разряд

мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын алудың технологиялық процесін жүргізу және құрал- жабдық тәулігіне 400 т дейін қышқылды өндірген кезде процеске қызмет көрсетуге жұмыстарды үйлестіру;

мұнараға берілетін су мен қышқылдың және жасап шығарылатын қышқылдың мөлшерін есептеу;

кестелер, графикалар мен монограммалар бойынша циркуляциялықжәе өнімдік қышқылдардың мөлшерін анықтау;

газдың температурасы мен бүкіл жүйеде таратылуын және дайын өнімнің сапасын бақылау.

117. Білуі тиіс:

мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын өндірудің технологиялық процесін және оны реттеу ережесін;

күкіртті ангидридтің, күкірт нитрозасының және азот қышқыдарының физикалық- химиялық қасиеттерін;

Параграф 4. Нитроздық процестің аппаратшысы, 6-разряд

мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын алудың технологиялық процесін жүргізу;

газдың температурасы мен бүкіл жүйеде таратылуын, тоңазытқыштардың күйлерін, мұнаралардың тозаңдату құрылғыларының жұмыстарын, құрал- жабдықтың герметикалығын және сорғылардың коммуникацияларын бақылау;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

қажеттілік жағдайында - қызмет көрсетілетін учаскеде кез келген технологиялық процесті жүргізу;

құрал- жабдықты жөндеуге дайындау және оны жөндеуден қабылдау.

119. Білуі тиіс:

мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын алу өндірісінің технологиясын;

процестің физикалық- химиялық негіздерін;

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың құрылысын, кинематикалық және электрлық сызбаларын;

құрал- жабдықты жөндеуден кейін қабылдау ережесі;

стандарттармен және техникалық шарттармен дайын өнімге қойылатын талаптарды.

120. Орта кәсіби білім қажет.

30. Гексахлорбензолды алу аппаратшысы

хлорбензол өндірісі қалдықтарынан гексахлорбензолды алу процесін жүргізу;

бензолдың, азоттың және хлордың жартылай хлоридтарын түйістіру аппаратына беру;

аппаратты электр пеші арқылы жіберілген жылу тасушымен (дитолилметанмен) жылыту;

десублиматорларда қоспаны хлорлау;

шикізат компоненттерінің берілген арақатынасын, реакция температурасын, жылу тасушы деңгейін және процестің басқа параметрлерін бақылау;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

оны түсіру және өлшеп орау;

түйістіру аппараттарына, десублиматорларға, электр пештеріне және басқа құрал- жабдықтар мен коммуникацияларға қызмет көрсету;

түйістіру аппараттарында катализаторды (активтенген көмірді) оқтын-оқтын ауыстырып отыру;

122. Білуі тиіс:

гексахлорбензолды алудың технологиялық сызбасын;

құрал- жабдықтың құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын;

коммуникациялардың және бекітпе арматураның сызбасын;

бақылау- өлшеу құралдарының белгіленуін және оларды пайдалану ережесін;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптарды.

31. Үшхлорпропанды және

дихлоргидринді алу аппаратшысы
Параграф 1. Үшхлорпропанды және

дихлоргидринді алу аппаратшысы, 5-разряд

үшхлорпропанды және дихлоргидринді алу процесін жүргізу;

шикізат компоненттерінің және дайын өнімнің шығымының арақатынастарын есептеу;

тегеурінді өлшеуіштерге эпихлоргидрин шикізатын қабылдау, ректификаттық бағанаға құйып алу;

тазарту, синтездеу, бейтараптандыру процестерін жүргізу;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері және химиялық талдау нәтижелері бойынша мынадай технологиялық параметрлерді бақылау және реттеу: температураны, вакуумды, қысымдарды, концентрацияны және өнімнің қышқылдығын;

өнімдерді белгіленуі бойынша айдамалау;

кубтық қалдықтарды құйып алу, ағынды суларды зиянсыздандыру;

реакторларға, ректификаттық бағаналарға, нейтрализаторларға, еріткіштерге, конденсаторларға, өлшеуіштерге, ортадан тепкіштердің және вакуум - сорғыларға және басқа құрал- жабдықтарға қызмет көрсету;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

124. Білуі тиіс:

үшхлорпропанды және дихлоргидринді өндірудің технологиялық процесін;

тазарту, синтездеу, бейтараптандыру процестерінің физикалық- химиялық негіздерін және оларды реттеу ережесін;

коммуникациялардың және бекітпе арматураның сызбасын;

бақылау- өлшеу құралдарының құрылысын және оларды пайдалану ережесін;

негізгі және көмекші құрал- жабдықтың құрылысын, жұмыс істеу қағидасын;

дайын өнімге стандарттар мен техникалық шарттар.

32. Фотогипосульфитты алу аппаратшысы

сульфатты гипосульфитқа дейін тотықтырумен фотогипосульфитты алудың технологиялық процесін жүргізу және одан әрі өңдеумен күкірт қышқылымен буландыру арқылы оны ерітіндіден бөлу;

мышьяк - содалы ерітіндінің және күкірт қышқылының қажетті қажетті мөлшерн есептеу;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері және талдау нәтижелері бойынша буландыратын аппаратқа ерітінді мен буды, күкірт қышқылын – еріткішке беруді, центрифугаға техникалық гипосульфитті тиеуді, кептіру жылдамдықтарын, буланған ерітіндіні тұндырғыштарға құюды және кристаллизаторларға беруді және басқа параметрлерді реттеу;

сынамалар алу және талдаулар жүргізу;

қондырғының (булағыш аппараттың, кристаллизатордың, центрифугалардың, кептіргіштің) жұмысын қадағалау;

құрал- жабдыққа және коммуникацияларға күрделі емес жөндеу жасау;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

126. Білуі тиіс:

фотогипосульфитты өндірудің технологиялық процесін және оны реттеу ережесін;

қызмет көрсетілетін құрал- жабдықтың, бақылау- өлшеу құралдарының құрылысын;

коммуникациялардың және бекітпе арматураның сызбасын;

мышьяк - содалы ерітіндінің және күкірт қышқылының физикалық- химиялық және технологиялық қасиеттерін;

сынамалар алу ережесін; талдаулар жүргізу әдістемесін;

33. Хлорлы темірді алу аппаратшысы

бром өндірісінің қалдықтарынан хлорлы темірді (реактивті) алудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізат компоненттерін есептеу;

тұндырғыштарға және сақтауға арналған ыдыстарға шикізатты мөлшерлеу және тиеу, булағыш аппараттарға құйып алу;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері және талдау нәтижелері бойынша буландыру процесін бақылау;

процестің мынадай технологиялық параметрлерін қамтамасыз ету: температураны, вакуумды, қысымды, хлорлау толықтығын;

ерітіндіні хлорлау, жете буландыру, кристаллдауға құйып алу;

нутч - сүзгілерде хлорлыны темірдің кристалдарын сығу;

өнімді түсіру, банкілерге буып-түю, өлшеу;

сынамалар алу;

булағыш тостағандарға, тұндырғыштарға, кристаллизаторларға, нутч - сүзгілерге, вакуум – сорғыларға, бақылау - өлшеу құралдарына, арматураларға және коммуникацияларға қызмет көрсету;

аппараттарды тазалау;

құрал- жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды және технологиялық процесс параметрлерінен ауытқуларды анықтау және жою;

технологиялық журналда жазу жүргізу.

128. Білуі тиіс:

технологиялық процесті және оны реттеу ережесін;

шикізат пен дайын өнімге стандарттарды және техникалық шарттарды.

34. Диафрагмаларды сору аппаратшысы
Параграф 1. Диафрагмаларды сору аппаратшысы, 3-разряд
129. Жұмыс сипаттамасы:

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен диафрагмаларды сору процесін жүргізу;

асбесттік пульпаны даярлау және хлор өндірісінде электролиздік ванналарға арналған асбесттік диафрагмаларды вакууммен сору;

асбесттік талшықты дайындау, массаны кейіннен сүзумен оны роллада өңдеу;

ванналарды дайындау;

пульпаны қысылған ауаның көмегімен ваннаға салу;

ваннанны вакуумдық желіге қосу;

ваннаға катодты түсіру, катодтың металл торына асбесттік пульпаны вакууммен сору (қабаттау);

арнайы камераға катодты тасу;

диафрагманы ыстық ауамен кептіру;

130. Білуі тиіс:

пульпаны дайындау және диафрагмаларды сорудың технологиясын;

вакуум мен қысымды өлшеу тәсілдерін;

Параграф 2. Диафрагмаларды сору аппаратшысы, 4-разряд

электролиздерде диафрагмаларды сору процесін жүргізу;

пульпа дайындауға арналған шикізат компоненттерінің мөлшерін есептеу;

диафрагма қабатының қалыңдығын және ваннадағы пульпаның деңгейін бақылау;

вакуумды реттеу;

роллға, сүзгіге, ортадан тепкіштердің және вакуум - сорғыларға, ресиверлерге, көтеру- тасу механизмдеріне және басқа құрал- жабдықтарға қызмет көрсету .

132. Білуі тиіс:

пульпаны дайындау және диафрагмаларды сору технологиясын;

вакуум мен қысымды өлшеу тәсілдерін;

35. Қалдықты жинау және байыту аппаратшысы

неғұрлым жоғары біліктілікті аппаратшының басқаруымен тұзды қалдықты алу және бастапқы өңдеудің технологиялық процесін жүргізу. Жуатын бөлімнен және ылғалды электр сүзгілердің бөлімінен әлсіз қышқылды жинағыштарға қабылдау;

тұндырылған қалдықты тұндыру және іріктеу;

сүзгіге қалдықты беру;

оны тазарту, кальцийленген содамен қышқылдықты бейтараптандыру;

ағарған қышқылды шайқап ағызу;

қожды сығу, кептіру, ұсақтау;

электр сүзгілерді тазарту;

тұндырғыштарға, сүзгілерге, жинағыштарға, кептіргіш аппараттарға және басқа құрал- жабдықтарға қызмет көрсету;

құрал- жабдыққа күрделі емес жөндеу жасау.

134. Білуі тиіс:

қожды алу мен байытудың технологиялық процесін;

күкірт қышқылының, кальцийленген соданың, технологиялық отынның физикалық- химиялық қасиеттерін;

қызмет көрсетілетін құрал- жабдықтың құрылысын.

Параграф 2. Қалдықты жинау және байыту аппаратшысы, 4-разряд

тұзды қалдықты алу және бастапқы өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;

бақылау- өлшеу құралдарының көрсеткіштері және талдау нәтижелері бойынша процестің барысын, дайын өнімнің сапасын және шығымын, тұзды қалдықтағы ылғал мен қышқылдың мөлшерін бақылау;

сынамалар алу және талдаулар жүргізу;

технологиялық режим нормасынан ауытқуларды тудыратын себептердің алдын алу және жою;