Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 18 ақпандағы №151 Қаулысы



бет1/19
Дата13.06.2016
өлшемі1.65 Mb.
#133049
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Источник: ИС ПАРАГРАФ, 07.04.2016 11:37:10
Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2013 - 2020 жылдарға арналған «Агробизнес-2020» бағдарламасын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 18 ақпандағы № 151 Қаулысы

(2015.29.10. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

 

«Мемлекет басшысының 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 18 желтоқсандағы № 449 Жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:



1) Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2013 - 2020 жылдарға арналған «Агробизнес-2020» бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.

2) Жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұлттық холдингтер, компаниялар мен ұйымдар (келісім бойынша) «Салалық бағдарламаларды әзірлеу, іске асыру, мониторингілеу, бағалау және бақылау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 наурыздағы № 218 қаулысымен бекітілген Салалық бағдарламаларды әзірлеу, іске асыру, мониторингілеу, бағалау және бақылау ережесіне сәйкес Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы ақпарат берсін.

3. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) «Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 12 қазандағы № 1052 қаулысы;

2) «Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 12 қазандағы № 1052 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 1 шілдедегі № 749 қаулысы;

3) «Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 12 қазандағы № 1052 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 11 маусымдағы № 776 қаулысы.



4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

 

 



Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

 

С. Ахметов

 

Қазақстан Республикасы



Үкіметінің

2013 жылғы 18 ақпандағы

151 қаулысымен



бекітілген

 

 

Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту
жөніндегі 2013 - 2020 жылдарға арналған «Агробизнес-2020»
бағдарламасы

 

ҚР Үкіметінің 2014.30.06. № 750 Қаулысымен (бұр.ред.қара); 2015.29.10. № 860 Қаулысымен (бұр.ред.қара) 1-бөлім өзгертілді



1. Бағдарламаның паспорты

 

Атауы

Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2013 - 2020 жылдарға арналған «Агробизнес-2020» бағдарламасы

 


Әзірлеу үшін негіздеме

Мемлекет басшысының 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан-2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы

 


Жауапты орындаушы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі (бұдан әрі - ҚР АШМ) облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері

 


Мақсаты

Қазақстан Республикасы (бұдан әрі - ҚР) агроөнеркәсіптік кешені (бұдан әрі - АӨК) субъектілерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін жағдайлар жасау

 


Міндеттері

1. АӨК субъектілерін қаржылық сауықтыру.

2. АӨК субъектілері үшін тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру:

1) өсімдік шаруашылығындағы тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру;

2) астық сақтау жөніндегі қызметтердің физикалық қолжетімділігін арттыру;

3) АШТӨ үшін судың экономикалық қолжетімділігін арттыру;

4) мал шаруашылығындағы және тауарлы балық өсірудегі тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру;

5) ауыл шаруашылығы шикізатын терең қайта өңдеу өнімінің өндірісі үшін тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру;

6) қаржылық қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру;

7) басым инвестициялық жобаларды іске асыру шеңберінде тауарларға, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті арттыру;

8) білім беру қызметтерінің, аграрлық ғылым нәтижелерінің және консультациялық қызметтердің экономикалық қолжетімділігін арттыру.

3. АӨК субъектілерін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйелерін дамыту:

1) фитосанитариялық қауіпсіздік жүйесін дамыту;

2) ветеринариялық қауіпсіздік жүйесін дамыту.

4. АӨК-ні мемлекеттік реттеу жүйелерінің тиімділігін арттыру:

1) ауыл шаруашылығына агрохимиялық қызмет көрсету тиімділігін арттыру;

2) АӨК субъектілерін ақпараттық қамтамасыз ету жүйелерін дамыту;

3) ауыл шаруашылығы дақылдарының мемлекеттік сорттық сынау тиімділігін арттыру;

4) АӨК субъектілері үшін мемлекеттік қызметтер көрсету жүйесін дамыту;

4-1) суармалы жерлердің мелиоративтік жағдайын мониторингтеу мен бағалаудың тиімділігін арттыру;

5) ауыл шаруашылығындағы техникалық реттеу жүйесін дамыту;

6) АӨК-дегі мемлекеттік бақылау және қадағалау жүйесінің тиімділігін арттыру;

7) органикалық ауыл шаруашылығы өнімдерінің өндірісі мен айналымын дамыту үшін жағдайлар жасау;

8) ауыл шаруашылығы кооперациясын дамыту;

9) агроөнеркәсіптік кешен саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту. 

Іске асыру мерзімдері

2013 - 2020 жылдар

 


Нысаналы индикаторлар

1) АӨК субъектілерін субсидиялау есебінен ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемін 2020 жылы 4,5 есе ұлғайту;

2) АӨК субъектілерінің борыштық жүктемесін қарыздарды қайта қаржыландыру және қайта құрылымдау есебінен жалпы сомасы 500 млрд. теңгеге кемінде 9 жылға ұзарту;

3) кредиттер мен лизингтің қолжетімділігін арттыру жөніндегі шаралар есебінен АӨК-ге тартылған мемлекеттік емес кредит қаражатының көлемі 2013 - 2020 жылдары 2 трлн. теңгеге дейін;

4) карантиндік және аса қауіпті зиянды организмдер таралуының қауіптілік коэффициенті 2020 жылы 0,88;

5) мониторингтік зертханалық зерттеулерге ұшырайтын тамақ өнімдерінің үлесі 2020 жылы 0,4 %;

6) электрондық форматқа көшірілген мемлекеттік қызметтер үлесі 2015 жылы 62 %.

 


Қаржыландыру көздері мен көлемдері:

Бағдарламаны 2013 - 2020 жылдары іске асыруға республикалық және жергілікті бюджеттерде көзделген жалпы шығыстар барлығы 3 393,2 млрд. теңгені құрайды, оның ішінде:

2013 жылы - 339,7 млрд. теңге

2014 жылы - 466,0 млрд. теңге*

2015 жылы - 543,2 млрд. теңге*

2016 жылы - 356,7 млрд. теңге

2017 жылы - 396,7 млрд. теңге

2018 жылы - 417,3 млрд. теңге

2019 жылы - 421,4 млрд. теңге

2020 жылы - 452,2 млрд. теңге

 


* - сомалар тиісті қаржы жылына арналған мемлекеттік бюджетке сәйкес нақтыланатын болады

 

 

2. Кіріспе

 

ҚР тәуелсіздігі кезеңінде елдің АӨК-де айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізілді: нарықтық қатынастар негізінде өндірістің тұрақты өсуі байқалады, еңбек өнімділігі мен өндіргіштігі артуда, саланың негізгі қорларын жаңарту және инфрақұрылымын қалпына келтіру жүргізілуде, негізгі тамақ өнімдері бойынша өзін-өзі қамтамасыз етуге қол жеткізілді, дәнді, майлы дақылдар, балық аулау өнімдері экспортының айтарлықтай өсуіне қол жеткізілді.

2011 жылы елдің жалпы ішкі өнімінің (бұдан әрі - ЖІӨ) көлеміндегі ауыл шаруашылығы өнімінің үлесі 5,1 %-ды құрады, ауыл шаруашылығында жұмыс істейтіндердің еңбек өндіргіштігі 2005 жылдан бастап 2011 жылдар аралығындағы кезеңде жылына 9,3 % орташа жылдық өсу қарқынымен бір жұмыс істейтін адамға 304,2 мың теңгеден 498 мың теңгеге дейін өзгерді, ауылды жерлерде шамамен 7,48 млн. адам немесе Қазақстанның жалпы халқының 45%-ы тұрды.

Қазіргі уақытта әлемдік аграрлық экономика мен демографияның жаңа үрдістері қалыптасуда, өңірдегі ықпалдастыру процестері нақты дами бастады, жаһандық климаттық өзгерістер болуда. Қазақстан Кеден одағына (бұдан әрі - КО) кірді, таяу кезеңде Дүниежүзілік сауда ұйымына (бұдан әрі - ДСҰ) кіруі жоспарлануда. Алайда, саладағы еңбек өндіргіштігінің төмен деңгейі, пайдаланылатын технологиялардың жетілдірілмегендігі, өндірістің ұсақ тауарлы болуы ауыл шаруашылығы өндірісін қарқынды негізде жүргізуге, материалдық, еңбек және басқа ресурстарды неғұрлым толық пайдалануды қамтамасыз етуге, экологиялық талаптарды сақтауға мүмкіндік бермейді. Осы факторлар отандық аграрлық сектордың бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді, бұл ДСҰ мен КО жағдайларында шетелдік өнім импортының басым болуына, жергілікті өндірушілерді өткізу нарықтарынан ығыстыруға әкелуі мүмкін.

Азық-түлік өнімдерін тұтынудың қарқынды өсуімен және тұтыну құрылымының неғұрлым сапалы өнімдер жағына қарай өзгеруімен ел халқының өсуі орын алуда. Елді азық-түлікпен қамтамасыз етудегі, халықты жұмыспен қамтуды арттырудағы және республиканы экономикалық дамытудағы ауыл шаруашылығының рөлін Мемлекет Басшысы бірнеше рет, оның ішінде ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты векторы» атты 2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауында атап өтті.



Сыртқы және ішкі ортаның өзгерген жағдайларында Қазақстанның КО-ға кіруі мен ДСҰ-ға алдағы кіруіне, саланы мемлекеттік реттеу мен жаңғыртудың жаңа тетіктерін қолдану қажеттілігіне байланысты ҚР АӨК-ті дамытудың жаңа салалық бағдарламасы әзірленді.

 

 

ҚР Үкіметінің 2015.29.10. № 860 Қаулысымен (бұр.ред.қара) 3-бөлім өзгертілді



3. Агроөнеркәсіптік кешендегі ағымдағы ахуалды талдау

 

ҚР АӨК жалпы өнімінің көлемі ауыл шаруашылығы өнімдерінің 2007 жылғы 1089,4 млрд. теңгеден 2011 жылғы 2286 млрд. теңгеге дейінгі және қайта өңдеу өнімдерінің 2007 жылғы 490,8 млрд. теңгеден 2011 жылғы 828 млрд. теңгеге дейінгі өсуімен орнықты үрдісті көрсетті. Соңғы 5 жылда ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемінің орташа өсу қарқыны 20 %-ды, қайта өңдеу өнімдері 12,2 %-ды құрады.

 

1-сурет. Ауыл шаруашылығының жалпы өнімдерін өндіру көлемі

 

 

Дерек көзі: ҚР Статистика агенттігі

 

2-сурет. Тамақ өнімдері өндірісінің көлемі

 

 

Дерек көзі: ҚР Статистика агенттігі

5 жылда шешуші қайта өңдеу өнімдері өндірісінің орташа жылдық жалпы көлемі 650 млрд.-тан астам теңгені құрады.

 

1-кесте. Қайта өңдеу өнімдерін өндіру, млрд. теңге



 

Көрсеткіш

2007

2008

2009

2010

2011

Тамақ өнімдерін өндіру

490,8

623,5

629,8

695,2

828,0

Етті қайта өңдеу мен консервілеу және ет өнімдерін өндіру

50,2

59,7

69,7

77,6

102,8

Балықты, шаян тәрізділерді және ұлуларды қайта өңдеу және консервілеу

6,3

6,9

7,3

8,1

9,6

Жемістерді және көкөністерді қайта өңдеу мен консервілеу

68,2

60,8

69,6

68,3

87,6

Өсімдік және жануарлар майлары мен тоңмайларын өндіру

43,6

60,4

42,9

85,6

72,3

Сүт өнімдерін өндіру

89,4

101,5

103,5

117,3

132,8

Ұн тарту өнеркәсібінің өнімдерін, крахмалдар мен крахмал өнімдерін өндіру

79,3

133,2

128,0

119,6

168,2

Нан-тоқаш және ұн өнімдерін өндіру

89,8

110,8

115,3

120,1

133,6

Өзге де тамақ өнімдерін өндіру

57,0

82,5

86,2

90,9

109,0

Жануарларға арналған дайын жемшөп өндіру

6,9

7,6

7,4

7,8

12,1

 

Дерек көзі: ҚР Статистика агенттігі

 

ҚР ауыл шаруашылығы әлемдік азық-түлік нарықтарына ықпалдасты және сауда теңгерімін қалыптастыруға белсене қатысады.



Алайда, АӨК қайта өңдеу өнімдерінің көптеген түрлері бойынша Қазақстанның импортқа тәуелділігі қалыптасты, жеміс-көкөніс өнімдері, етті және сүтті қайта өңдеу өнімдері бойынша импортқа тәуелділік деңгейі жоғары.

 

2 -кесте. Қазақстанда 2009 - 2011 жылдары өнімдерді тұтынудағы импорттың үлесі, мың тонна



 

Өнім

Импорт

Тұтыну

Тұтынудағы импорт үлесі %

2009 - 2011 жылдарда орташа, мың тонна

Жемістер, жүзім және оларды қайта өңдеу өнімдері

573,6

678,3

84,57 %

Балық және балық өнімдері

67,2

88,7

75,72 %

Өсімдік майы және құрамында майы бар өнімдер

165,4

342,3

48,33 %

Ет және ет өнімдері

209,2

1 122,2

18,64 %

Сүт және сүт өнімдері

870,6

5 756,8

15,12 %

Күнбағыс тұқымы

28,7

316,4

9,06 %

Көкөністер, бау-бақша дақылдары және оларды қайта өңдеу өнімдері

193,2

3 169,0

6,10 %

Картоп және оны қайта өңдеу өнімдері

145,3

2 518,7

5,77 %

Астықты қайта өңдеу өнімдері

43,8

1 989,8

2,20 %

Жұмыртқа және жұмыртқа өнімдері, млн. дана

33,4

3 565,5

0,94 %

Астық

110,0

11 973,7

0,92 %

 

Дерек көзі: ҚР Қаржы министрлігінің Кедендік бақылау комитеті (өзара сауда-саттықты қоса алғанда); ҚР Статистика агенттігі; «АӨК экономикалық саясатты талдау орталығы» ЖШС

2011 жылы ауыл шаруашылығында 2 196,1 мың адам (жұмыспен қамтылғандардың жалпы санының 26 %-ы) жұмыс істеді, оның ішінде жалданғандар - 604,8 мың адам (секторда жұмыс істейтіндердің 27,5 %-ы), өзін-өзі жұмыспен қамтығандар - 1591,3 мың адам (секторда жұмыс істейтіндердің 72,5 %-ы).

ҚР-дағы егіс алаңдары 2011 жылы 21 083 мың гектарды құрады. Барлық егіс алаңдарының шамамен 65,7 %-на (13 848,9 мың гектар) бидай егілді. Дәнді дақылдарға 2011 жылы барлық егіс алаңдарынан 76,9 % (16 219,4 мың гектар) бөлінді. Мал басының саны 2012 жылдың басында 5,7 млн. бас ірі қара малды (бұдан әрі - ІҚМ), 18,1 млн. бас ұсақ малды (бұдан әрі - ҰМ), 1,6 млн бас жылқыны, 1,2 млн. бас шошқаны, 0,17 млн. бас түйені және 32,9 млн. бас құсты құрады.

3.1. ҚР агроөнеркәсіптік кешенінің өнімін өткізудің нысаналы ішкі және сыртқы нарықтары

Нарықтарды, оның ішінде Қазақстан үшін дәстүрлі Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығындағы (бұдан әрі - ТМД) экспорттық өнім өткізу нарықтарын игеру бойынша бірқатар мүмкіндіктер пайдаланылмауда.

Жүргізілген талдау нәтижесінде қазақстандық өндіріс өнімдерін өткізудің мынадай перспективалы нарықтары анықталды.

Бидай нарығында Орталық Азия (бұдан әрі - ОА), Еуропа одағында (бұдан әрі - ЕО) елдерінде, Ауғанстанда Қазақстан ОА елдері мен Ауғанстан халқының тез өсуін ескере отырып, 2020 жылы астық эквивалентінде (бидай, ұн, бидайды терең өңдеу өнімдері) 10 млн. тоннадан астам өнім өткізе алады. Шешуші міндеттердің бірі ұн экспорты бойынша көшбасшылық позицияны сақтап қалу болып табылады, ол импорттаушы елдердің ұн өндіру жөніндегі меншікті қуаттылықтарын дамытуға бағдарлануына байланысты қысқаруы мүмкін. Бидайды терең өңдеу өнімдерінің (крахмал, глютен, дән маңызы және басқалары) экспорты қазіргі уақытта іске қосылып жатқан ұнды терең өңдеу жобалары ойдағыдай болған жағдайда шикізат эквивалентінде 0,3 - 0,5 млн. тоннаны құрайды.

Ресей Федерациясы (бұдан әрі - РФ) шамамен 1 млн. тонна алманы экспорттайды, оның ішінде Қазақстан 2020 жылы 400 мың тоннаға дейінгі жеткізулерді қамтамасыз ете алады. Бұл ретте, Қазақстанның ішкі нарығы 2020 жылы шикізат эквивалентінде шамамен 600 мың тонна алма және 400 мың тонна алманы қайта өңдеу өнімдерін құрайды. Осы өнім түрі бойынша толығымен өз-өзін қамтамасыз ету және Қазақстанда өсірілген алмалардың РФ шығыс бөлігінде дәстүрлі өткізу нарықтарын қалпына келтіру мақсат болып табылады.

Көкөніс өнімдерінің, оның ішінде қызанақтардың ішкі нарығы 2020 жылы шамамен 3 млн. тоннаны құрайды, оның ішінде жергілікті өндірушілер ішкі сұраныстың 100 %-на дейін қамтамасыз ете алады. Көкөніс өнімдерінің экспорты 2020 жылы негізінен КО елдеріне 300 мың тоннаны құрауы мүмкін. Консервіленген көкөністердің ішкі өндірісі 2020 жылы болжамдар бойынша 85 мың тоннаға дейін өседі.

Ішкі нарықтағы жүгеріге деген сұраныс 2020 жылға қарай негізінен мал шаруашылығы тарапынан шамамен 1 млн. тоннаны құрайды және жергілікті өніммен қамтамасыз етілетін болады. Иран қазіргі уақытта жыл сайын 3 млн. тоннадан астам астық түріндегі жүгері импорттайды және осы өнімді өткізудің перспективалы әлеуетті нарығы болып табылады.

Рапстың ішкі нарығы 2020 жылы шамамен 500 мың тонна құрайды, ол жергілікті өніммен қамтамасыз етілетін болады. Сондай-ақ ЕО елдеріне экспорт көлемін 70 мың тоннаға дейін шамамен екі есеге арттыру әлеуеті бар.

Сояның ішкі нарығы 2020 жылы шамамен 350 мың тонна құрайды, ол жергілікті өніммен қамтамасыз етілетін болады.

РФ-та импорттық сиыр етінің әлеуетті нарығы жыл сайын 600 мың тоннадан кем емес құрайды, оған Қазақстан 2016 жылы шамамен 60 мың тонна салқындатылған ІҚМ етін жеткізе алады. Сондай-ақ сиыр етінің ішкі нарығы 2020 жылға қарай шамамен 500 мың тоннаны құрайды, қой еті - 200 мың тонна, жылқы еті - 120 мың тонна, ол отандық өніммен қамтамасыз етілетін болады.

Қой еті мен жылқы еті бойынша ішкі нарықты қамтамасыз етуге бағдар перспективалы, өйткені шектес елдердің ішкі нарықтарының ерекшелігіне байланысты осы өнім түрлерін үлкен көлемдерде экспорттау мүмкін болмайды.

Етті қайта өңдеу өнімдерінің ішкі нарығы болжамдар бойынша 2020 жылға қарай шамамен 115 мың тонна шұжық өнімдерін, 85 мың тоннадан астам өзге өнімдерді құрайды, оның ішінде жергілікті өнім шамамен 100 мың тонна шұжық өнімдерін және 60 мың тоннадан астам өзге өнімдерді құруы мүмкін.

РФ-та импорттық салқындатылған қызыл балық (арқан балық) нарығы жылына шамамен 75 мың тоннаны құрайды, оның ішінде Қазақстан 2020 жылға қарай 1,9 мың тоннасын импорттай алады, сондай-ақ РФ, ЕО мен басқа елдерге 2 мың тоннаға дейін бекіре мен қара уылдырық экспорты мүмкін болады. Балық пен балық өнімдерінің ішкі нарығы шамамен 196 мың тонна құрайды, оның ішінде жергілікті өнім шамамен 84 мың тоннаны құрауы мүмкін.

Сүт өнімдерінің ішкі нарығы Қазақстанда 2020 жылы сүт эквивалентінде шамамен 1,6 млн. тоннаны құрауы мүмкін, оның ішінде жергілікті өнім сүт эквивалентінде шамамен 1,5 млн. тоннаны құрауы мүмкін.

Мал шаруашылығына арналған құрама жемге деген қажеттілік жылына 3 млн. тоннаға дейін өседі.

Күріш бойынша Қазақстан өзін-өзі қамтамасыз етуге қол жеткізді, саланың басты проблемалары шешілген жағдайда ТМД елдеріне күріш жармасы экспортының көлемін 2020 жылға қарай 100 мың тоннаға дейін өсіру әлеуеті бар.

Мақта өндірісінде өсіру үшін жарамды аумақтар ауданы Оңтүстік Қазақстан облысының үш ауданымен шектелген, осыған байланысты өндіріс пен экспорттың айтарлықтай өсуі мүмкін болмай отыр.

Биязы жүн нарығында өндірісті 6-8 мың тоннаға дейін өсіру мүмкін болады, сондай-ақ өндірілетін жартылай қылшықты және қылшық жүнді қайта өңдеу көлемдері жылына бірнеше мың тоннаға арттыруға мүмкіндік бар.

Жергілікті өндірістің жүгері дәнін терең өңдеу өнімдерінің ішкі нарығы 2020 жылға қарай болжам бойынша шамамен 44,8 мың тоннаны құрайды, бұл ретте шамамен 11,0 мың тонна крахмал-сірне өнімдері экспортталады.

3.2. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың қолданыстағы мемлекеттік реттеу саясатын талдау

Қазіргі сәтте АӨК-ні дамытуды мемлекеттік реттеу саясаты мынадай нысандарда іске асырылады:

1) АӨК субъектілері арасында субсидиялар, мемлекеттік сатып алулар және т.б. түрінде әртүрлі мемлекеттік қолдау нысандарын ұсыну;

2) негізгі өндірістік құралдарды - ауыл шаруашылығы техникасының паркін, жабдықтарды, мал басын жаңартуға арналған жағдайларды қолдайтын қаржылық құралдарды қолдану;

3) АӨК субъектілері үшін қаржылық-кредиттік құралдардың қолжетімділігін қамтамасыз ету;

4) АӨК-ні дамыту жобаларына инвестицияларды тарту үшін қажетті жағдайлар жасау;

5) өнім экспортын қолдау;

6) ветеринариялық және фитосанитариялық қауіпсіздік саласында мемлекеттік қызметтер көрсету;

7) ҚР АӨК дамыту үшін қажетті көлік, су, сақтау, қайта өңдеу және өзге де инфрақұрылымдарды сақтау және дамыту;

8) салалық ғылымды дамыту және агротехнологиялық білімді тарату;

9) бюджет қаражатының жұмсалуын бақылау.

Қазақстанда негізінен ақшалай және қаржылық қолдау құралдары басым болуда.

3-кесте. 2007 - 2011 жылдары АӨК-ні дамытуға бөлінген бюджет қаражатының құрылымы

 


Р/с №

Қаржыландыру бағыты

Үлесі, %

1

Субсидиялар

28 %

2

Кредиттер

20 %

3

Инвестициялар мен инвестициялық жобалар

30 %

4

Өсімдік шаруашылығына, мал шаруашылығына, қайта өңдеуге арналған қызметтер

20 %

5

ҒЗТКЖ және консультациялар

2 %

 

Жиыны

100 %

 

Дерек көзі: ҚР АШМ

Сандық мәндегі жалпы сома тек 2011 жылы 283,5 млрд.-тан астам теңгені құрады.

 

3-сурет. 2007 - 2011 жылдары АӨК-ні дамытуға бағытталған бюджет қаражатының көлемі, млн. теңге

 

 

Дерек көзі: ҚР АШМ

 

4-кесте 2007-2011 жылдардағы субсидиялау түрлері мен көлемдері, млн. теңге

 


Субсидиялар түрлері

2007-2011 ж.ж. орташа, млн. теңге

Үлесі %

2011, млн. теңге

Өсімдік шаруашылығын дамытуға арналған субсидиялар

22 820,5

50,8

30 011,4

Мал шаруашылығын дамытуға арналған субсидиялар

14 757,4

32,9

26 211,3

Қайта өңдеуге арналған субсидиялар

3 140,8

7,0

5 000,0

Экспортқа арналған субсидиялар

2 555,8

5,7

5 000,0

Суару суына арналған субсидиялар

1 201,1

2,7

1 248,7

Сақтандыруға арналған субсидиялар

360,7

0,8

1 203,3

Стандарттарды енгізуге арналған субсидиялар

55,5

0,1

40,0

ЖИЫНЫ

44 891,7

100

68 714,6

 

Дерек көзі: ҚР АШМ

 

Соңғы 5 жылда АӨК-ні субсидиялау 3 еседен астамға ұлғайды.

 

4-сурет. 2007 - 2011 жылдары АӨК салалары бойынша республикалық және жергілікті бюджет қаражаты есебінен субсидиялау көлемі, млн. теңге

 



Дерек көзі: ҚР АШМ

 

Мемлекеттік қолдаудың жеткілікті жоғары деңгейіне қарамастан бірқатар кемшіліктер байқалады:



1) бірқатар субсидиялар оларға ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің (бұдан әрі - АШТӨ) төмен қызығушылығына байланысты тиімсіз (дәнді, майлы, басқа да бірқатар дақылдар өндірісінің 1 гектарына арналған, ІҚМ 1 басына жұмсалатын жемшөпке арналған субсидиялар және т.б.);

2) субсидияларды әкімшілендіру жоғары шығындармен ұштасады;

3) АШТӨ-нің субсидияларды алуы кешіктіріледі;

4) субсидияларды бөлу тетігі нарықтық бағаларды бұрмалайды;

5) субсидияларды алудың атаулылығы жеткіліксіз бақыланады (қолдан ұрықтандыруға, өсімдік шаруашылығындағы тұқым шаруашылығына арналған субсидиялар және т.б.).

3.3. Агроөнеркәсіптік кешеннің басым салаларының проблемаларын талдау

ҚР Үкіметінің 2014.30.06. № 750



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет