Ќазаќстан республикасыныњ білім жєне ѓылым министрлігі
Өзін өзі тексерудің сұрақтары
жүктеу/скачать 298 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 20-21 тақырып. Дельфиндер отрядүстінің биологиясы
| Өзін өзі тексерудің сұрақтары:
1 Кит тәрізділерге жалпы сипаттама.. 2 Кит тәрізділер отрядының систематикасы. 3 Кит тәрізділер экологиясы. Әдебиеттер: Наумов С.П. Омыртқасыздар зоологиясы., зоология, жануарлар систематикасы. 20-21 тақырып. Дельфиндер отрядүстінің биологиясы Сұрақтар: Дельфиндердің түрлері .Маңызы.Дельфиндердің систематикасы. Дельфиңдердін, көпшілігінің ұзындығы 1,5—З метрге жетеді. бұлардың Қара теңізде бірнеше түрі тіршілік етеді. Мысалы, нағыз дельфин, теңіз шошқасы. Дельфиндер Балтық, Баренцев теңіздерінде және Қиыр Шығыстың теңіздеріне тараған. Мұзды мүхиттьвд теңіздерінде және Тынық мүхиттың солтүстік теңіздерінде ақ дельфин деген түрі тіршілік етеді. Олардын, үзындығы 6 м-ге жуық болады. Дельфиндердің барлығы балықтармен қоректенеді. Балықтардың ауған жағына қарай оларда ауысып отырады. Кашалот тісті киттердің ең үлкен түрі, олардын. үзындығы 11—21 м болады. Солтүстік Мүзды мүхиттан басқа мүхиттардың, жылы теңіздердін, барлығында, бізде жазда Қиыр Шығыс теңіздерінде кездессді. Негізінен бас аяқты моллюскалармен (сегіз аяқтылармен, кальмарлармен), кейде су түбінде тіршілік ететін балықтармен де қоректенеді. Олар 300 м терендікке сүнги алады. Су астында бір сағат, тіпті одан да көбірек уақытқа шыдайды. Тісті киттердін, кәсіптік маңызы үлкен. Тіссіз киттер. Бұлардың негізгі өзгешелегі тістері болмайды. Таңдайының екі жағына тізіліп орналасқан мүйізді пластинкалары болады. Бүларды «кит мұрты» деп атайды. Ол сүзгі аппараттың қызметін атқарады. Бұлардың көпшілік түрлері планктонды омыртқасыздармен, сирек болса да балықтармен қоректенеді. Мұртты киттер — барлық мұхиттарға тараған, бірак суық теңіздерде көбірек кездеседі. Әрқашан миграциялап отырады. Солтүстік жарты шарда киттер қысты тропикалық суларда өткізеді де, жазда солтүстікке қарай ауысады, өйткені, бүл кезде солтүстікте планктондар көп болады. Күзде қайтадан оңтүстікке ауысады. Оңтүстік жарты шарда да осындай миграция байқалады. Киттердің бір жарты шардағы сулардан екінші жарты шардағы суларға миграция жасайтыны байқалған. Тіссіз киттердің он шақты түрі белгілі. Олардың көпшілігі өте ірі болады. Мысалы, жасыл киттің ұзындығы 33 м, салмағы 160 тонна болады. М. М. Слепцовтып мәліметіне қарағанда бұл киттің салмағы 25 пілдің немесе 150 өгіздің салмағына тең. Жүрегі 600—700 кг, денесіндегі қаны 8000 л, яғни 8—9 т болады. Ішегінің ұзындығы 300 метрдей, қарнының сыйымдылығы 3000 л болады. Бала емізіп жүрген мұндай кит күніне 200—300 литрдей сүт береді. Бір тәулікте көк кит 4—5 т шаян тәрізділерді немесе балықтарды жейді. Тіссіз киттердің кәсіптік маңызы үлкен. Бұлардың майы, мұрты және терісі пайдаланылады. Етімен ішкі органдарынан тук деп аталатын жем даярлап, малға береді. Совет Одағында кит Қиыр Шығыста және Арктикада ауланады. Дамандар систематикалық жағынан тұяктыларға жақын, үсақ жануарлар. Алдыңғы аяғында төрт, артқы аяғында үш саусағы және тұяғының рудименті болады. Шошақ тістері болмайды. Күрек тістері үлкен, және бойы өсіп тұрады. Олар үйірімен жүретін, өсімдіктермен қоректенетін жануарлар. Бірқатары тау етегінде, далалық жерлерде, басқалары орманда тіршілік етеді. Дамандар Сирияға, Палестинаға, Аравияға, Орта және Оңтүстік Африкаға тараған. жүктеу/скачать 298 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|