Тесттер
1.Кумарин қаңқасы неден тұрады:
А) табиғи азот құрамды қосылыс
В) бүйір тізбегінде азоты бар ароматты қосылыс
С) дифенил пропан қаңқасы
Д) циклденген ортаоксикорич қышқылы (9,10-бензо-α-пирон)
Е) құрамында бірнеше гидроксил тобы бар, ароматты табиғатты қосылыс
2.Дәрілік түйежоңышқа шөбінің құрамында:
А) 0,4 –0,9% кумарин
В) дикумарин
С) дигидрокумарин мелилотин
Д) глюкозид мемилотозид
Е) барлығы дұрыс
3. Кумарин қаңқасы дегеніміз:
А) негізгі табиғи азот құрамды қосылыс
В) бүйір шынжырында азоты бар ароматты қосылыс
С) дефенил пропан қаңқасы
Д) циклді ортооксикорич қышқылы (9,10-бензо-α-пирон)
Е) құрамында бірнеше гидроксил тобы бар ароматты табиғатты қосылыс
4. Кумариндерге жатады:
А) жүрек гликозидтерге
В) алкалойдтарға
С) флавонойдтарға
Д) фенол қосылыстарына
Е) иілік заттарға
5. Аткаштан қандай тұқымдысқа жатады:
А) Hippocastanaceae
В) Rosaceae
С) Ericaceae
Д) Vassiniaceae
Е) Liliaceae
6. Өсімдік шикізаттарында кумариндерді анықтау реакциясы:
А) Люголь ерітіндісімен
Б) теміраммоний ашудасымен
В) диазоқосылысымен
Г) нитратқосылысымен
Д) тұз қышқылымен
7. Melilotus officinalis – бұл:
А) кәдімгі мыңжапырақ
Б) сүйекті псоралея
В) дәрілік түйежоңышқа
Г) Дәрілік шалфей
Д) Дәрілік сиырсілекей
8. Өсімдіктердегі екіншілік биосинтез өнімі:
А) сапониндер
Б) кумариндер
В) алкалоидтар
Г) гликозидтер
Д) барлығы дұрыс
9. Хромондар жатады:
А) жүрек гликозидтерге
Б) алкалоидтарға
В) флавоноидтарға
Г) фенолды қосылыстарға
Д) иілікті затттарға
10. Хромон қаңқасы неден тұрады:
А) табиғи азот құрамды қосылыс
В) бүйір тізбегінде азоты бар ароматты қосылыс
С) дифенил пропан қаңқасы
Д) пирон және бензол сақиналарының конденсациясынан
Е) құрамында бірнеше гидроксил тобы бар, ароматты табиғатты қосылыс
11. Хромондарды идентификациялауға мүмкін болатын реакциялар:
А) Люголь ерітіндісі
Б) теміраммоний ашудасымен
В) диазоқосылысымен
Г) уранил ацетатпен
Д) тұз қышқылымен
12. Бақшалық аскөк қандай тұқымдасқа жатады:
А) Раушангүлділер
Б) Бұршақтар
В) ерінгүлділер
Г) шатырлар
Д) күрделігүлділер
13. Қосылысты атаңыз:
-
кофе қышқылы
Б) изокумарин
В) кумарол
Г) кумарин
Д) дикумарин
14. Дәрілік түйежоңышқа қандай тұқымдасқа жатады:
А) жылқы каштан
Б) раушангүлділер
В) бұршақтар
Г) лалагүлділер
Д) тарандар
15. Кумариндердің медико – биологиялық мәні:
А) өсімдіктердің өсуіне ингибиторлар
Б) тұқмдардың өсуін стимулдайды
В) Р – витамин белсенділігін көрсетеді
Г) қатерлі ісікке қарсы әсер көрсетеді
Д) барлығы дұрыс
16. Тромбозды алдын – алу үшін пайдаланатын спиртті –сулы эскузан экстракты алынады:
А) түйежоңышқа шөбінен
Б) мия тамырынан
В) қара меңдуана
Г) жылқы каштан тұқымдары
Д) биік аңдыз тамыры
17. Үлкен амми шикізаты:
А) шөбі
Б) жапырақ
В) тамыры
Г) жемістері
Д) тұқымы
18. Дәрілік түйежоңышқа шикізаты:
А) шөбі
Б) жапырақ
В) тамыры
Г) жемістері
Д) тұқымы
19. Жылқы каштаны шикізаты:
А) шөбі
Б) жапырақ
В) тамыры
Г) жемістері
Д) тұқымы
20. Егістік ботташық шикізаты:
А) шөбі
Б) жапырақ
В) тамыры
Г) жемістері
Д) тұқымы
21. Шөп шикізатын әдетте дайындайды.
А) вегетация кезінде
Б) өскен кезінде
В) гүлдену кезінде
Г) шырын қозғалу кезінде
Д) топырақ асты бөлігінің шіруі кезінде
22. Фенолды қосылыстар бұл
А) әр түрлі биологиялық және биохимиялық функциаларды орындайтын, органикалық заттардың негізгі тобы
Б) ароматты органикалық қосылыстардың ұшқыш, сұйық қоспасы
В) беткейлік белсенділігі және гемолитикалық заттары бар
Г) құрамында бі немесе бірнеше гидроксил топтары бар ароматты қосылыстар
23. Кәдімгі ит бүлдірген өседі
А) көлдер мен өзен жағаларында
Б) ормандарда
В) орманды жазықтарда
Г) қарағайлы, жапырақты және именді ормандарда
Д) шөл далада
24. Үлкен амми шикізатын көрсетініз
А) шөп
Б) жапырақ
В) тамыр
Г) тұқымы
Д) барлығы дұрыс
25. Шиқізатты анықта: дұрыс емес – шар тәрізді формалы кішкене қосақталған және бір жағы тегіс, бұжырланағн диаметірі 2-4 см, иісі жоқ, дәмі тәтті сосын ащы
А) арахис
Б) конусты каштан
В) үлкен амин
Г) егістік ботташық
26. Шикізатты анықта: дамыған тұқымдар, веслоплодник, сарғыш күрең, элиптикалық, тығыздалған,ұзындығы 5-8мм, ені 4-5мм, үш жақтаулы екі тізбекті
А) арахис
Б) конусты каштан
В) үлкен амин
Г) егістік ботташық
27. Тромбоздың профилактикасы үшін эскузанның сулы спиртті экстрактісі қайсысынан алынады
А) сасық шөп тамырынан
Б) түйе жонышқа шөбі
В) миа тамыры
Г) мендуана тұқымы
Д) конский каштан тұқымы
29. Папротник тамыршасынан алынған қою экстрактіні не ретінде қолданады
А) құртқа қарсы зат
Б) аллергияға қарсы зат
В) қабынуға қарсы зат
Г) аритмияға қарсы зат
Д) барлығы дұрыс
30. Өсімдік шикізатында кумаринді мына реакциямен байқайды
А) люголь ерітіндісімен
Б) темір амонийлы квастармен
В) нитрата қосылыстармен
Г) тұз қышқылымен
Д) диаза қосылыстармен
Жауаптары:
-
Д;
-
Е;
-
Д;
-
Д;
-
А.
-
В;
-
В;
-
Д;
-
Г;
-
Д;
-
Г;
-
Г;
-
Г;
-
В;
-
Г;
-
Д;
-
Г;
-
А;
-
Д;
-
Г;
-
В;
-
Г;
-
Г;
-
Г;
-
Б;
-
Б;
-
Д;
29- А;
30- Д.
Негізгі әдебиеттер тізімі
-
Муравьева Д.А. Фармакогнозия. - М: Медицина, 2000. - 653с.
-
Государственная Фармакопея СССР. – М., Изд.XI, вып.2. -1990. – 397с.
-
Фармакогнозия, Атлас. Учебное пособие / под ред. Н.И. Гринкевич, Е.Я.Ладыгинан – М: Медицина – 1989. – 512 с.
-
Курамысова И.И., Аксенова В.Ф., Татимова Н.Г. Лекарственные растения. - Алма- Ата: Кайнар, 1989. - 302 с.
-
Долгова А.А., Ладыгина Е.Я. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии. –М:Медицина. - 1977. - 176 с.
-
Газалиев А.М. Новые биоактивные производные алкалоидов /А.М. Газалиев, М.Ж.Журинов, С.Д.Фазылов - Алмата:Ғылым, 1992. - 208с.
-
Кузнецова М.А. Лекарственное растительное сырье и препараты, 2-е изд., перераб. и доп. - М:Высш.шк. - 286 с.
-
Николаев Л.А. Лекарствоведение. Учеб. для вузов, 2-е изд., доп. и испр.-Минск:Вышэйш. шк. - 1988.-142 с.
-
Турова А. Д. Лекарственные растения СССР и Вьетнама /А.Д. Турова, Э.Н.Сапожников, Вьен Дыок Ли. - М:Медицина,1987. - 464с.
-
Машковский М.Д. Лекарственные средства. В двух томах. Изд.14-е. - Харьков: Торсинг, 2000. – 592 с.
-
Яковлев Г.П., Блинова К.Ф. Лекарственное растительное сырье. Фармакогнозия. Санкт-Петербург: Спец. лит., 2004. - 765 с.
-
Гринкевич Н.И., Л.Н. Сафронович. Химический анализ лекарственных растений. М.:Медицина, 1983. - 172 с.
-
Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия. Учеб. пос. для вузов /под ред. Г.П.Яковлева.-СПб: СпецЛит, 2006.- 846 с.
Мазмұны
Алғы сөз 3
-
Құрамында алкалоидтары бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 4
-
Құрамында жүрек гликозидтері бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 28
-
Құрамында сапониндері бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 45
-
Құрамында антроцентуындысы бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 63
-
Құрамында фенолгликозидтері бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 82
-
Құрамында кумариндері мен хромондары бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар 96
-
Әдебиеттер 111
Қысқартылған сөздер тізімі
ДӨШ Дәрілік өсімдік шикізаттары
УК сәулелер Ултракүлгін сәулелер
ФЭК Фотоэлектроколориметр
СФ Спектрофотоколориметр
Нм нонометр
ҚММА-баспаханасында басып шығарылды.
Қарағанды қаласы, Гоголь көшесі , 40
Көлемі 7.1 баспа табақ
100 дана
Достарыңызбен бөлісу: |