Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі оңТҮстік қазақстан медицина академиясы



Pdf көрінісі
бет213/369
Дата21.02.2022
өлшемі6.31 Mb.
#455600
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   369
sagyndykova ba. anabaeva rm

Жағар майлардың жіктелуі. Жағар майлар әртүрлі белгілеріне байланысты 
жіктелінеді: 
- белгіленуі бойынша
- қолданылатын жері бойынша; 
- дәрілік заттардың дисперстік дәрежесі және оның негізде таралуы бойынша 
(технологиялық). 
Белгіленуі бойынша жағар (жақпа) майлардың жіктелуі: 
1. Қорғаныс жағар майлары. Олар профилактикалық мақсатта теріге және 
кілегей қабаттарға жағу үшін, теріні улы заттардың, органикалық еріткіштердің, 
микроорганизмдердің әсерінен қорғау үшін қолданылады. Қорғаныс жағар 
майларды мамандық зияндылығы бар әр түрлі өндірістерде қолданудың маңызы 
зор. 
2. Косметикалық жағар майлар. Оларды теріні жұмсарту, қоректендіру
пигментті дақтарды кетіру, емдеу немесе шаштарды түсіру үшін қолданады 
3. Емдік жағар майлар (немесе медициналық). Бұл жағар майлардың 
маңызды тобы. Терінің зақымдалған жеріне, кілегей қабатқа бағытталған түрде 
жергілікті, локальды әсер көрсетеді (күкірт, мырыш, ксероформ жағар майлары). 
Резорбтивті әсер көрсететін жағар майлар (резорбция-сіңу) теріге немесе кілегей 
қабықтың терең қабаттарына өтіп, қан тамырларға немесе лимфаға жетіп, бүкіл 
ағзаға немесе жеке мүшелерге әсер көрсетеді. Мысалы «Нитронг» жағар майы 
оның құрамында нитроглицериннің 2% майлы ерітіндісі бар, стенокардия 
ұстамасында қолданылады. 
Қолданылатын жері бойынша емдік жағар майлардың жіктелуі: 
1. Жағар майлардың өзі (Unguenta) дерматологиялық жағар майлар 
2. Мұрынға арналған жағар майлар
– Unguenta nаsalіs немесе Unguenta
rіnalіs. 
3. Көзге арналған жағар майлар
– Unguenta ophthalmіca 
4. Вагиналды
– Unguenta vagіnalіs 
5. Уретралды
– Unguenta urethralіs 
6. Ректалды
– Unguenta rectalіs 
Бұл жіктелу бойынша жағар майлардың қолданылуы қосымша түсіндіруді 
қажет етпейді. 
Технологиялық жіктелуі: жағар майлардағы дәрілік заттың дисперстік 
дәрежесі заттардың негізде таралуын көрсетеді. Осыған байланысты жағар 
майлар гомогенді және гетерогенді болып бөлінеді. 
1. Гомогенді жағар майлар. Гомогенді жағар майларда дәрілік затпен негіз 
арасында фаза аралық бөліну болмайды. Мұндай жағар майларда дәрілік заттар, 
негізде молекулалық немесе мицеллярлық дисперске дейін жеткізілген, ерітінді 
түрінде таралады. 
Гомогенді жағар майлар алынуы бойынша: ерітінді жағар майлар, балқыма 
жағар майлар, экстракциялық жағар майлар болып бөлінеді. 


293 
2. Гетерогенді жағар майлар. Гетерогенді жағар майларда дәрілік зат пен 
негіз арасында фазааралық бөліну болады. 
Гетерогенді жағар майлар суспензиялық (тритурациялық), эмульсиялық
аралас болып бөлінеді. 
Кесте 17 
Әр түрлі негіздерге кіретін дәрілік құралдарға байланысты жағар майлардың 
типін анықтау 
№ 
п/п 
Негіздер 
Жақпа май құрамына кіретін дәрілік құралдар жақпа май типін 
құрайды 
Майда да, 
суда да 
ериімейтін 
заттармен 
Суда 
еритін 
заттармен 
Майда 
еритін 
заттармен 
Қою 
экстракт
ымен 
Майлар
мен, 
балауыз
бен, 
Өсімдік 
және 
жануар 
материал
дарымен 

Майлар 
және май 
тәрізді 
заттар 
тритурация
лық 
эмульсиял
ық 
ерітінді 
эмульси
ялық 
балқым
а 
эктракци
ялық 

Гидрогельд
ер және 
гель тәрізді 
негіздер 
тритурация
лық 
ерітінді 
тритураци
ялық 
ерітінді эмульси
ялық 
эктракци
ялық 

Минералды 
негіздер 
тритурация
лық 
эмульсиял
ық 
ерітінді 
эмульси
ялық 
балқым
а 
эктракци
ялық 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   369




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет