Қазақстан Республикасының Кеден кодексі

9) консулдық сағдиян - консулдық мекемелердің байланыс түрлерінің бірі;

10) дипломатиялық курьер - Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы дипломатиялық почтаны өткізуге уәкілетті тұлға;

11) консулдық курьер - Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы консулдық сағдиянды өткізуге уәкілетті тұлға.

279-бап. Шетел мемлекеттерi дипломатиялық өкiлдiктерiнің тауарларды өткізуі

Қазақстан Республикасының аумағындағы шетел мемлекеттерінің дипломатиялық өкілдіктері өздерінің ресми пайдалануына арналған тауарларды сондай-ақ тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға тарифтік емес реттеу шараларын қолданбай Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан Республикасынан әкете алады.

280-бап. Шетел мемлекетінің дипломатиялық өкілдігі басшысының және өкілдіктің дипломатиялық жеке құрамы мүшелерінің тауарларды өткізуі

2. Шетел мемлекетiнiң дипломатиялық өкiлдiгi басшысының, өкiлдiктiң дипломатиялық жеке құрамы мүшелерiнiң, сондай-ақ олармен бірге тұратын отбасы мүшелерінің, егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, жеке багажы, егер жеке пайдалануға арналмаған тауарлар немесе әкелуiне не әкетiлуiне тыйым салынған, немесе Қазақстан Республикасының өсімдіктер карантині туралы заңдарымен реттелетiн тауарлар бар екенiне елеулi негiздемелер болмаса, кедендік тексеруден босатылады. Тауарларды мұндай тексеру тек осы адамның немесе оның уәкiлеттi өкiлiнiң қатысуымен жүргiзiлуі қажет.

281-бап. Шетел мемлекетi дипломатиялық өкiлдiгiнiң әкiмшiлiк-техникалық жеке құрамы мүшелерінің тауарларды өткізуі

Шетел мемлекетi дипломатиялық өкiлдiгiнiң әкiмшiлiк-техникалық жеке құрамының мүшелері және олармен бірге тұратын отбасы мүшелері, егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, жайғасуға арналған заттарды қоса алғанда, өздерінің жеке пайдалануына арналған тауарларды сондай-ақ тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға тарифтік емес реттеу шараларын қолданбай, Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан Республикасынан әкете алады.

 

282-бап. Шетел мемлекетi дипломатиялық өкiлдiгiнің қызмет көрсетушi жеке құрамы мүшелерiнің тауарларды өткізуі

Шетел мемлекетiмен жасалып бекітілген халықаралық шарттың негiзiнде шетел мемлекетi өкiлдiгiнiң дипломатиялық жеке құрамының мүшелеріне, осы Кодексте берілетін кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер әрбiр жекелеген шетел мемлекетіне қатысты өзара сыйластық принципін негiзге ала отырып, осы дипломатиялық өкiлдiктiң қызмет көрсетушi жеке құрамының қызметкерлеріне, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерiне егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, қолданылуы мүмкiн.

283-бап. Шетел мемлекеттерiнiң консулдық мекемелері мен олардың қызметкерлерінің тауарларды өткізуі

2. Консулдық мекеменің қызмет көрсетушi жеке құрамының қызметкерлерiне, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерiне, егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, шетел мемлекетiмен жасалып бекітілген халықаралық шарттың негiзiнде, әрбiр жеке шетел мемлекетіне қатысты өзара сыйластық принципін негізге ала отырып, шетел мемлекетiнiң дипломатиялық өкiлдiгiнiң қызмет көрсетуші жеке құрамының мүшелерiне осы Кодексте берiлетiн кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер қолданылуы мүмкiн.

284-бап. Шетел мемлекеттерiнiң дипломатиялық почтасы мен консулдық сағдиянын Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткiзу

1. Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткiзiлетiн шетел мемлекеттерiнiң дипломатиялық почтасы кеден органдарының ашып қарауына да, ұстап қалуына да жатпайды және оларды тек сырттай қарайды. Дипломатиялық почтаны құрайтын барлық орындардың олардың сипатын көрсететін көзге көрінерлік сыртқы белгiлері болуға тиiс және оларда тек дипломатиялық құжаттар мен тек қана ресми пайдалануға арналған заттар болуға тиіс.

2. Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткiзiлетiн шетел мемлекеттерiнiң консулдық сағдияны кеден органдарының ашып қарауына да, ұстап қалуына да жатпайды және оларды тек сырттай қарайды. Консулдық сағдиянды құрайтын барлық орындардың олардың сипатын көрсететін көзге көрінерлік сыртқы белгiлері болуға тиiс және оларда тек ресми хат-хабарлар мен құжаттар немесе тек қана ресми пайдалануға арналған заттар болуға тиіс.

Консулдық сағдияндағы заттардың тек қана ресми пайдалануға арналмағандығы туралы негiздемелер болған жағдайда, кеден органы осы шетел мемлекеті уәкiлеттi тұлғаларының кеден органы лауазымды адамдарының қатысуымен сағдиянды ашып көрсетуін талап етуге құқылы. Осы мемлекеттің өкіметі консулдық сағдиянды ашудан бас тартқан жағдайда ол жөнелтiлген жерiне қайтарылады.

3. Дипломатиялық почта және консулдық сағдиян келуіне рұқсат берілген портқа немесе әуежайға бағытталған кеменің капитанына немесе әуе кемесінің командиріне сеніп тапсырылуы мүмкін. Кеменің капитаны немесе әуе кемесінің командирі дипломатиялық почта мен консулдық сағдиянды құрайтын орындардың саны көрсетілген ресми құжатпен қамтамасыз етілуге тиіс, бұл ретте ол дипломатиялық немесе консулдық курьер болып есептелмейді.

4. Дипломатиялық өкілдік немесе консулдық мекеме өз қызметкерлерінің бірін кеменің капитанынан немесе ұшақтың командирінен дипломатиялық почтаны немесе консулдық сағдиянды тікелей және кедергісіз қабылдап алуға жібере алады.

5. Егер дипломатиялық почта немесе консулдық сағдиян басқа кеден органының қызметі аймағындағы өкілдікке немесе мекемеге тікелей шетел мемлекетінің автокөлік құралымен жеткізілсе, онда дипломатиялық почта мен консулдық сағдиянды шекаралық кеден органы ресімдейді.

285-бап. Шетелдiк дипломатиялық және консулдық курьерлердің тауарларды өткізуі

2. Дипломатиялық және консулдық курьерлерге өздерінің мәртебесі және дипломатиялық почта мен консулдық сағдиянды құрайтын орындардың саны көрсетілген ресми курьерлік парақ берілуге тиіс. Курьерлік параққа дипломатиялық почта мен консулдық сағдиянды жіберген мекеме қол қояды және мөр басады.

3. Дипломатиялық почта мен консулдық сағдиян осы дипломатиялық почта немесе консулдық сағдиянды ғана тасымалдауға белгіленген және курьерлік ресми парақпен қамтамасыз етілген уақытша дипломатиялық немесе консулдық курьерге де сеніп тапсырылуы мүмкін.

4. Уақытша дипломатиялық немесе консулдық курьерге осы баптың 1-тармағында көзделген кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер беріледі. Мұндай жеңілдіктер дипломатиялық почта мен консулдық сағдиянды мақсаты бойынша жеткізген кезден бастап тоқтатылады.

286-бап. Шетел мемлекеттерiнiң өкiлдерi мен делегация мүшелерiнің тауарларды өткізуі

Шетел мемлекеттерiнiң өкiлдерiне, парламент және үкiмет делегацияларының мүшелерiне, сондай-ақ өзара сыйластық негiзінде Қазақстан Республикасына мемлекетаралық келiссөздер, халықаралық конференциялар мен кеңестерге қатысу үшiн немесе басқа да ресми тапсырмалармен келетiн шетел мемлекеттері делегацияларының қызметкерлерiне осы Кодексте көзделген шетел мемлекеті өкiлдiгінің дипломатиялық жеке құрамының мүшелерiне арналған кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер берiледi. Дәл сондай жеңiлдiктер осы адамдарға еріп жүрген олардың отбасы мүшелерiне де берiледi.

287-бап. Қазақстан Республикасының кедендік аумағы арқылы транзитпен өтетiн шетел мемлекеттерi дипломатиялық жеке құрамы мүшелерiнің, консулдық лауазымды адамдарының, өкілдерінің және делегациялар мүшелерiнің тауарларды өткізуі

1. Шетел мемлекеттерi дипломатиялық өкілдігінің мүшелерi мен консулдық лауазымды адамдарына, олардың отбасы мүшелерiне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кедендік аумағы арқылы транзитпен өтетiн, осы Кодекстің 286-бабында көрсетілген адамдарға шетел мемлекеті өкiлдiгінің дипломатиялық жеке құрамының мүшелерi үшiн осы Кодексте көзделген кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер берiледi.

2. Егер жоғарыда аталған адамдардың, сондай-ақ олармен бірге жүрген отбасы мүшелерінің багажында әкелінуіне немесе әкетілуіне Қазақстан Республикасының өсімдіктер карантині туралы заңдарымен тыйым салынған не реттелетін тауарлар бар деп есептеуге негiздер болмаса, багажы кедендік тексеруден босатылады. Тауарларды мұндай тексеру тек осы адамның немесе оның уәкiлеттi өкiлдерiнiң қатысуымен ғана жүргiзiлуі тиіс.

288-бап. Дипломатиялық және оған теңестірілген өкілдіктер, консулдық мекемелер мен олардың қызметкерлері өткізетін тауарларды ресімдеудің тәртібі

1. Дипломатиялық және оған теңестірілген өкілдіктердің, консулдық мекемелердің ресми пайдалануына арналған тауарлар таңдалған кедендік режимге сәйкес жүктің кедендік декларациясын кеден органына табыс ету арқылы кедендік ресімдеуге жатады.

2. Дипломатиялық өкілдік қызметкерлерінің және оларға теңестірілген адамдардың, консулдық мекеме қызметкерлерінің, сондай-ақ олармен бірге тұратын отбасы мүшелерінің иесімен бірге жөнелтілмейтін жеке жол жүгі таңдалған кедендік режимге сәйкес кедендік декларацияны кеден органына табыс ету жолымен кедендік ресімдеуге жатады.

1. Қазақстан Республикасында тіркелген тұлғалардың ресми және жеке пайдалануына арналған мынадай тауарлар:

1) көлік құралдарының барлық түрлері;

2) дербес компьютерлер және олардың керек-жарақтары;

3) сателлиталық керек-жарақтармен бірге теле-, радио-, бейне аппаратура;

4) шығарылған слайдтарымен және фильмдерімен қоса кинокамералар мен кинопроекторлар;

5) жиһаздардың барлық түрлері;

6) құны тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген жүз айлық есептік көрсеткіштен асатын тұрмыстық электр аспаптары, спорттық жабдықтар, музыкалық аспаптар;

7) бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған жеке зергерлік сән бұйымдары мәлімделген кедендік режимге сәйкес кеден органдарында міндетті кедендік ресімдеуге және есепке алуға жатады.

2. Қазақстан Республикасының аумағында кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктері жоқ басқа тұлғаға жоғарыда аталған тауарлардың меншік құқығын беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес барлық тиісті кедендік төлемдерді және салықтарды төлей отырып, міндетті кедендік қайта ресімдеуге жатады.

3. Дипломатиялық және оған теңестірілген өкілдіктер, консулдық мекемелер ресми пайдалану үшін тарифтік емес реттеу шараларын қолданбай, бір тоқсанда бес мың дана әртүрлі темекі өнімдерін (сигар, сигарет және тағы басқалары), бір жүз литр шарап және ликер-арақ өнімдерін Қазақстан Республикасына әкеле алады.

4. Мәдени-тарихи құндылықтары бар шетел тауарлары және олардың құжаттары кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау үшін кеден органына беріледі.

5. Мәдени-тарихи құндылықтары бар және Қазақстан Республикасында сатып алынған тауарлар тиісті уәкілетті мемлекеттік органның рұқсаты негізінде ғана Қазақстан Республикасының аумағынан тыс әкетілуі мүмкін.

8-Бөлім. Кедендік төлемдер және салықтар

1. Қазақстан Республикасында мынадай кедендік төлемдер қолданылады:

1) кедендік баж;

2) кедендік алымдар;

3) алымдар;

4) алдын ала шешім үшін төлемақы.

2. Төлеушілер, кедендік төлемдерді есептеу, төлеу, қайтару және өндіріп алу тәртібі, сондай-ақ кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктер осы Кодексте айқындалады.

3. Кеден органдары демпингке қарсы, қорғау және өтемдік баждарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен және жағдайларда алады.

4. Төлеушілер, салықтарды есептеу және төлеу тәртібі Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес айқындалады.

5. Жеке тұлғалар тауарларды оңайлатылған тәртіппен өткізу кезінде кедендік төлемдер және салықтар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген жиынтық кедендік төлем түрінде төленуі мүмкін.

291-бап. Кедендік төлемдер ставкаларының түрлерi

1) салық салынатын тауарлардың кедендік құнына процентпен есептелетiн - адвалорлық;

2) салық салынатын тауарлардың бірлігі үшiн белгiленген мөлшерде есептелетiн - ерекшелiкті;

3) кедендік төлемдер ставкаларының аталған екi түрiн де ұштастыратын - құрамдас болып бөлiнедi.

292-бап. Кедендік баждар

1. Кедендік баждар тауарларды кедендік режимдерде декларациялау кезінде төленеді, бұларға орналастыру жағдайы Қазақстан Республикасының Кедендік тарифіне сәйкес кедендік баждар төлеуді белгілейді.

2. Кедендік баждардың ставкаларын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді және олар ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң күшіне енеді.

293-бап. Кедендік алымдар

1. Кедендік алымдарға:

1) кедендік ресімдеу үшін кедендік алым;

2) кедендік ілесіп алып жүру үшін кедендік алым;

3) тауарларды сақтау үшін кедендік алым жатады.

2. Көрсетілген іс-әрекеттерді орындағаны үшін кеден органдары шығындарының құны кеден алымдарының мөлшерін айқындау үшін негіз болып табылады.

294-бап. Кедендік ресімдеу үшін кедендік алым

Тауарлар мен көлік құралдарын негізгі кедендік ресімдеу кезінде кедендік ресімдеу үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерде кедендік алым алынады.

295-бап. Кедендік ілесіп алып жүру үшін кедендік алым

Кеден органдары тауарларды кедендік ілесіп алып жүру үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерде кедендік алым алады.

Бірнеше көлік құралын кедендік ілесіп алып жүру кезінде кедендік алымның сомасы ілесіп алып жүруге қатысушылардың санына барабар бөлінеді.

296-бап. Тауарларды сақтау үшін кедендік алым

Иелері кеден органдары болып табылатын кеден қоймалары мен уақытша сақтау қоймаларында тауарларды сақтау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерлерде кедендік алымдар алынады.

297-бап. Алымдар

1. Кеден органдары алатын алымдарға:

1) лицензия бергені үшін алым жатады;

2. Осы баптың 1-тармағында белгіленген алымдардың мөлшерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

298-бап. Лицензия бергені үшін алым

Лицензия бергені үшін алым:

1) кеден қоймасын құрғаны;

4) уақытша сақтау қоймасын құрғаны;

5) кедендік тасымалдаушы ретінде қызметті жүзеге асырғаны;

6) кеден брокері ретінде қызметті жүзеге асырғаны үшін алынады.

299-бап. Алдын ала шешім үшін төлемақы

Тауардың жіктемесіне, шығарылған елін және кедендік құнын айқындау әдіснамасына қатысты алдын ала шешім қабылдағаны үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерде алдын ала шешім үшін төлемақы алынады.

38-тарау. Кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу

300-бап. Кедендік баждар салуға арналған база

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, тауарлардың кедендік құны кеден бажын салу үшін база болып табылады.

2. Қазақстан Республикасында қолданылатын Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасына сәйкес өлшем бірлігі кедендік баждың өзіндік ерекше ставкалары белгіленген тауарлар бойынша кедендік баждар салуға арналған база болып табылады.

301-бап. Кедендік төлемдерді және салықтарды есептеудің тәртібі

1. Кедендік төлемдер мен салықтарды осы Кодекстің 270-бабы мен осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік төлемдерді және салықтарды төлеушілер дербес есептейді.

2. Кеден ісі саласында құқық бұзушылық анықталған жағдайда, төленуге тиісті кедендік төлемдерді және салықтарды есептеуді кеден органы жүргізеді.

3. Кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заң актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен жүргізіледі.

302-бап. Кедендік төлемдердің және салықтардың ставкаларын қолдану

1. Осы Кодекстің 5 және 386-388-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік төлемдер мен салықтарды есептеу мақсаттары үшін кеден органы кедендік декларацияны тіркеген күні қолданылатын ставкалар пайдаланылады.

2. Кедендік баждарды және салықтарды есептеу мақсаттары үшін осы Кодекстің 290-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Кедендік тарифіне және Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес, Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасы бойынша тауарлардың кодына және тауарлардың атауына сай келетін ставкалар қолданылады.

303-бап. Кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу мақсаттары үшін шетел валютасын қайта есептеу

Кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу, соның ішінде тауарлардың кедендік құнын айқындау мақсаттары үшін шетел валютасын қайта есептеу жүргізу талап етілген жағдайларда, кеден органы кедендік декларацияны тіркеген күнге немесе төленуі тауарлардың кедендік ресімделуіне байланысты емес кедендік төлемдер үшін төлем күніне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген валюта айырбастаудың нарықтық бағамы қолданылады.

304-бап. Кеден ісі саласында құқық бұзушылық жасалған кезде кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу

1. Шартты шығарылған тауарлар кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуден толық немесе ішінара босатылғандарға қарағанда өзге мақсаттарда пайдаланылған кезде төленуге тиісті кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу үшін кеден органы кедендік декларацияны тіркеген күні қолданылатын кедендік төлемдердің және салықтардың ставкалары пайдаланылады.

2. Кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу мерзімінің бұзылуы болған кезде, кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу осы Кодекстің 349-бабына сәйкес кедендік төлемдерді және салықтарды уақтылы төлемегені үшін өсімпұл есептей отырып жүргізіледі.

39-тарау. Тауарлардың кедендік құнын айқындау

1) тауарға кедендік төлемдерді және салықтарды салу;

2) Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық қызметін мемлекеттік реттеудің өзге шараларын қолдану мақсатында пайдаланылатын құны.

306-бап. Әкетілетін тауарлардың кедендік құнын айқындау

1. Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан тыс әкетілетін тауарлардың кедендік құны экспортқа сату кезінде нақты төленген немесе төленуге тиісті мәміле бағасының негізінде айқындалады.

2. Тауардың кедендік құнын айқындау кезінде мәміле бағасына, егер олар бұрын енгізілмеген болса, мынадай шығыстар:

1) тауарды әуежайға, портқа немесе Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан әкететін өзге орынға дейін жеткізу бойынша шығыстар:

тасымалдау құны;

тауарларды тиеу, түсіру, қайта тиеу және ауыстырып тиеу бойынша шығыстар;

2) сақтандыру құны;

3) сатушы шеккен шығыстар;

комиссиялық және брокерлік сыйақылар;

егер Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасына сәйкес олар бағаланатын тауарлармен біртұтас зат ретінде қаралса, контейнерлердің немесе айналымға көп түсетін басқа да ыдыстардың құны;

буып-түю материалдары мен буып-түю жөніндегі жұмыстардың құнын қоса алғанда, буып-түю құны;

4) сатушы бағаланатын тауарларды сатудың шарты ретінде тікелей немесе жанама түрде төлеуге тиісті, бағаланатын тауарларға байланысты лицензия бергені үшін роялти және алымдар, егер мұндай роялти және алымдар нақты төленген немесе төленуге тиісті бағаға қосылмаған болса;

5) кейіннен қайта сатудан сатушыға тікелей немесе жанама түрде түсетін кірістің бір бөлігі, оның ішінде жеңілдікпен салық салынатын мемлекеттерде алынған, Қазақ­стан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық салынатын кіріс;

6) Қазақстан Республикасының кедендік аумағында алынатын салықтар, егер Қазақстан Республикасының салық заңдарына немесе Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес олар Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан тауарларды әкетуге байланысты сатушыға өтемге жатпаса, енгізіледі.

3. Тауардың кедендік құнын айқындау кезінде, олар бұрын мәміле құнына енгізілген және құжатпен расталуы мүмкін жағдайда, мынадай төлемдер мен шығыстар:

1) жабдықтарды монтаждау, жинау, ретке келтіру немесе мұндай жабдықтарды Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан әкеткеннен кейінгі техникалық көмек көрсетуге жұмсалатын шығыстар;

2) тауарларды Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан әкеткеннен кейін оларды жеткізу бойынша шығыстар;

3) тауарларды Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан әкеткеннен кейін оларды жеткізуді сақтандыру құны;

4) импорт елінде төленетін кедендік баждар мен салықтар мәміле бағасынан алып тасталады.

4. Мәміле бағасы болмаған кезде, әкетілетін тауарлардың кедендік құны әкетілетін тауарды өндіруге немесе сатып алуға, сақтау мен тасымалдауға байланысты шығындар туралы экспорттаушы-сатушының бухгалтерлік құжаттамасының декларант берген үзінді көшірмесі негізге алынып айқындалады. Бұл ретте, осы баптың