Қазақстан тарихы


Қазақстандағы жастар қозғалыстары және жастар ұйымдары



бет2/5
Дата13.09.2023
өлшемі75.5 Kb.
#477442
түріСабақ
1   2   3   4   5
Казан тонкерис саяси партилар

Қазақстандағы жастар қозғалыстары және жастар ұйымдары.
Қазақ зиялыларының Қалыптастыруда Петербург, Мәскеу, Варшава, Қазақ университеттері мен басқа да жоғары оқу орындары сондай-ақ Сібірдің жоғары және арнаулы орта білім беретін оқу орындары да айтарлықтай рөл атқарды. ХІХ ғ 20 ж.1917 ж дейіңгі мерзімде қазан университеттерінде 30-ға жуық қазақ жастары, ал ХІХ ғ.с мен ХХ ғ.б. Петербург унив. 20-ға жуық қазақ студенттері оқыды. Олардың қатарында Б. Қаратаев , Б. Құлманов. Б. Сыртанов. А. Тұрлыбаев, Ж. Досмұхамедов, М, Шоқай, Ш. Ақбаев т.б. болды. қазақ жастары Ресейден тыс шетелдік шығыс оқу орындарында да оқыған. 1917 ж дейіңгі кезеңде Стамбул университеттерінде Ә. Ғайсин, С. Шанов, Д. Көлбаев, М. Тұрғанбаев. Ә. Машаев деген жастар білім алған. 1917 ж. дейін 120 ға жуық қазақ жастары әр түрлі жоғары оқу орындарын, 700-ге жуығы орта оқу орындарын бітірген.
1912-1915 жылдары жарық көрген «Айқап журналы» мен «Қазақстан» «Қазақ» газеттері, 1917 ж. А. Байтұрсыновтың «Оян қазақ» жинақтарының да ықпалы болды.
1912-1915 ж. Омбы жастары «Бірлік», Уфадағы Ғалия мед/і шәкірттері «Ізгілік» атты ұйымдар құрды.
1917 ж. Орынборда «Еркін дала», Семейде «Шанар», Оқытушылар ұйымы, «Талап», Екібастұзда «Ұйым», Баян ауылда «Ерік», Меркеде «Қазақ жастарының ревалюциялық одағы», Көкшетауда «Оқығандар», Ақмолада «Жас қазақ», Ақтөбеде «Жас тілек».
1918 ж. Омбыда «Еңбекші жастар» ұйымы, «Тілек», Қостанайда «Балапан»,
1919 ж. Оралда «Ақниет», «Ақжол» т.б. ұйымдары құрылды.
Алаш партиясының құрылуы. 1917 ж. Ақпан революциясынан кейін құрылған уақытша үкіметін ұлт мәселесін, агрорлық мәселені түбегейлі шешіп ала алмады, құлатылған патша өкіметінің саясатын жүргізу мен болды.
Бүкіл қазақтың І съезі 1917 ж. 21-26 шілдеде Орынбор қаласында болды. Оған Ақмола, Семей, Торғай, Орал, Жетісу, Сырдария, Ферғана, Бөкей ордасынан өкілдер қатысты. Оның күн тәртібінде 14 мәселе қойылды, Маңыздылары: Мемлекет билеудің түрі, Қазақ автономиясы, жер, сот, оқу, земство, әйел теңдігі, т.б. сонымен бірге маңыздысы — қазақ саяси партиясын құру және оның жобасын қабылдау деп жариялады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет