Б. Е. Есжанов Са ты бал диева Г.Қ. жəне т б
жүктеу/скачать 3.54 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1-су рет. Жа рық мик рос ко бы ның жал пы кө рі ні сі
Жа рық тү сі ру ші бө лім: • диаф раг ма; • кон ден сор; • айнадан (бір бе ті жа зық, екін ші сі ойық) құрылады. Бұл бө лім зерт те ліп отыр ған зат қа жа рық тү сі ру үшін қол да- ны ла ды. 7 Ме ха ни ка лық бө лім: • шта тив; • үс тел ше; • ту бус; • ре воль вер; • үл кен бұ ран да (мак ро мет ри ка лық винт); • кі ші бұ ран да (мик ро мет ри ка лық винт); • кон ден сор дың бұ ран да сынан тұрады. Зерт те ле тін объек ті ні ай қын кө ру үшін кон ден сор лық винт ті тө мен не жо ға ры қоз ғау қа жет. Үл кен бұранда ар қы лы ту бус ты бір тін деп ақы рын тө мен тү сі ріп, зерт те ле тін объек ті ні анық көр- ген де ға на тоқ та та ды. Содан соң кі ші бұрандамен жұ мыс іс те ле- ді. Үл кен бұранда объек ті ні аз дап үл кейт кен де (ұлғ айт қан да), ал кі ші бұранда оны көп ұлғ айт қан кез де ға на пай да ла ны ла ды. Мик рос коп ар қы лы зерт те ле тін объек ті нің (жа ну ар дың) та- би ғи де не мөл ше рі қан ша лық ты ұл ғайт ыл ған ды ғын бі лу үшін оку ляр мен объек тив те гі сан дар ды өза ра кө бейтеді де, оның кө- бейт ін ді сі ұл ғайт ыл ған мөл ше рін көр се те ді. Мы са лы: 15x40=600 есе. Мик рос коп тың жа рық тү сі ре тін айна сы қоз ғал ма лы бо лып жа рық ты рет тейт ін екі лин за дан құ рал ған кон ден сор үс тел ше сі нің ас ты нда ор на лас қан. Кон ден сор дың тө мен гі лин за сы ның ас ты нда диаф раг ма ор на лас қан. Диаф раг ма: ци ли нд рлі, дис кі лі жə не тақ та- лы бо лып бө лі не ді. Диаф раг ма ның те сі гін ке ңейтуге де, та рыл ту ға да бо ла ды. Тар те сік ті диаф раг ма өте жа рық, ал кең те сік ті диа- ф раг ма зертханада жа рық тап шы лау кез де қол да ны ла ды. Мик рос коп ты пай да ла ну ке зін де тө мен де гі жұ мыс ре тін ес те сақ тау қа жет: Мик рос коп пен жұ мыс іс те ген ге дейін оны жұ мыс ор ны на қой ып, шү бе рек пен сүр тіп, шаң нан та зар та ды, кон ден сор ды жо- ға ры кө те ре ді, диаф раг ма ны ашып, ре воль верді ауда рып, кі ші объек тив ті ту бус тың дəл ас ты на тү сі ру қа жет. Мик рос коп пен жұ мыс іс те ген ге дейін объек тив ке жа рық тү- сі ру ке рек. Ол үшін кі ші объек тив ті үс тел ше нің те сі гі не ту ра лап, өз ор ны на əке ле ді жə не оку ляр мен қа рап тұ рып жа рық тың ша- ма сы на қа рай ойыс не жа зық жа ғын кел ті ріп, көз ге жа рық кө рін- ген ше қоз ғайды. Жа рық кө рін ген соң дай ын дал ған пре па рат ты мик рос коп үс тел ше сі нің те сі гі не дəл қою ке рек. Пре па рат ты ор- 8 на лас тыр ған нан кейін, үл кен бұранда ар қы лы ту бус ты объек ті ге аз ға на ти мейт ін дей етіп тө мен тү сі ру қа жет. Бұл кез де ту бус ар- қы лы емес, зерт теу ші кі ші объек тив тің бір бүйірі нен қа рап тұр- ға ны жөн. Со дан кейін оку ляр дан қа рап, үл кен бұрандамен пре- па рат та ғы зат кө рін ген ге дейін ту бус ты ақы рын дап жо ға ры қа рай кө те ру ке рек. Бұранданы еп теп жо ға ры-тө мен қоз ғау ар қы лы зерт тейт ін зат тың дəл құ ры лы сын ай қын дайды. Мик рос коп та ғы объек ті ге қа ра ған да екі көз де ашық бо луы ке рек, бұл жағ дайда сол көз бен зат ты кө ріп, оң көз бен дəп тер ге жа ну ар дың су ре тін са лу ға бо ла ды. Бір көз бен қа ра ған да адам тез шар шайды. Мик рос коп ты зерт теу біт пейін ше ор ны нан қоз ғауға бол майды. Объек ті ні бір не ше есе ұл ғайт ып кө ру үшін мик рос коп тың ту бу сын жо ға ры кө те ріп, ре воль верді қоз ғап үл кен ұлғ айт қыш объек тив ті (x40, x90) кі ші объек тив тің ор ны на ауыс ты рып қояды. Одан кейін осы объек тив пре па рат қа ти ген ше ту бус ты тө мен тү- сі ріп, оку ляр дан қа рап, зерт те ле тін зат кө рін ген ше жо ға ры кө те- ре ді. Сол кез де ол ал ғаш қы дан бір не ше есе үл кен бо лып кө рі не ді. жүктеу/скачать 3.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|