№2.4 тақырып.Сертификаттауды қолдану салалары. (1 сағат)

№2.4 тақырып.Сертификаттауды қолдану салалары. (1 сағат)

1. 
   Міндетті сертификаттау объектілері. Ерікті сертификаттау объектілері.
   
2. 
   Өнімінің сәйкестігін растау сұлбалары.
   

Өнімді сертификаттау ерікті немесе міндетті түрде жүргізіледі.

     Сертификаттау кезінде өнімнің сипаттамасы (көрсеткіштері) тексеріледі, мыналарға:
      1) өнімнің сәйкестендірілуін жүргізуге, оның ішінде жіктеу топтамасына жататындығын, техникалық құжаттамаға сәйкестігін, шыққан жерін, осы партияға жататындығын, сондай-ақ өнімнің техникалық регламентке және нормативтік құжатқа, тауарға ілеспе құжатқа, жеткізуге арналған шартқа (келісімшартқа), ерекшелікке, затбелгіне, заттаңбаға және өнімді сипаттайтын басқа құжатқа сәйкестікті растау үшін жиынтығында жеткілікті белгілерді, параметрлері, көрсеткіштері және талаптары бойынша сәйкестігін тексеруге. Сәйкестендіру кезінде импорттаушының Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері талаптарын өнімді таңбалауға қажетті ақпарат бөлігінде сақталуы ескертілуге тиіс;
      2) өнімнің регламенттерде белгіленген адам өмірі, денсаулығы, қоршаған ортаны қорғау үшін қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған талаптарға, сондай-ақ заңнамалық актілер негізінде сәйкестікті міндетті растаған кезде, өнімді пайдалану, сақтау және тасымалдау талаптарын сақтаған кезде тексеруге тиіс басқа талаптарға сәйкестігін толық және анық растауға мүмкіндік беретін сынақ әдістері қолданылады.
      Басқа тексерілетін көрсеткіштердің құрамы нақты өнімді сертификаттау мақсаттарына сүйене отырып анықталады.      Сертификаттау кезінде өнімнің сәйкестігінің белгіленген талаптарға қажетті дәлелін қамтамасыз ететін схеманы пайдаланған жөн.

      Сәйкестікті растау схемасын өтініш беруші сәйкестікті растау органымен бірлесіп анықтайды.

Өнімді сертификаттауға мыналар кіреді:

1)сертификаттауға өтінім беру және оны қарау;

4)үлгілерді сәйкестендіру, іріктеу және оларды сынау;

7) Сертификатты мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің тізілімінде тіркеу;

8) Сертификат беру;

9) сертификатталған өнімді инспекциялық бақылауды жүзеге асыру (егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе);

10) сертификаттау нәтижелері туралы ақпарат ұсыну.

      Өнімді сертификаттауды жүргізу үшін өтінім беруші Органға сертификаттау жүргізуге арналған өтінімді жібереді.

      Орган өтінімді қарайды және оны алғаннан кейін үш күннен кешіктірмей өтінім берушіге өзінің шешімі туралы хабарлайды. Жеке тұлғалар мен шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін өтінімді қарау мерзімі бір күннен аспауға тиіс.
      Сәйкестікті растау рәсімдерін жүргізуге арналған өтінім бойынша шешім нысан бойынша ресімделеді және осы объектіні сертификаттаудың белгіленген тәртібіне негізделетін сертификаттаудың барлық негізгі шарттарын қамтиды, оның ішінде ұсынылып отырған сертификаттау схемасы, қажетті техникалық құжаттардың тізбесі, тексерілетін көрсеткіштердің тізбесі, сынақ зертханаларының (орталықтың) (бұдан әрі - зертхана) атауы, сондай-ақ инспекциялық бақылау талаптары көрсетіледі.
      Егер өтінім беруші сәйкестікті растау рәсімдерінің шарттарымен келіскен жағдайда, осы жұмыстарды жүргізуге шарт жасалады.

     Сынақтар құрастырмасы, дайындау құрамы мен технологиясы тұтынушыға (тапсырыс берушіге) ұсынылатындай өнімдегі сияқты үлгілерде жүргізіледі.

      Сынақтарға арналған үлгілерді іріктеуді Орган немесе оның тапсырмасы бойынша аккредиттелген зертхана немесе өтінім беруші тағайындаған сарапшы-аудиторлардан тұратын комиссия жүзеге асырады.

      Ең болмаса көрсеткіштердің (сипаттамалардың) біреуі бойынша сынақтардың теріс нәтижелері кезінде объектіні сертификаттау мақсатындағы сынақтар тоқтатылады, бұған өтінім берушінің келісімі бойынша сынақтарды жүргізуді жалғастыру жағдайлары жатпайды.

      Сынақтардың хаттамалары өтінім берушіге және Органға жіберіледі. Сынақтар хаттамаларының көшірмелері сертификаттың жарамдылық мерзімінен кем болмайтын уақытқа сақталуы тиіс. Хаттамалардың көшірмелерін сақтаудың нақты мерзімдері (оның ішінде өнімнің белгіленген талаптарға сәйкессіздігінен өтінім берушіге сертификат берілу мүмкін емес жағдай үшін) зертхана белгілейді.

Өтінім беруші Органға өтінім бойынша шешімде көрсетілген құжаттарды, оның ішінде, егер бұл Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленсе өз құзыреті шегінде уәкілетті мемлекеттік органдар берген өнімнің белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы құжаттарды ұсынады.

      Өтінім беруші Органға олардың өнімді әзірлеу және өндіріске қою кезінде жүргізілген әрекеттерінің мерзімдерін ескере отырып, сынақтардың хаттамаларын немесе техникалық реттеу жүйесінде аккредиттелген зертханалар орындаған сынақтар туралы құжаттарды бере алады.

      Егер нормативтік құжаттарда қаражаттың, уақыттың үлкен шығынына байланысты және сертификаттау сынақтарын жүргізу қиын, ал үлгілерді іріктеу қымбат тұратын тасымалдауы ауыр бұйымдар үшін сынақтар белгіленсе, Органның өкілдері мен +++66аккредиттеу саласында анықталған сынақтарды жүргізу әдістемелеріне сәйкес Орган аккредиттелген сынақ зертханалары қатысатын өндіріс процесінде жүргізілетін сынақтармен бірге сертификаттық сынақтарды біріктіру туралы шешім қабылдай алады.

      Сертификаттау схемасына байланысты өнімді өндірудің жай-күйін талдау жүргізіледі.

Өндірістің жай-күйін талдау кезінде мыналар тексеріледі:

1) нормативтік және техникалық құжаттармен қамтамасыз етілуі, олардың жай-күйі;

2) технологиялық процестің сақталуы мен оның метрологиялық қамтамасыз етілуінің жай-күйі;

3) кіру, қабылдап алу-бақылау және мерзімдік сынақтар жүйесінің бар болуы;

5) шикізатпен және материалдармен қамтамасыз етілуі;

6) сертификатталатын өнім сапасының тұрақтылығы;

7) сақтау жағдайларының бар болуы;

8) наразылықтарды есепке алу мен талдаудың бар болуы.

      Өндірістің жай-күйін талдау нәтижелері тиісті қорытындылары бар актімен ресімделеді және өтінім берушіге жіберіледі. Тексерістің теріс нәтижелері болған жағдайда таңдап алынған схема бойынша өтінім берілген өнімді сертификаттау жөніндегі жұмыстар тоқтатылады, бұл туралы Орган үш күн мерзімде өтінім берушіге жазбаша хабарлайды.

Өтінімге мыналар қоса беріледі:

1) өнімге бұдан бұрын жүргізілген сынақтардың хаттамалары;

2) өнімге немесе пайдаланылатын шикізатқа, материалдарға, жинақтаушы бұйымдарға сапа менеджменті жүйесіне бұрын алынған қолданыстағы сертификаттар;

4) автокөлік құралдары үшін - үлгіні мақұлдауды растайтын құжаттар.

      Өндірістің жай-күйіне немесе менеджмент жүйесін сертификаттауға жүргізілген талдау туралы мәліметтерді (құжаттарды) Өнімге арналған сертификатта көрсетеді.

      Сертификат стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға сәйкес нысан бойынша ресімделеді және мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс:

3) өтінім берушіде сертификатпен расталған қолданыстағы сапа менеджменті жүйесінің бар екені туралы мәліметтер;

      Сертификаттың оның әрекеті қолданылатын нақты өнімнің тізбесі бар қосымшасы болуы мүмкін, егер: бір дайындаушы жасап шығаратын және сол бір талап бойынша сертификатталған біртекті өнім тобының;

      Сертификаттың қолданылу мерзімін сертификаттаудың таңдап алынған схемасын, өнімнің ерекшелігін, оның өндірісін, нормативтік құжаттардың қолданылу мерзімін, нормативтік құжаттардың нақты өнімге арналған талаптарын, сондай-ақ менеджмент жүйесі сертификатталған мерзімді (егер бұл сертификаттау схемасында көзделген болса), бірақ үш жылдан немесе өнімнің жарамдылық мерзімінен аспайтын мерзімді ескере отырып, Орган белгілейді.

      Егер сериялық өндірістің өніміне берілген Сертификаттың қолданылу мерзімі аяқталса, ал ол қолданылатын кезеңде шығарылған өнім өткізу сатысында болса, онда Сертификаттың қолданылуы барлық жарамдылық немесе оны сақтау талаптары сақталғанда өнімді сақтау мерзіміне, алайда үш жылдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      Өнімнің құрастырмасына (құрамына) немесе оны өндіру технологиясына сертификаттау кезінде куәландырылатын көрсеткіштерге ықпал етуі мүмкін өзгерістер енгізілген кезде Сертификат ұстаушы осы өнімнің өндірісіне толық немесе ішінара сынақтар немесе жай-күйіне бағалау жүргізгенге дейін Сертификаттың күшін жою немесе тоқтата тұру туралы шешім қабылдайтын Сертификатты берген Органға дереу хабарлайды.
      Сертификатты ұстаушының Орган қабылданған шешім туралы     хабарлағанға дейін оған енгізілген өзгерістері бар өнімді өткізуге құқығы жоқ.

      Егер сертификаттау кезінде куәландырылатын осы өнімге нормативтік құжатта белгіленген өнімнің көрсеткіштері одан да қатаң өзгерсе, онда Сертификаттың қолданылуы нормативтік құжатқа өзгеріс енгізілген күнінен бастап тоқтатылады.

      Сертификатталған өнімге қоса берілетін ілеспе техникалық құжаттамада (техникалық паспорт және басқалары), сондай-ақ тауардың ілеспе құжаттамасында жүргізілген сертификаттау туралы жазба жасауға рұқсат етіледі және Сертификаттың нөмірі мен берілген күні көрсетіледі.
      Сәйкестік сертификатының көшірмесі белгіленген үлгідегі бланкілерде орындалады, бірінші басшының немесе оған өкілетті адамның қолымен және Органның мөрімен расталады.
      Соның негізінде берілген құжаттармен бірге Сәйкестік сертификатының берілген көшірмелерінің саны туралы ақпарат оның қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін кемінде бір жыл бойы Органда сақталады.
      Сәйкестік сертификатының телнұсқасын беруді өтінім беруші Сертификаттың түпнұсқасын жоғалтқанда (бүлдіргенде) осы сертификатты берген Орган жүргізеді. Бұл жағдайда өтінім беруші жоғалту (бүлдіру) жағдайларын көрсете отырып, еркін нысанда жазылған өтінім жібереді.
      Сертификаттың телнұсқасы түпнұсқа мен телнұсқасының берілген күнін көрсете отырып, түпнұсқа тіркелген нөмірмен тіркеледі, бұл ретте бланкінің оң жақ бұрышында "Телнұсқа" деген мөртабан қойылады.
Сертификаттың телнұсқасы ұзартылмайды.
      Сертификат берілген өнім Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген сәйкестік белгісімен таңбалануы мүмкін.
      Өнімді сәйкестік белгісімен таңбалауды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Органда тіркелген Сертификаттың негізінде дайындаушы (сатушы) жүзеге асырады.

      Инспекциялық бақылауды Сертификат берген Орган жүзеге асырады.

      Өнімнің ықтимал қауіптілік дәрежесі, өндірістің тұрақтылығы, шығару көлемі, менеджмент жүйесінің бар болуы, инспекциялық бақылауды жүргізудің құны және т.с.с. кезеңділікті белгілеу және инспекциялық бақылау көлемін анықтау үшін өлшемдер болып табылады.

     Инспекциялық бақылаудың нәтижелері бойынша Орган сертификатталған өнім нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келмеген жағдайда Сертификаттың қолданылуын:

1) инспекциялық бақылау кезінде өнімді сынаудың теріс нәтижелері;
2) өнімге арналған нормативтік құжат немесе сынақ әдісі Органның тиісті хабарлауынсыз өзгерген;
3) өнімнің құрастырмасы (құрамы), жиынтығы, өндірістің ұйымдастырылуы және (немесе) технологиясы Органның тиісті хабарлауынсыз өзгерген;
4) өнімді өндіру технологиясының талаптары өзгерген (орындалмаған);
5) бақылау және сынақ әдістері, менеджмент жүйесі Органның келісімінсіз өзгерген жағдайларда тоқтата тұруы немесе жоюы мүмкін.

      Егер Сертификат берген Органмен келісілген түзеу әрекеттері жолымен өтінім беруші сәйкессіздіктің анықталған себептерін жоя алатын және қосымша сынақтарсыз өнімнің нормативтік құжаттарға сәйкестігін қайта инспекциялық бақылау кезінде сынақ зертханасында растай алатын жағдайда оның қолданылуын тоқтата тұру туралы шешім қабылданады.

1)егер анықталған сәйкессіздік түзетілмейтін болса;

3) егер өтінім беруші Сертификаттың қолданылуы уақытша тоқтатылған кезеңде тиісті шараларды қабылдамаса;

      Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұру немесе күшін жою туралы ақпаратты оны берген Орган өтінім берушіге, тұтынушыларға, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органға және басқа да мүдделі адамдарға хабарлайды.

      Сертификаты жойылған өнімді өтінім беруші инспекциялық бақылау кезінде анықталған бұзушылықтарды жоюға бағытталған түзеу әрекеттерін Орындағаннан кейін қайта сертификаттауға ұсына алады. Бұл жағдайда осы өнімді алдыңғы сертификаттау нәтижелерін есепке алмай, сертификаттау жөніндегі жұмыстар қайтадан жүргізіледі.

Өзіндік бақылау сұақтары:

1. Міндетті және ерікті сертификаттау объектілеріне нелер жатады?

2. Сертификаттың қолдану саласы.

3. Өндірістің жай-күйін талдау кезінде нелер тексеріледі?